اثر سطوح آبیاری و محلول‌پاشی آهن و روی بر خصوصیات کمی و کیفی لوبیا قرمز (Phaseolous vulgaris L.)

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 4، دوره 6، شماره 1، آبان 1394، صفحه 54-65   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1394i1.49008

نویسندگان

روح‌الله سعیدی ابواسحقی^* ؛ علیرضا یدوی

دانشگاه یاسوج

چکیده

به‌‌منظور بررسی تأثیر سطوح آبیاری و محلول‌پاشی عناصر آهن و روی بر خصوصیات کمی و کیفی لوبیا قرمز (Phaseolous vulgaris L.)، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان لردگان در تابستان 1390 اجرا شد. سطوح آبیاری به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح: آبیاری پس از 50، 75 و 100 میلی‌متر تبخیر، و محلول‌پاشی به‌عنوان عامل فرعی در چهار سطح: محلول‌پاشی با آب (شاهد)، سولفات آهن (سه گرم در لیتر)، سولفات روی (سه گرم در لیتر) و ترکیب سولفات آهن و روی (سه گرم در لیتر) در نظر گرفته شد. در این آزمایش عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی دانه لوبیا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد آبیاری بر کلیه صفات مورد مطالعه به‌جز تعداد دانه در غلاف و میزان آهن و روی دانه معنی‌دار گردید. بیشترین و کمترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت به‌ترتیب در تیمارهای آبیاری پس از 50 و 100 میلی‌متر تبخیر به‌دست آمد. همچنین بیشترین و کمترین میزان پروتئین دانه به‌ترتیب برابر با 6/25 و 8/19 درصد در تیمارهای آبیاری پس از 100 و 50 میلی‌متر تبخیر به‌دست آمد. تأثیر محلول‌پاشی بر کلیه صفات مورد مطالعه به‌جز شاخص برداشت معنی‌دار گردید. بیشترین تعداد دانه در غلاف (86/3)، تعداد غلاف در بوته (53/8)، عملکرد بیولوژیک (7535 کیلوگرم در هکتار) و پروتئین دانه (71/23 درصد) در تیمار محلول‌پاشی توأم آهن و روی، و کمترین آنها به‌ترتیب برابر با 38/3، 48/6، 6259 کیلوگرم در هکتار و 18/22 درصد در تیمار شاهد به‌دست آمد. محلول‌پاشی آهن و روی غلظت این عناصر در دانه را به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش داد. تأثیر محلول‌پاشی بر وزن صد دانه در تیمارهای آبیاری پس از 50 و 75 میلی‌متر تبخیر معنی‌دار گردید، به‌طوری‌که بیشترین وزن صد دانه در هر دو سطح آبیاری مربوط به تیمار محلول‌پاشی توأم آهن و روی و کمترین آن مربوط به تیمار شاهد بود. اثر متقابل آبیاری و محلول‌پاشی بر عملکرد دانه نشان داد که در تیمارهای آبیاری پس از 75 و 100 میلی‌متر تبخیر بیشترین عملکرد در تیمار محلول‌پاشی آهن و روی برابر با 2513 و 1747 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن در تیمار شاهد برابر با 2005 و 1062 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

تنش رطوبتی؛ پروتئین؛ عملکرد؛ عناصر کم مصرف

مراجع

1. Abdili, j., Roshdi, M., Majidi, A., Hasanzadeh Ghorttappeh, A., and Hanareh, M. 2010. Effect of zinc sulfate on the soybean cultivar Williams. Journal of Agricultural Science 1(4): 39-50. (In Persian with English Summary).

2. Bagheri, A., Nezami, A., and Porsa, H. 2006. An analysis to pulse research strategies in Iran based on the first national pulse symposium approaches. Iranian Journal of Field Crop Research 4(1): 1-13. (In Persian with English Summary).

3. Baniabbass, Z., Zamani, G.H., and Sayyari, M. 2012. Effect of drought stress and zinc sulfat on the yield and some physiological characteristics of Sunflower (Helianthus annuus L.). Advances in Environmental Biology 6(2): 518-525.

4. Baybordy, A., and Mamedov, G. 2010. Evaluation of application methods efficiency of zinc and iron for canola (Brassica napus L.) Notulae Scientia Biologicae 2(1): 94-103.

5. Cakmak, I. 2008. Enrichment of cereal grains with zinc: Agronomic or denetic bio fortification. Plant and Soil Journal 302: 1-17.

6. EL-Gizawy, N.Kh.B., and Mehasen, S.A.S. 2009. Response of faba bean to bio, mineral phosphorus fertilizers and foliar application with zinc. World Applied Sciences Journal 6: 1359-1365.

7. Emami, A. 1996. Methods of plant analysis. Journal of Research Organ Education and Agricultural Extension 982: 11-28.

8. Farjzadeh Memari Tabrizi, N., and Rashidi, V. 2011. Drought effects on morphological traits of bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes. Annals of Biological Research 2(5): 95-99.

9. Garnett, T.P., and Graham, R.D. 2005. Distribution and remobilization of iron and cupper in wheat. Annals of Botany 95: 817-826.

