نقد و بررسی دلایل دیدگاه مشهور در باب نجاست فرزندان نابالغ کفار

فقه و اصول (Fiqh va uