تعیین مناطق کانی سازی با استفاده از پردازش داده های قطبش القایی و مقاومت ویژه الکتریکی در کانسار مس گرماب (خراسان جنوبی)

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 5، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 14، تیر 1395، صفحه 129-146   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v8i1.36070

نویسندگان

منصور عادل پور^{* 1}؛ ایرج رساء²؛ فریبرز مسعودی²؛ مسعود حسینی³

¹شهید چمران اهواز

²شهید بهشتی

³شرکت مهندسن مشاور زرناب اکتشاف

چکیده

در این پژوهش، سعی شده است تا با تلفیق نتایج به‌دست آمده از بررسیهای زمین شناسی، زمین شیمیایی سطحی و زمین فیزیک، ضمن تکمیل بررسیهای یادشده‌، با استفاده از روشهای جدید زمین فیزیک اکتشافی، موقعیت مکانی زون کانی سازی کانسار مس گرماب (شمال شرق قائن) تعیین شود. بعد از الکترومغناطیس، از متداولترین روشهای زمین فیزیکی قابل استفاده در اکتشاف کانسارهای سولفیدی مس، روشهای قطبش القایی و مقاومت ویژه الکتریکی است. در این پژوهش، از این روش در حوزه زمان استفاده شد و مؤلفه‌های ثابت زمانی ظاهری، وابسته بسامد ظاهری و بارپذیری حقیقی استخراج شد. پس از تفسیر نتایج، نواحی بی هنجاری در مناطق با بارپذیری متوسط و همچنین مقاومت ویژه الکتریکی کم تا متوسط شناسایی شد که این امر را می توان به حضور کانیهای سولفیدی در مناطق کانی‌سازی نسبت داد،. همچنین، با استفاده از نتایج مؤلفه ثابت زمانی، میانگین دانه بندی دانه های فلزی در منبع تولید‌کننده قطبش القایی دریافت شد. با توجه به این‌که نتایج خام اندازه گیریها، اطلاعات کمی دقیق و مطمئنی درباره عمق و هندسه توده های کانی سازی شده زیر سطحی در اختیار قرار نمی دهند؛ با استفاده از مقاطع حاصل از مؤلفه‌های قطبش القایی و مدل سازی معکوس هموار برای تعیین محلهای احتمالی، گسترشهای جانبی و قائم کانی سازیهای زیر سطحی استفاده شد. بررسیهای زمین‌فیزیک نشان می دهد، کانی سازی بیشتر به‌ صورت محدوده های کوچک و پراکنده است.

کلیدواژه‌ها

قطبش القایی؛ مقاومت ویژه الکتریکی؛ مدل‌ سازی معکوس؛ مس؛ قائن

مراجع

Adelpour, M., 2012. Economic geology of Garmab-Qaen copper deposit (South Khorasan). M.Sc. Thesis, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran, 237 pp.

Aghanabati, A., 2004. Geology of Iran. Geological survey and mineral exploration , Iran, 345 pp (in Persian).

Akrami, M.A., Chaichi, Z. and Haddadan, M., 2005. Geological map of Abiz, scale 1:100,000. Geological Survey of Iran.

Apparrao, A., 1997. Developments in Geoelectrical Methods.August AimeBalkema,USA, 293 pp.

Arjmandzadeh, R., 2011. Studies of mineralization, geochemistry and tectonic setting in the Dehsalam and Chahshlghmy mining indexes, Lut Block, East Iran. Ph.D. Thesis, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran, 369 pp (in Persian with English abstract).

Boric, R., Holmgren, C., Wilson, N.S.F. and Zentilli, M.,2002.The Geology of the ElSoldado Manto Type Cu (Ag) Deposit, Central Chile. In: T.M. Porter (Editor), Hydrothermal Iron Oxide Copper-Gold and Related Deposits. A Global Perspective, Adelaide, pp. 163-184.

Cox, K.G., Bell, J.D. and Pankhurst, R.G., 1979.The interpretation of igneous rocks. George, Allen and Unwin, London, 449 pp.

Glenn, A.G., 2004. The influence of melt structure on trace element partitioning near the peridotite solidus. Contributions to Mineralogy and Petrology, 147(4): 511–527.

Hafizi, M.K. and Asarzadgan, B., 2008. Application of spectral induced polarization (SIP) in the exploration of mineral resources and oil. First National Symposium on the Application of new technologies and new methods of Geosciences. Islamic Azad University, Mahallat branch. Iran (in Persian with English abstract).

Horel, A.E. and Kennard, R.W., 1970. Ridge regression: Application to non orthogonal problems. Tachnometrics, 12 (1): 55–67.

Irvine, T.N. and Baragar, W.R.A., 1971. A guide to the classification of the common volcanic rocks. Journal of Earth Sciences, 8 (2): 235-458.

Johnson, I.M., 1984. Spectral Induced Polarization parameters as determined through Time-domain measurements. Geophysics, 49 (11): 1993-2003.

