بررسی تأثیر بقایای علف‌کش تریفلورالین در خاک بر رشد و گره‌زایی ژنوتیپ‌های نخود (Cicer arietinum L.)

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 7، دوره 6، شماره 1، آبان 1394، صفحه 117-126   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1394i1.27421

نویسندگان

ابراهیم ایزدی^* ؛ زهرا سلیمانپور

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر بقایای علف‌کش تریفلورالین در خاک بر رشد و گره‌زایی ژنوتیپ‌های نخود، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل ژنوتیپ‌های نخود در 4 سطح (هاشم، آی ال سی، کاکا، کرمانشاهی) و غلظت‌های علف‌کش تریفلورالین در خاک در 7 سطح (0، 6/4، 2/9، 18، 6/27، 8/36، 55 میکروگرم در کیلوگرم خاک) بودند. یک هفته پس از ظهور گیاهان، درصد سبز شدن آنها تعیین و در ابتدای مرحله گلدهی، درصد بقاء، ارتفاع، تعداد شاخه‌های جانبی، زیست‌توده اندام هوایی، ریشه، تعداد و وزن تر گره آنها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که همه صفات اندازه‌گیری شده گیاهان مورد مطالعه تحت تأثیر معنی‌دار بقایای تریفلورالین در خاک قرار گرفت. با افزایش غلظت تریفلورالین در خاک صفات مذکور در تمام ژنوتیپ‌ها به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. در کمترین غلظت تریفلورالین در خاک، تلفات زیست‌توده اندام‌های هوایی و ریشه به‌ترتیب 64/48 و 8/39 درصد بود. در بیشترین غلظت تریفلورالین در خاک، نیز زیست‌توده اندام‌های هوایی و ریشه گیاهان به‌ترتیب 96/97 و 39/96 درصد کاهش یافت. در بین ژنوتیپ‌های نخود، بیشترین (93/74 و 51/71 درصد) تلفات زیست‌توده ساقه و ریشه در ژنوتیپ کاکا و کمترین تلفات زیست‌توده اندام‌های هوایی (82/64 درصد) و ریشه (96/55 درصد) نیز به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های کرمانشاهی و هاشم مشاهده شدند. براساس شاخص ED50، ژنوتیپ آی ال سی (23/3 میکروگرم در کیلوگرم خاک) و کرمانشاهی (22/8 میکروگرم در کیلوگرم خاک) به‌ترتیب حساس‌ترین و متحمل‌ترین ژنوتیپ‌های نخود به بقایای تریفلورالین در خاک بودند. باتوجه به نتایج حاصل و براساس شاخص ED50 اندام‌های هوایی، ژنوتیپ‌های نخود از نظر تحمل به بقایای تریفلورالین به‌صورت کرمانشاهی > هاشم > کاکا > آی ال سی طبقه‌بندی شدند.

کلیدواژه‌ها

دی نیتروآنلین‌ها؛ گره‌زایی؛ ماندگاری علف‌کش‌ها؛ نخود

مراجع

1. Abernathy, J.R., and Keeling, J.W. 1978. Efficacy and rotational crop response to level and dates and dinitroanaline herbicide applications. Weed Sciences 27: 312-317.

2. Anderson, A., Baldock, J.A., Rogers, S.L., Bellotti, W., and Gill, G. 2004. Influence of chlorsulfuron on Rhizobial growth, nodulation formation, and nitrogen fixation with chickpea. Australian Journal of Agricultural Research 55: 1059-1070.

3. Antonio Marenco, R., Lopes, N., and Mosquim, P.R. 1993. Nodulation and nitrogen fixation in soybeans treated with herbicides. Research Brasileira. Fisiol. Vegetal 5: 121-126.

4. Bollich, P.K., Dunigan, E.P., and Jadi, A.W.M. 1985. Effects of seven herbicides on N2 (C2H2) fixation by soyabean. Weed Science 33: 427-430.

5. Brewer, F., Lavy, T., and Talbert, R. 1982. Effect of three dinitroanaline herbicide on rice (Oryza sativa) growth. Weed Science 30:153-158.

6. Brock, J.L. 1972. Effects of the herbicides trifluralin and carbetamide on nodulation and growth of legumes seedlings. Weed Research 12: 150-154.

7. Corbin, B.R., McCllelland, M., Frans, R.E., Talbert, R.E., and Horton, D. 1994. Dissipation of fluometuron and trifluralin residues after long-term use. Weed Science 42: 445-438.

8. Datta, A., Sindel, B.M., Kristiansen, P., Jessop, R.S., and Felton, W.L. 2009. Effect of isoxaflutole on the growth, nodulation and nitrogen fixation of chickpea (Cicer arietinum L.). Crop Protection 28: 923-927.

