مقایسة روش فائو پنمن مانتیث و تشت تبخیر کلاس A با داده‌های لایسیمتری در برآورد تبخیر و تعرق گیاه نخود در منطقة خرم‌آباد

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 5، دوره 6، شماره 1، آبان 1394، صفحه 92-99   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1394i1.31317

نویسندگان

کبری نامداریان^{* 1}؛ عبدعلی ناصری¹؛ زهرا ایزدپناه¹؛ عباس ملکی²

¹شهید چمران اهواز

²دانشگاه لرستان

چکیده

استان لرستان و منطقة خرم‌آباد یکی از بزرگترین تولیدکننده‌های نخود در کشور می‌باشد. نخود (Cicer arietinum L.) یکی از مهم‌ترین گیاهان استان لرستان است که نسبت به سایر گیاهان مشابه، سطح قابل توجهی را به‌خود اختصاص داده است. با این حال تاکنون پژوهشی برای برآورد نیاز آبی نخود به‌صورت دقیق در این منطقه انجام نشده است. پژوهش حاضر به‌منظور تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی نخود در مزرعه‌ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال ٩۲-١٣٩١ انجام شد. بدین منظور از چهار لایسیمتر زهکش‌دار به قطر ۴۵ سانتی‌متر و ارتفاع ۸۰ سانتی‌متر استفاده شد. داخل هر چهار لایسیمتر، گیاه نخود با تراکم ٥٠ بوته در مترمربع کشت شد و سپس با استفاده از معادله بیلان آب تبخیر و تعرق محاسبه گشت. براساس نتایج به‌دست آمده میزان آب مورد نیاز نخود ٤٣٨ میلی‌متر برآورد گردید. در همین مدت تبخیر و تعرق گیاه مرجع با استفاده از ۴ لایسیمتر محاسبه و این پارامتر ۲/۵۵۴ میلی‌متر برآورد گردید. همچنین با استفاده از روابط ارائه شده برای ضریب تشت و محاسبه نیاز آبی با این روش و در نهایت مقایسه آن با داده‌های لایسیمتری، رابطه‌ای که بهترین برآورد از تبخیر و تعرق واقعی نخود را دارد تعیین شد. در این خصوص از شاخص‌های آماری RMSE، MBE، MAE و R2 استفاده شد و به‌کمک آن‌ها، روش فائو با مقدار خطای RMSE، ١٧٤/٠ و وضعیت مناسب سایر شاخص‌های آماری به‌عنوان روش بهینه و روش اشنایدر اصلاح شده در رتبه دوم دقت قرار گرفت. استفاده از روش فائو پنمن مانتیث در محاسبه تبخیر و تعرق گیاه مرجع در این منطقه ٨/٤ درصد برآورد کمتری نسبت به مقادیر لایسیمتری دارد.

کلیدواژه‌ها

ضریب تشت؛ ضریب گیاهی؛ نخود؛ نیاز آبی

مراجع

1. Bayatvarkeshi, M., and Zare Abyaneh, H. 2014. Validating pan coefficient equations to estimate reference evapotranspiration in comparing with Lysimeter data of grass crop. Global Journal on Advances Pure and Applied Sciences, Vol 2. 1st Global Conference on Energy, Soil, Water, Air and Environment (ESWAE-2013).

2. Panahi, M., Aghdaei, M., and Rezaei, M.A. 2006. Determination of sugar beet standard evapotranspiration by lysimeter method in Kabotar-Abad. Esfahan. Journal of Sugar Beet. (In Persian with English Summary).

3. Sabziparvar, A.A, Tabari, H., Aeini, A., and Ghafouri, M. 2010. Evaluation of class A pan coefficient models for estimation of reference crop evapotranspiration in cold semi-arid and warm arid climates. Water Resources Management 24(5): 909-920.

4. Shahabifar, M., Asari, M., Kuchakzadeh, M., and Azizi Zohan, A.A. 2007. Determined using pan evaporation-transpiration reference level under greenhouse conditions. The first technical workshop on improving water use efficiency in greenhouse crops. (In Persian).

5. Sharifan, H., and Ghahraman, B. 2006. Evaluation and comparison of estimated reference evapotranspiration from evaporation pan with ET0 standard method in Gorgan, J.Agric. Sci. Natur. Resour. 13(5). (In Persian).

6. Tabari, H., Grismer, M.E., and Trajkovic, S. 2013. Comparative analysis of 31 reference evapotranspiration methods under humid conditions. Irrigation Science 31(2): 107-117.

7. Vaziri, J., Salamat, A., Entesari, M., Meschi, M., Haidari, N., and Dehghani Sanich, H. 2008. Plant evapotranspiration (guidelines for computing water requirements of plants), the working group on sustainable use of water resources for agricultural production. Iranian National Committee on Irrigation and Drainage. Bulletin 122. 362 p.

8. Yazdani, V., Liaghat, A.M., Nuri, H., Nuri, H., and Zare Abyaneh, H. 2011. Determine the best model in Amol pan coefficient based on sensitivity analysis. Journal of Water and Irrigation Management 42(2): 9-17. (In Persian).

9. Zare Abyaneh, H., Bayat Varkeshi, M., Marofi, S., and Amiri Chayjan, R. 2010. Evaluation of artificial neural network and adaptive neuro fuzzy inference system in decreasing of reference evapotranspiration parameters. Water and Soil (Agr. Sci. and Thechnology) 24(2): 297-305. (In Persian).

10. Zare Abyaneh, H., Nuri, H., Liaghat, A.M., Nuri, H., and Karimi, V.A. 2010. Comparison of penman-monteith FAO and pan lysimeters with data in estimating evapotranspiration in rice in Amol. Geography Research 76: 71-83. (In Persian).