The Analysis of the Term Wilāyat Takwīnī (Creational Guardianship) in Contemporary Shiite Literature (From its First Use Until Now)

جستارهایی در فلسفه و کلام

Article 1, Volume 51, Issue 2 - Serial Number 103, November 2019, Pages 9-30   

Document Type: Original Article

DOI: 10.22067/philosophy.v51i2.72753

Authors

narjes abolghasemi dehaghani^{* 1}; Qasem Safari (Javadi)²; Mohammad Javad Abolghasemi³

¹PhD Student, University of Religions and Denominations

²Imam Khomeini Specialized University

³Research Institute for Research and Development of Humanities

Abstract

Creational guardianship (Wilāyat Takwīnī) is a newfound issue in the history of Shiite theology that has been formed under the influence of various factors and has undergone conceptual changes and evolutions. In order to get a clear picture of the formation and evolution of this idea throughout history, it is necessary to re-read the doctrine of creational guardianship and study the history of its formation and developments. By referring to and analyzing contemporary texts, we find that the first use of this term dates back to the 13th century, and since then we have seen the spread of this idea among contemporary Shiite thinkers. Based on the existing opinions and theories, we can find a kind of wide-ranging graded view of the idea of creational guardianship. In this view, on the one end of the spectrum there are people who have accepted the idea of ​​ creational guardianship in its "complete and comprehensive sense" (maximum approach to creational guardianship) and at the other end of the spectrum are those who "deny" creational guardianship (negative approach); but in between, there are many people who accept the creational guardianship with "certain limits and restrictions" (the moderate approach to the creational guardianship). The common factor in all definitions of creational guardianship proposed by both proponents and opponents is the creational power of (existential) intervention, apart from the scope of this power and also apart from the fact that whether the owner of the creational guardianship has an original will or he is a mediate for the Divine Will. Disagreements over this concept are also due to reasons such as the lack of an accurate semantics of the word, the vagueness of the definitions proposed for it and the uncertainty of whether the proof of its possibility can be taken as a reason for its existence or not.

Keywords

Guardianship; Creational Guardianship; Legislative Guardianship; Shiite Theology

References

اصفهانی، محمّد حسین، الأنوار القدسیة، تعلیق: الشیخ علی النهاوندی، الطبعه الأولی، ۱۴۱۵ ق.

اصفهانی، محمّد حسین، حاشیة کتاب المکاسب، قم، ذوی القربی، 1419 ق.

اکبریان رضا و ملک اف، علاء الدین، «بررسی تطبیقی میان دیدگاه ملاصدرا در باب انسان کامل و آموزه ولایت»، مشرق موعود، شماره 20، زمستان 90.

بجنوردی، حسن، القواعد الفقهیة، محقق: مهدی مهریزی و محمد حسین درایتی، قم، نشر الهادی، 1377.

برقعی، ابوالفضل، درسی از قرآن، 1388.

برقعی، ابوالفضل، درسی از ولایت، تهران، بی‌تا.

بروجردی، حسین، تفسیر صراط المستقیم، محقق: غلامرضا مولانا بروجردی، قم، انصاریان، 1416 ق.

تبریزی، جواد، ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب، قم، مطبعه مهر، بی‌تا.

جوادی آملی، عبدالله، شمیم ولایت، تنظیم و ویرایش: محمود صادقی، قم، اسراء، 1382.

جوادی آملی، عبدالله، ولایت در قرآن، چاپ پنجم، نشر رجا، 1376.

جوادی آملی، عبدالله، ولایت علوی، گردآورنده سعید بندعلی، قم، نشر اسراء، 1384.

حسن زاده آملی، حسن، انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه، ت‍ه‍ران، ب‍نی‍اد ن‍ه‍ج آل‍ب‍لاغ‍ه‫، ۱۳۸۰.

حسن زاده آملی، حسن، انسان و قرآن، قم، الف لام میم، 1388.

حسن زاده آملی، حسن، ده رساله فارسی، قرآنی، ریاضی و..، قم، الف لام میم، 1385.

حسن زاده آملی، حسن، رساله نور علی نور در ذکر ذاکر و مذکور، تشیع، قم، 1371.

حسن زاده آملی، حسن، مجموعه مقالات، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات قم، 1375.

