اثر پوشش بذر با زئولیت و پرایم با کلات آهن بر عملکرد پروتئین و دانه ارقام ماش (Vigna radiata L.) در شرایط اهواز

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 3، دوره 6، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 32-41   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1394i1.48990

نویسندگان

محمود بهادر^{* 1}؛ علیرضا ابدالی مشهدی²؛ سیدعطاءاله سیادت²؛ قدرت‏ اله فتحی²؛ امین لطفی جلال‏ آبادی²

¹دانشگاه شهرکرد

²خوزستان

چکیده

در حبوبات گرمسیری از جمله ماش، استفاده از زئولیت با هدف ذخیره رطوبت خاک اهمیت دارد. به‌منظور بررسی اثر پوشش بذر با زئولیت و پرایمینگ بذر با کلات آهن بر عملکرد پروتئین و دانه ارقام ماش در شرایط اهواز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه رامین در تابستان 1390 انجام شد. تیمارها شامل سیستم بهینه‏سازی کشت در شش سطح زئولیت + پرایم بذر، زئولیت، پوشش بذر با زئولیت + پرایم بذر، پوشش بذر، پرایم بذر و شاهد به‌همراه سه رقم هندی، NM54 و VC11-18-b بود. نتایج نشان داد که رقم بر تمامی صفات اثر معنی‏داری داشت اما اثر سیستم بهینه‏سازی و برهم‏کنش سیستم و رقم بر تمام صفات به‌جز وزن هزاردانه و تعداد دانه در غلاف معنی‏دار بود. ترکیب پوشش بذر هندی با زئولیت بالاترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و پروتئین، درصد پروتئین دانه و شاخص برداشت را به‌دست آورد. بررسی ضرایب همبستگی حاکی از ارتباط معنی‏دار صفت تعداد غلاف در بوته با عملکرد دانه و پروتئین بود. رقم هندی با بیشترین وزن هزاردانه و تعداد دانه در غلاف، پتانسیل بالایی در تولید اجزای عملکرد دانه نشان داد. بالاترین درصد پروتئین دانه با کاربرد زئولیت در هر سه رقم به‌دست آمد. بیشترین عملکرد بیولوژیک در تیمار پرایم رقم هندی، نویدبخش کاربرد آن به‌عنوان کود سبز بود.

کلیدواژه‌ها

اجزای عملکرد؛ تیمار پیش کاشت بذر؛ حبوبات؛ درصد پروتئین دانه؛ کود سبز

مراجع

Abdolrahmani, B., Ghassemi-Golezani, K., Valizadeh, M., Feizi-Asl, V., and Tvakoli, A.R. 2009. Effects of seed priming on seed vigor and grain yield of barley (Hordeum vulgare L. cv. Abidar) in rainfed conditions. Iranian Journal of Crop Sciences 11(4): 337-352. (In Persian with English Summary).

2. Abedi-Koupaei, J., Mousavi, S.F., and Motamedi, A. 2010. Effect of clinoptilolite zeolite application on reducing urea leaching from soil. Journal of Water and Wastewater 3: 51-57. (In Persian with English Summary).

3. Ahmad, R., Mahmoud, I., Kamal, J. and Bukhari, S.A.H. 2004. Growth and Yield Response of three mung bean (Vigna radiata L.) cultivars to varying seeding rates. International Journal of Agricultural & Biology 6(3): 538-540.

4. Armandpishe, A., Irannejad, H., Alahdadi, A., Amiri, R., and Kalyaei, A.A. 2009. Effect of zeolite application on germination and seed vigor of rape seed on drought stress. Scientific Journal of Crop Ecophysiology 1(1): 53-62. (In Persian).

5. Asghar, A., Choudhry, A.M., and Tanveer, A. 2000. Response of mung bean (Vigna radiata L.) genotypes to Rhizobia culture. Pak. Journal Agri. Sci 37(1): 80-82.

6. Ayeneband, A., and Aghasizade, W. 2007. Effect of different methods of agronomy management on yield and yield component of Mung bean (Vigna radiata). Journal of agricultural science 30(1): 71-84. (In Persian).

7. Fathi, Gh. 2010. Effect of plant density on yield and yield component in Mung bean cultivars on Khuzestan climatic conditions. Journal of Iranian Crop Science 41(1): 19-27. (In Persian).

