بررسی اثر سطوح مختلف کود گوگرد بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata L.) در شرایط تنش خشکی در منطقه بلوچستان

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 6، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 12، تیر 1391، صفحه 170-182   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v4i2.14970

نویسنده

سید محسن موسوی نیک^*

گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

مدیریت مصرف انواع کودهای شیمیایی از لحاظ تأثیرات زیست محیطی و عملکرد کمّی و کیفی گیاهان دارویی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک ایران حائز اهمیت می باشد. بدین منظور، در تحقیقی اثر سطوح مختلف کود گوگرد بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata L.) در شرایط تنش خشکی در منطقه بلوچستان به اجرا درآمد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 89-1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان واقع در شهرستان ایرانشهر انجام گردید. در این آزمایش رژیم های مختلف آبیاری شامل هشت، پنج و سه بار آبیاری در طول فصل رشد به عنوان تیمار اصلی و چهار سطح گوگرد شامل صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که دور آبیاری بر عملکرد دانه و بیولوژیکی معنی دار بود، به طوریکه بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی از تیمار هشت بار آبیاری در طول فصل رشد به دست آمد، همچنین این صفات تحت تأثیر سطوح مختلف کود گوگرد قرار گرفته و بالاترین میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی اسفرزه از تیمار 225 کیلوگرم گوگرد حاصل شد. بالاترین شاخص برداشت و بیشترین میزان وزن هزار دانه، تعداد دانه درهر سنبله و تعداد سنبله در بوته به ترتیب از تیمارهای هشت بار آبیاری و مصرف 225 کیلوگرم گوگرد در هکتار حاصل شد. بیشترین ارتفاع بوته از تیمار هشت بار آبیاری و تیمار 225 کیلوگرم در هکتار حاصل شد که اختلاف معنی داری با سایر تیمارها داشت. بیشترین درصد موسیلاژ و غلظت پرولین از تیمار سه بار آبیاری و بیشترین میزان عملکرد موسیلاژ و غلظت کربوهیدرات از تیمار هشت بار آبیاری در طول فصل رشد به دست آمد. در بین تیمارهای کود گوگرد نیز بالاترین مقدار تمامی این صفات از تیمار مصرف 225 کیلوگرم کود گوگرد حاصل گردید. عملکرد دانه با تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد موسیلاژ همبستگی مثبت و معنی داری داشت.

کلیدواژه‌ها

دور آبیاری؛ عملکرد؛ کود گوگرد؛ گیاه دارویی؛ موسیلاژ