Karimpour, M.H., 2005. Quartz-alunite and quartz pitted alteration zones (high sulfidation) of the upper zone of porphyry copper systems in Chah Shalghami area, South Khorasan. 13th Congress of Crystallography and Mineralogy, Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.

Karimpour, M.H., Malekzadeh shafarodi, A., Farmer, L. and Stern, S., 2012. petrogenesis of granitoids, age assessment method zircon U-Pb, Sr- Nd isotope geochemistry and mineralization Tertiary important event in the Lut Block, East Iran. Journal of Economic Geology, 1(4): 1-27 (in Persian with English abstract).

Karimpour, M.H., Malekzadeh shafarodi, A., Heidarian shahri, M.R. and Askari, A., 2007. Mineralization, alteration and geochemistry of Hired gold-tin prospecting area, South Khorasan province. 14th Congress of Crystallography and Mineralogy, Birjand University, Birjand, Iran (in Persian with English abstract).

Khatib, M.M. and Zarinkoub, M.H., 2009. Morphotectonic of emplacement of the andesiticring in Givshad, east of Iran. European Geosciences Union General Assembly, 11 (3): 53-59.

Kuscu, G.G. and Floyd, P.A., 2001. Mineral compositional and textural evidence for magma mingling in the Saraykent volcanics. Lithos, 56 (2-3): 207-230.

Lotfi, M.,1982. Geological and geochemical investigations on the volcanogenic Cu, Pb, Zn, Sb ore- mineralizations in the Shurab-GaleChah and northwest of Khur (Lut, east of Iran). Unpublished Ph.D. thesis, der Naturwissenschaften der Universitat Hamburg, 151 pp (in Persian with English abstract).

Luo, Z.Z. and Zang, G., 1998. Theory and application of Spectral Induced Polarization. Society of Exploration Geophysicists, 6 (2) 1-171.

Malekzadeh shafarodi, A., 2009. Geology, mineralization, alteration, geochemistry, interpretation of geophysical data, microthermometry, isotope studies and determination of the origin of the mineralization of Mahrabad and khonik, South Khorasan province. Ph.D. Thesis, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran, 600 pp.

Mazlomi, A. R., Karimpour, M.H., Rassa, I., Rahimi, B. and Vosoughi Abedini, M., 2008. Kuh-E-Zar Gold Deposit in Torbat-e-Heydaryeh New Model of Gold Mineralization. Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy, 3(16): 364-376 (in Persian with English abstract)

Muller, D. and Groves, D.I., 1997. Direct and indirect associations between potassic igneous rocks, Shoshonites and gold- copper deposits. Ore Geological Review, 8(1): 383-406.

Pearce, J.A., 1983. Role of sub-continental lithosphere in magma genesis at active continental margins. In: C.J. Hawkesworth, and M.L. Nurry (Editors), Continental basalts and Mantle Xenoliths. Shiva, Nantwich, pp. 230-249.

Pearce, J.A. and Norry, M.J., 1979. Petrogenetic implication of Ti , Zr, Y and Nb variations in volcanic rocks. Contributions to Mineralogy and Petrology, 69(1): 33-47.

Pelton, W.H., Ward, S.H., Hallof P.G., Sill, W.R. and Nelson, P.H., 1978. Mineral discrimination and removal of Induced Polarization Coupling with multi frequency IP. Geophysics, 43(3): 588-609.

Robinson, A. (translated by Heidarian shahri, M.R.), 2005. Principles of Exploration Geophysics. Mashhad University Press, Mashhad, 750 pp.

Stewart, M.L. and Pearce, T.H., 2004. Sieve-textured plagioclase in dacitic magma: Interference imaging results. American Mineralogy, 89(3): 348-351.

Tirrul, R., Bell, I.R., Griffis, R.J. and Camp, V.E., 1983. The Sistan suture zone of eastern Iran. Geological Society of American, 94(1): 134-150.

Tombs, J.M.C., 1981.The feasibility of Spectral Induced Polarization measurements in the Time-domain. Geoexploration, 19(2): 91-102.

Tsuchiyama, A., 2001. Dissolution kenitics of plagioclase in the melt of the system diopside – albite-anorthite and origin of dusty plagioclase in andesite. Contributions to Mineralogy and Petrology, 89(1): 1-16.

Ward, S.H., 1990. Geotechnical and Environmental Geophysics. Society of Exploration Geophysicists, 1(5): 147-189.

Wilson, M., 1989. Igneous petrogenesis: a global tectonic approach. Unwin Hymen, London, 466 pp.

Yungul, S.H., 1996. Electrical methods in geophysics exploration of deep sedimentary basins. Springer, Las Vegas, 208 pp.

Zarrinkoub, M.H., Pang, K.N., Chung, S.L., Khatib, M.M., Mohammadi, S.S., Chiu, H.Y. and Lee, H.Y., 2012. Zircon U–Pb age and geochemical constraints on the origin of the Birjand ophiolite, Sistan suture zone, eastern Iran. Lithos. 154(1): 392–405.