نقد موضوع فلسفه از دیدگاه ابن سینا و اندیشه ویتگنشتاین متقدم و متأخر

جستارهایی در فلسفه و کلام

مقاله 7، دوره 51، شماره 2 - شماره پیاپی 103، آذر 1398، صفحه 149-168   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/philosophy.v51i2.27265

نویسندگان

محمد کاظم علمی سولا^* ؛ فاطمه بی غم

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

موضوع فلسفه از دیدگاه هر فیلسوف، محور فعالیت فلسفی اوست. در طول تاریخ اندیشه، موضوعات مختلفی مورد پرداخت فیلسوفان قرار گرفته است. مشهور است که لودویگ ویتگنشتاین فلسفه را دچار نوعی چرخش موضوعی کرده و علیه فلسفه سنتی ماقبل خودش شوریده است. همچنین در اندیشه متأخر او، یک گزاره نمی‌تواند معنای کلی و ذاتی داشته باشد. در این تحقیق سعی گردیده است این تفاوت دیدگاه در حیطه تقریر موضوع فلسفه در بررسی نمونه‌ای با اندیشه شیخ الرئیس ابن سینا، به عنوان یکی از بزرگترین فلاسفه سنتی-اسلامی، بررسی گردد. به نظر می‌رسد «وجود بماهو وجود» به عنوان موضوع فلسفه، با تکیه بر فرض‌های معرفتی چارچوب فکری ابن سینا، در مواجهه با دیدگاه‌های فلسفی هم دوره متقدم و هم متأخر ویتگنشتاین دچار چالش‌هایی می‌گردد و نیاز است فلسفه اسلامی خود را بیش از پیش در معرض پرسش‌های فلسفه معاصر قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوع فلسفه؛ گزاره؛ وجود بما هو وجود؛ چرخش موضوعی فلسفه

مراجع

ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفاء (الاهیات (1))، راجعه دکتور ابراهیم مدکور، الهیه العامه لشئون المطابع الامیریه، قاهره، 1960 م.

ابن سینا، حسین بن عبدالله، المباحثات، قم، انتشارات بیدار، 1371.

ابن سینا، حسین بن عبدالله، الهیات دانشنامه علائی، تصحیح محمد معین، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، همدان، دانشگاه بوعلی سینا، 1371.

اکوان، عبدالرضا، ویتگنشتاین، ایمان گرایی و عقل گریزی، تهران، انتشارات گام نو، 1394.

آدیس، مارک، راهنمایی برای سرگشتگان، ترجمه همایون کاکاسلطانی،تهران، نشر پارسه، چاپ اول، 1393.

دباغ، سروش، زبان و تصویر جهان مقولاتی در فلسفه ویتگنشتاین، تهران، نشر نی، چاپ اول، 1389.

فن، ک.ت، مفهوم فلسفه نزد ویتگنشتاین، ترجمه کامران قره گزلی، تهران، نشر مرکز، 1381.

کواری، جان مک، تفکر دینی در قرن بیستم، ترجمه بهزاد سالکی، تهران، 1395.

مانگ، ری، چگونه ویتگنشتاین بخوانیم؟، ترجمه همایون کاکا سلطانی، تهران، فرهنگ صبا، چاپ اول، 1371.

مصباح یزدی، محمد تقی، مشکات (شرح الهیات شفا جلد اول)، قم، مرکز انتشارات موسسه آموزشی و پؤوهشی امام خمینی، 1386.

ندرلو، بیت الله، نظزیه بازی‌های زبانی ویتگنشتاین یک نظرگاه فلسفی پست مدرن درباره زبان، غرب شناسی بنیادی، پزوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره اول، سال دوم، بهار و تابستان 90.

نصر، حسین، لیمن، الیور، تاریخ فلسفه اسلامی، جلد چهارم، تهران، چاپ انتشارات حکمت، 1388.

Guiognon, Charl, philosophy after Wittgenstein and Heidegger, 1955.

Michael, Morris, Wittgenstein and Tractatus, firs publishedby Routleedge, library cataloguing in publication data, new York, 2008.

Stern, David G.. the Cambridge companion to Wittgenstein. First published edited by hans sluge, University of California, 1996.

Wittgenstein, Ludwig, Philosophical Investigation, translate by G,E.M Anscomb, 1986.

Wittgenstein, Ludwig, some Remarks on logical Form, edited by klayye and Alfred Nordman, 1993.

Wittgenstein, Ludwig, Tractatus Logico-philosophicus, translated by C.N Ogden, London, 2010.