خاستگاه و معانی واژة اعجم

جستارهای نوین ادبی

مقاله 2، دوره 40، شماره 2 - شماره پیاپی 159، بهمن 1386، صفحه 13-31   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v40i4.13169

نویسنده

امیری خراسانی/محسنی نیا امیری خراسانی/محسنی نیا^*

چکیده

این مقاله کوششی است برای تبیین خاستگاه و معانی واژة اعجم. بدین منظور واژه نامه‌های فارسی و عربی مورد بررسی قرار گرفته و به آثار نظم و نثر توجّه شده است. نیز، آرا و نظریات ارائه شده دربارة این واژه از نظر دور نمانده اند و به‌خصوص با استناد به شواهدی معتبر از متون مختلف ادبی، تاریخی و تفسیری انگاره‌ای که در آن واژة اعجم فارسی و مشتق از نام جمشید ـ پادشاه اساطیری ایران ـ دانسته شده، مورد ارزیابی قرار گرفته است. واژه اعجم در اصل عربی و به معنای گنگ و غیر فصیح است که کاربرد فراوان آن برای ایرانیان موجب شده در دوره های بعد، از آن معنای غیر عرب و به ویژه ایرانی فهمیده شود.
کلید واژه‌ها: اعجم، عجم، جمشید، ملک جم، ادب فارسی و عربی