9. Fox, J.E., Gulledge, J., Engelhaupt, E., Burow, M.E., and McLachlan, J.A. 2007. Pesticides reduce symbiotic efficiency of nitrogen-fixing rhizobia and host plants. PNAS 104: 10282-10287.

10. Fox, J.E., Starcevic, M., Jones, P.E., Burow, M.E., and McLachlan, J.A. 2004. Pyhotestrogen signaling and symbiotic gene activation are disrupted by endocrine-disrupting chemicals. Environment Health Perspect 112: 648-653.

11. Gerwing, P.D., and McKercher, R.B. 1992. The relative persistence of trifluralin (545 EC and 5 G) and ethafluralin in prairie soils. Canadian. Journal. Soil Scince 72: 255-266.

12. Ghadiri, H. 2007. Weed Science Principles and Practices. Shiraz University press 346. (In Persian).

13. Gonzalez, N., EyherabIide, J., Ignacia barcelona, M., Gaspari, A., and Sanmartino, S. 1999. Effect of soil interacting herbicides on soybean nodulation in Balcarc, Argentina. Pesquisa Agropecuaria Brasileira 7: 1167-1173.

14. Grover, R., Wolt, J., Cessna, A., and Schiefer, H. 1997. Environmental fate of trifluralin, Reviews of Environmental Contamination and Toxicology 153:1-16.

15. Hanson, B., and Thill, D. 2001. Effects of imazethapyr and pendimethalin on lentil (Lens culinaris), pea (Pisum sativum), and a subsequent winter wheat (Triticum aestivum) crop. Weed Technology 15: 190-194.

16. Hatzinikolaou, A., Eleftherohorinos, I., and Vasilakoglou, I. 2004. Influence of formulation on the activity and persistence of pendimethalin. Weed Technology 18: 397-403.

17. Izadi-darbandi, E., and Akram, L. 2012. Effect prydate, bentazon and imazathapyr herbicides on growth, nodulation and nitrogen biological fixation in chickpea (Cicer arietinum L). Iranian Journal of Pulses Research 3: 105-118.

18. Kortekamp, A. 2011. Herbicide and Environment. InTech Press. 937 pp.

19. Mosavi, M.R. 2008. Weed Control (Principles and Practices). Tehran Gohar Press. (In Persian).

20. Parsa, M., and Bagheri, A. 2008. Pulse Crops. Mashhad University Jihad press. (In Persian).

21. Radovanov, K., and Elezovic, I. 2003. Fitotoxic effects of trifluralin to hybrid maize (Zea mays) and their persistence. Pesticide Scince 18: 77-98.

22. Rasoli, R. 2012. The impact lentagran, persoeet and treflan herbicides on growth nodulation and nitrogen fixation in chickpea variety three (Cicer arietinum L.). MSc Thesis, Ferdowsi University of Mashhad.

23. Rogers, S., and Baldock, J. 2003. Herbicide link to low legume nitrogen fixation. Farming Ahead 134: 39-40.

24. Sanntin-Montanya, I., Alonso-pradose, L., Villarroya, M., and Garcia-Baudin, J.M. 2006. Bioassay for determining sensitivity to sulfosulfuron on seven plant species. Journal of Environmental Science and Health 41: 781-793.

25. Santos, G., Francischini, A.C., Constantin, J., and Oliveirajr, R.S. 2012. Carry-over effect of S-metolachlor and trifluralin on bean, corn and soybean crops. Planta Daninha 30: 827-834.

26. Singh, G., and Wright, D. 2002. In vitro studies on the effects of herbicides on the growth of rhizobia. Letters in Applied Microbiology 35: 12-16.

27. Tiryaki, O., Ülkü, Y., Sezen, G. 2004. Biodegradation of trifluralin in harran soil. Journal of Environmental Science and Health, Part B: Pesticides, Food Contaminants, and Agricultural Wastes 39: 747-756.

28. Wally, F., Taylor, A., and Lupwayi, N. 2006. Herbicide residues & effects on nitrogen fixation in pulse crops. Presented at Farm Tech. 2006. Herbicide Effects on Pulse Crop Nodulation and Nitrogen Fixation p: 52-55.

29. Warner, J.E., Winter, S.R., and Wiese, A.F. 1987. Persistence of dinitroaniline herbicides and potential for injury to sugar beets. Journal American Society Sugar Beet Tecnologhy 24:57-66.

30. William, E. Gillespie, G.C., and Hager, A.G. 2011. Pesticide fate in the environment: A guide for field inspectors. Illinois State Water Survey. Institute of Natural Resource Sustainability.University of Illinois at Urbana-Champaign.

31. Zand, E., Mosavi, S.K., and Sadri, A. 2008. Herbicides and application methods. Ferdowsi University of Mashhad press (In Persian).