حسن زاده آملی، حسن، نصوص الحکم بر فصوص الحکم، ت‍ه‍ران‫، رج‍اء، ۱۳۸۴.

حسن زاده آملی، حسن، هزار و یک کلمه، قم، موسسه بوستان کتاب‫، ۱۳۸۷.

حسینی طهرانی، حمد حسین، امام شناسی، علامه طباطبایی، مشهد مقدس، 1426 ق.

حسینی طهرانی، حمد حسین، روح مجرد، علامه طباطبایی، مشهد مقدس، 1427 ق.

حسینی طهرانی، حمد حسین، معاد شناسی، موسسه ترجمه و نشر دوره علوم ومعارف اسلامی، مشهد مقدس، بی‌تا.

حسینی طهرانی، حمد حسین، معرفه الامام، مترجم: علی هاشم و محمد مسعود حسینی، بیروت، دار المحجه البیضا، 1416 ق.

حسینی طهرانی، حمد حسین، معرفه المعاد، مترجم عبدالرحیم مبارک، بیروت، دار المحجه البیضا، بی‌تا.

خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، قم، 1380.

خمینی، روح‌الله، مصباح الهدایة إلی الخلافة والولایة، مقدمه‌نویس: جلال‌الدین آشتیانی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376.

خمینی، روح‌الله، ولایت فقیه (حکومت اسلامی)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، بی‌تا.

خمینی، روح‌الله، التوحید و الشرک فی القرآن الکریم، قم، موسسه امام صادق (ع)، 1384.

خمینی، روح‌الله، الفکر الخالد فی بیان العقاید، قم، موسسه امام صادق (ع)، 1383.

خمینی، روح‌الله، الفوائد البهیه فی شرح قوائد الامامیه، قم، موسسه امام صادق (ع)، 1383.

خمینی، روح‌الله، عصمه الانبیا، قم، موسسه امام صادق (ع)، 1383.

خمینی، روح‌الله، مفاهیم قرآن، قم، موسسه امام صادق (ع)، 1385.

خمینی، روح‌الله، ولایت تکوینی از دیدگاه علم و فلسفه، قم، موسسه امام صادق (ع)، 1385.

سبزواری، عبد الأعلی، مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم، موسسه المنار، چاپ چهارم، 1413 ق.

شاه آبادی، میرزا محمد علی، رشحات البحار، تصحیح، تحقیق وترجمه: زاهد ویسی، قم، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1386.

صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغة، بیروت، چاپ اول، 1414 ق.

صافی گلپایگانی، لطف الله، ولایت تشریعی ولایت تکوینی، قم، دفتر تنظیم و نشر آثار آیت الله صافی، 1393.

طباطبایی، محمد حسین، بررسی‌های اسلامی، قم، موسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، چاپ دوم، 1388.

طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، گروه مترجمان، تهران، مرکز نشر رجا، 1378.

طباطبایی، محمد حسین، مجموعه رسائل (علامه طباطبائی)، قم، موسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، چاپ اول، 1387.

فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، چاپ دوم، 1409 ق.

فضل الله، محمد حسین، من وحی القرآن، بیروت، دار الملاک، 1419 ق.

فضل الله، محمد حسین، نظره اسلامیه حول الولایه التکوینیه، دار الملاک، بیروت، بی‌تا.

کربلایی، جواد، انوار الساطعه فی شرح زیاره الجامعه، محقق: محسن اسدی، موسسه علمی و فرهنگی دار الحدیث، قم، بی‌تا.

مصباح یزدی، محمدتقی، آفتاب ولایت، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ۱۳۸۲.

مصباح یزدی، محمدتقی، در پرتو ولایت، نگارنده: محمدمهدی نادری قمی، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 1383.

میرجهانی اصفهانی، محمد حسن، ولایت کلیه، قم، الهادی، 1382.

نائینی، محمد حسین، المکاسب والبیع، تقریر الشیخ محمد تقی الاملی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،‌ 1413 ق.

نمازی شاهرودی، علی، اثبات ولایت حقه الهیه و علم غیب برای محمد و ائمه اثنی عشر، چاپ دوم، چاپخانه خراسان، 1351.

وهبی العاملی، مالک مصطفی، الولایه التکوینیه دراسه موضوعیه بین النفی و الاثبات، طبعه الاولی، بیروت، دار الهادی، 1425 ق.