8. Gholamhoseini, M., Agha alikhani, M., and Malakouti, M.J. 2008. Effect of different nitrogen and zeolite levels on quantity and quality yield of winter feed rape seed. Journal of Agriculture and Natural resources science and techniques 12 (45-b): 537-548. (In Persian).

9. Habibzade, Y., Mamghani, R., and Kashani, A. 2007. Effect of different plant density on seed yield, yield component and seed protein in three Mung bean variety in Ahvaz condition. Journal of agricultural science 30(3): 1-13. (In Persian).

10. Harris, D., and Rashid, A. 2007. Priming seeds with zinc sulphate solution increases yields of maize (Zea mais L.) on zinc-deficient soils. Field Crops Res. submitted.

11. Imam, Y., and Niknejad, M. 2004. An introduction to physiology of agronomic plants yield. Shiraz U. Pub. Second. Ed. 571 pp. (In Persian).

12. Kavoosi, M. 2010. Effects of zeolite application on Rice yield, nitrogen recovery, and nitrogen use efficiency. Communications in soil science and plant analysis 38(1): 69-76.

13. Khan, A., Khalil, S.K., Khan, A.Z., Marwat, K.B., and Afzal, A. 2008. The role of seed priming in semi-arid area for mung bean phonology and yield. Pak. J. Bot. 40(6): 2471-2480.

14. Kitamura, S., Watanabe, M., and Nakayama, M. 1981. Process for producing coated seed. United States Patent No. 4250660.

15. Lopez-Millan, A.F., Morales, F., Abadia, A., and Abadia, J. 2001. Changes induced by Fe deficiency and Fe resupply in the organic and metabolism of sugar but (Beta vulgaris) leaves. Physiologia Plantarum 112: 31-38.

16. Madani, H., Farhadi, A., Pazoki, A.R., and Changizi, M. 2009. Effect of different levels of nitrogen and zeolite on quantity and quality characteristics potato var. Agria on Arak condition. Journal of Agricultural new investigation 3(4): 379-391. (In Persian).

17. Majnoun-Hoseini, N. 2008. Grain Legume Production. Tehran Jahad-daneshgahi pub. 283 pp. (In Persian).

18. Mathur, N., Singh, J. Bohra, S., Bohra, A., and Vyas, A. 2007. Agronomic evaluation of promising genitypes of mung bean under hyper arid conditions of Indian Thar Desert. International Journal of Agricultural Research 2(6): 537-544.

19. Radmehr, M. 1997. Effect of heat stress on physiology of growth and development of wheat. Ferdowsi University of Mashhad publication, No. 225. 201 pp.

20. Ranjbar, M., Esfahany, M., Kavousi, M., and Yazdani, M.R. 2004. Effect of irrigation and natural zeolite application on yield and quality of Tobacco (Nicotiana tabaccum var. Coker 347). Journal Agric. Sci. 1(2): 63-76. (In Persian with English Summary).

21. Sadeghipour, O. 2008. American-Eurasian Journal Agric. & Environ. Sci 4(5): 590-594.

22. Safaei, R., Shiranirad, A.H., Mirhadi, M.J., and Delkhosh, B. 2008. Effect of zeolite on agronomic traits of two rape seed cultivars on drought stress. Journal of Plant and environment 15: 63-79. (In Persian).

23. Tavalali, H., and Semnani, A. 2002. Methods of Analyze of Soils, Plants, Waters and Dungs. Chamran U. pab. 219 pp. (In Persian).

24. Tsadilas, C.D., and Argyropoulos, G. 2010. Effect of clinoptilolite addition to soil on wheat yield and nitrogen uptake. Communications in Soil Science and Plant Analysis 37(15): 2691-2699.

25. Yilmaz, A., Ekiz, H., Gultekin, I., Torun, B., Barut, H., Karanlik, F., and Cakmak, I. 1998. Effect of seed Zink content on grain yield and Zink concentration of wheat grown in Zink- deficient calcareous soils. Journal Plant Nutr 21: 2257-2264.

26. Zahedi, H., Noor-Mohamadi, Gh., Shirani Rad, A.H., Habibi, D., and Akbar Boojar, M. 2009. The effects of zeolite and foliar applications of selenium on growth, yield and yield components of three canola cultivars under drought stress. World Applied Sciences 7: 255-262.