بررسی ارتباط ساختاری ـ زایشی کانی سازی مس در مناطق خضرآباد و شهر بابک: با استفاده از آنالیزهای Fry و Fractal

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 7، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 13، دی 1394، صفحه 385-402   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v7i2.42848

نویسندگان

علیرضا زراسوندی¹؛ بابک سامانی¹؛ هوشنگ پورکاسب¹؛ زهرا خورسندی^{* 1}؛ یعقوب جلیلی شاه منصوری²

¹شهید چمران اهواز

²بیرجند

چکیده

مناطق کانه دار خضرآباد و شهربابک به ترتیب واقع در استانهای یزد و کرمان، در کمربند آتشفشانی ـ نفوذی ایران می باشند که دارای پتانسیل کانه‌زایی مس با عیار مطلوب هستند. توده های گرانیتوئیدی با نفوذ در واحدهای رسوبی کرتاسه و سکانس آتشفشانی ـ رسوبی بعد از آن (ائوسن ـ میوسن)، کانه زایی مس پورفیری و اسکارن سازی را در منطقه باعث شده اند. هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش کنترل کننده های ساختاری به‌خصوص گسلهای امتدادلغز بزرگ و گسلهای ثانویه مرتبط با آنها در جای‌گیری کانسارهای مس پورفیری است. آنالیز Fry و Fractal به‌عنوان روشهای مکمل جهت ایجاد این ارتباط در فهم چگونگی توزیع مکانی و ارزیابی ذخایر معدنی به کار رفته است. به‌طور کلی روند عمومی تجمع کانیایی در مناطق خضرآباد و شهربابک به‌صورت NW/SE ، NE/SW می باشد و هم‌خوانی نسبتاً خوبی را با روند شکستگیهای غالب منطقه با ماهیت کششی نشان می دهد، نتایج آنالیز Fry و Fractal نشان‌دهنده همبستگی خوبی بین چگونگی توزیع مکانی اندیس‌های مس و روند عمومی شکستگیها و گسلها می باشد. به‌طور کلی نتایج حاصله نشان می دهد که جای‌گیری این توده‌ها به همراه کانه‌زایی مس با زایش عمدتاً پورفیری، در یک شکستگی و یا فضای کششی1 صورت گرفته که این زون‌های کششی مابین گسلهای راستالغز فرعی ناشی از یک مؤلفه دگرشکلی اصلی تشکیل شده است. لذا شناسایی این زون‌های کششی و توده های گرانیتوئیدی جای‌گیر شده در آنها می تواند به‌عنوان یک الگوی اکتشافی جهت کانسارسازی مس در مناطق خضرآباد و شهربابک مدنظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

کانه زایی مس؛ مس پورفیری؛ کنترل کننده های ساختاری؛ آنالیز Fry؛ Fractal

مراجع

Bazin, D. and Hubner, H., 1969. Copper deposits in iran. Geological survey of iran, Tehran, 232 pp.

Carranza, J.M. and Hale, M., 2002. where are porphyry copper deposits spatially localized? A case study in Benguet province, Philippines. Natural Resources Recearch, 11(13): 45-59.

Cox, S.F., Knackstedt, M.D. and Braun, J., 2001. Principal of structural control on permeability and fluid flow in Hydrothermal systems. ٍSociety of Economic Geologists Reviews, 14: 1-24.

Dehghani, B., 2000. Petrological and geochemical study in Darreh – Zereshk and Turan posht, South westwrn of yazd. M.Sc. Thesis, Tehran University, Tehran, Iran, 107 pp. (in Persian)

Hassan Nezhad, A., Moore, F. and Aliabadi, M.A., 2001. Lineament controller of spatial distribution of copper deposits of Zn-Pb deposits in Iran, Using Fry analysis. 5th Symposium of Geologycal Society of Iran, Tehran University, Tehran, Iran.

Kesler, S.E., 1997. Metallogenic evolution of convergent margins: Selected ore deposit models. ore Geology Reviews, 12(3): 153-171.

Khoie, N., Ghorbani, M. and Tajbakhsh, P., 1999. Copper Deposits of Iran, Geological Survey of Iran. Tehran, 421 pp. (in Persian)

Mehrabi, A., Rangzan, K. and Zarasvandi, A., 2005. Where is significant location for the porphyry copper Deposits? A case study in south centeral Iranian volcanic belt. 9th symposium of Geological Society of Iran, The teacher Training University, Tehran, Iran.

Najafi, A., Abdi, M., Rahimi, B. and Motevali, K., 2010. Spatial integration of fray and fractal analyses in regional exploration: A case study from Bafgh-Posht-e-Badam , Iran. Geologia Colombiana, 35: 113-130.

Padilla Garza, R.A., Titley, S.R. and Francisco Pimentel, B., 2001. Geology of the scondida porphyry copper deposit, Antofagosta region, Chile. Economic Geology, 96(2): 307-344.

Tanhaei, N., Hassan Nezhad, A. and Dabestani, N., 2010. Lineament controller of spatial distribution of copper deposits of copper deposits in Iran, Using Fry analysis. Initial symposium of Iranin Society of Economic Geology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

Tosdal, R.M. and Richards, J., 2001. Magmatic and Structural controls on the Development of porphyry Cu Mo Au Deposits. Society of Economic Geologists Reviews, 14: 157-181.

Turcotte, D.L., 1992. Fractals and chaos in geology and geophysice. Cambridge University, London, 398 pp.

Vearncombe, J. and Vearncombe, S., 1999. The Spatial Distribution of Mineralization: Applications of Fry Analysis. Economic Geology, 94(4) :475-486.

Yaghoubpour, A. and Hassan Nezhad, A.A., 2006. The spatial distribution of some choromite deposits in iran,using analysis. Journal of Sciences,Islamic Reupablic of Iran, 17(2) :147-152

Zarasvandi, A., 2004. Magmatic and structural controls on localization of the Darreh-Zerreshk and Ali-Abad porphyry copper deposits, Yazd Province, Central Iran. Ph.D. thesis, Shiraz University, Shiraz ,Iran, 280 pp.

Zarasvandi, A., Liaghat, S. and Zentilli, M., 2005. Geology of the Darreh-Zerreshk and Ali-Abad porphyry copper deposit, central Iran. International Geology Reviews, 47( 6): 620-646.