اثر تکانه های مالیاتی بر اقتصاد زیرزمینی و رسمی ایران در چارچوب الگو های تعادل عمومی پویای تصادفی(DSGE)

اقتصاد پولی مالی

مقاله 6، دوره 23، شماره 12، اسفند 1395، صفحه 111-134   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pm.v23i12.50338

نویسندگان

محمد حسن فطرس^{* 1}؛ علی دلایی میلان²

¹دانشگاه بوعلی سینا همدان

²بوعلی سینا

چکیده

با محدود شدن درآمدهای نفتی در ایران، نیاز به تامین مالی بخش عمومی از طریق مالیات‌ستانی افزایش یافته است. بررسی اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی می‌تواند در این خصوص به سیاست‌گذاران و مشاورین اقتصادی کشور کمک کند. نرخ مالیاتی و سهم تامین اجتماعی ، دو متغیر اصلی اثرگذار بر حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی هستند. این پژوهش از چارچوب الگو‌های تعادل عمومی برای الگو ‌سازی اقتصاد زیرزمینی ایران و بررسی اثر تکانه‌های ‌مالیاتی، تکانه سهم تامین اجتماعی بر اقتصاد رسمی، زیرزمینی و فرار مالیاتی استفاده کرده است. نتایج ارزیابی نشان می دهد که الگو ارائه شده تقریبا به خوبی توانسته است رفتار ادواری و نوسانات متغیرها را شبیه سازی کند. نتایج پژوهش نشان می دهد، یک تکانه مثبت نرخ مالیات شرکتی، مالیات بر درآمد و سهم تامین اجتماعی منجر به کاهش تولید رسمی، افزایش تولید زیرزمینی، افزایش فرار مالیاتی و کاهش درآمد دولت می شود. تفاوت آنها در اندازه تاثیر آن است. تکانه مثبت درآمدهای نفتی نیز باعث افزایش تولید رسمی و کاهش اقتصاد زیرزمینی و به طبع آن کاهش فرار مالیاتی شده است.

کلیدواژه‌ها

اقتصاد زیرزمینی؛ فرار مالیاتی؛ الگوهای تعادل عمومی پویای تصادفی(DSGE)؛ ایران