ارزیابی کیفی تناسب اراضی دشت نیشابور برای کشت گندم (Triticum aestivum L.)، ذرت (Zea mays L.) و پنبه (Gossypium herbaceum L.) با استفاده از GIS

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 4، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 11، فروردین 1391، صفحه 41-51   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v4i1.14957

نویسندگان

حمیدرضا باقرزاده؛ علی باقرزاده^* ؛ حمید معین راد

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران

چکیده

در مسیر توسعه پایدار کشاورزی و کاربرد الگوهای صحیح کشت، استفاده صحیح و علمی از خاک بعنوان منبعی پایدار در تولید محصولات کشاورزی و جلوگیری از فرسایش و تخریب آن امروزه بیش از هر زمان دیگری نظر محقیقن را بخود معطوف کرده است. در این راستا، در تحقیق حاضر با استناد به دستورالعمل-های ارزیابی تناسب اراضی توسط سازمان فائو و جداول نیازهای خاکی و اقلیمی ارائه شده برای هر محصول و بر اساس روش پارامتریک کالوگیرو و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)اقدام به ارزیابی کیفی تناسب اراضی دشت مرکزی نیشابور برای محصولات گندم (Triticum aestivum L.)، ذرت (Zea mays L.) و پنبه (Gossypium herbaceum L.) گردید. ارزیابی کیفی تناسب اراضی برای کشت آبی محصولات منتخب در منطقه مورد مطالعه نشان داد که اولویت کشت محصولات به ترتیب برای گندم و ذرت بیش از پنبه می باشد. نتایج نشان داد که مهمترین عامل محدودیت برای کشت گندم خصوصیات فیزیکی خاک می باشد، در حالیکه تولید ذرت و پنبه به طور عمده توسط شرایط اقلیمی محدود شده است. نتایج نشان داد که 100 درصد دشت نیشابور برای کشت گندم دارای کلاس تناسب S3 و S2 است، در حالیکه این دو کلاس برای محصول ذرت مجموعاً 15/69 درصد محاسبه شده است. همچنین کلاس تناسب اراضی برای محصول پنبه عمدتاً N1 و N2 برآورد می شود. به نظر می رسد که کشت گندم و حتی ذرت در دشت نیشابور با انجام اقدامات اصلاحی و بهبود خواص فیزیکی خاک راندمان بهتر و تناسب بالاتری را برای محصولات رقم بزند، اما برای محصول پنبه با توجه به درجه اقلیمی پایین دشت نیشابور برای این گیاه و شدت محدودیت موجود، کشت این محصول در دشت نیشابور توصیه نمی شود.

کلیدواژه‌ها

روش های پارامتریک؛ ریشه دوم؛ کاربری اراضی؛ کالوگیرو