10. Goos, R.J., and Johnson, B.E. 2000. A comparison of three methods for reducing iron-deficiency chlorosis in soybean. Agronomy Journal 92: 1135-1139.

11. Habibi, Gh. 2011. Influence of drought on yield and yield components in white bean. World Academy of Science. Engineering and Technology 55: 244-253.

12. Heidarian, A., Kord, R., Mostafavi, K., Parviz Lak, A., and Amini Mashhadi, F. 2011. Investigating Fe and Zn foliar application on yield and its components of soybean (Glycine max (L) Merr.) at different growth stages. Journal of Agricultural Biotechnology and Sustainable Development 3(9): 189 -197.

13. Jalil Sheshbahreh, M. 2012. Effect of foliar application of iron and zinc on quantitative and qualitative yield of soybean under drought stress. Master's Thesis, Faculty of Agriculture, Yasouj University. 103 pp. (In Persian with English Summary).

14. Kamaraki, H., and Gelavi, M. 2012. Evaluation of foliar application of micronutrient elements iron and zinc on quantitative and qualitative characteristics of safflower. Journal of Agroecology 4(3): 201-206. (In Persian with English Summary).

15. Kazemi Poshtmasari, H., Bahmanyar, M.A., Pirdasht, H., and Ahmadi Shad, M.A. 2008. Effects of Zn rates application forms on protein and some micronutrients accumulation in common bean (Phaseolus vulgaris L.). Pakistan Journal of Biological Sciences 11: 1042-1046.

16. Khoshvaghti, H. 2006. Effect of water limitation on growth rate, grain filling and yield of three pinto bean cultivars. Master's Thesis, Faculty of Agriculture. Tabriz University. 95 pp. (In Persian with English Summary).

17. Kobraee, S., Noormohamadi, G., Heidari Sharifabad, H., DarvishKajori, F., and Delkhosh, B. 2011. Influence of micronutrient fertilizer on soybean nutrient composition. Indian Journal of Science and Technology 4(7): 763-769.

18. Marschner, H. 1995. Mineral nutrition of higher plants. Second edition, Academic Press Inc London. 891 pp.

19. Masoumi, H., Darvish, F., Daneshian, J., Normohammadi, Gh., and Habibi, D. 2011. Effects of water deficit stress on seed yield and antioxidants content in soybean cultivars. Agricultural Resrarch Journal 6(5): 1209-1218.

20. Mosavi, S.R., Galavi, M., and Ahmadvand, G. 2007. Effect of zinc and manganese foliar application on yield, quality and enrichment on potato (Solanum tuberosum L.). Asian Journal of Plant Sciences 6: 1256-1260.

21. Mostafavi, Kh. 2012. Grain yield and yield components of soybean upon application of different micronutrient foliar fertilizers at different growth stages. International Journal of Agricultural Research and Reviews 2(4): 389-394.

22. Nasri, M., Khalatbari, M., and Aliabadi Farahani, H. 2011. Zn-foliar application influence on quality and quantity features in phaseolous vulgaris under different levels of N and K fertilizers. Advances in Environmental Biology 5(5): 839-846.

23. Odeley, F., and Animashaun, M.O. 2007. Effects of nutrient foliar spray on soybean growth and yield (Glaycine max L.) in south west Nigeria. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca 1842-1850.

24. Panjtandoost, M., Soroosh Zadeh, A., and Ghanati, F. 2011. Effect of soil method and foliar application of iron on some quality characteristics of peanut seed in alkaline soils. Journal of Plant Biology 2(5): 37-50. (In Persian with English Summary).

25. Pourmousavi, M. 2006. Effect of manure on growth and physiological characteristics of soybean crops in drought conditions. Master's Thesis, Department of Agriculture. Zabol University. 143 pp. (In Persian with English Summary).

26. Sadeghipour, O., and Aghaei, P. 2012. Response of common bean to exogenous application of salicylic asid under water stress conditions. Advances in Environmental Biology 6(3): 1160-1168.

27. Saini, H.S., and Westgate, M.E. 2000. Reoroductive development in grain crops during drought. Advances in Agronomy 68: 59-95.

28. Seifi Nadergholi, M., Yarnia, M., and Rahimzade Khoei, F. 2011. Effect of zinc and manganese and their application method on yield and yield components of common bean (Phaseolus vulgaris L. CV. Khomein). Middle-East Journal of Scientific Research 8(5): 859-865.

29. Teran, H., and Singh, S.P. 2002. Comparison of sources and lines selected for drought resistance in common bean. Crop Science 42(1): 64-70.

30. Thalooth, A.T., Tawfik, M.M., and Magda Mohamed, H. 2006. Comparative study on the effect of foliar application of zinc, potassium and magnesium on growth, yield and some chemical constituents of mungbean plants grown under water stress conditions. World Journal of Agricultural Sciences 2: 37-46.

31. Zadehbagheri, M., Kamelmanesh, M.M., Javanmardi, Sh., and Sharafzadeh, Sh. 2012. Effect of drought stress on yield and yield components, relative leaf water content, proline and potassium ion accumulation in different white bean genotype. African Journal of agricultural Research 7(42): 5661-5670.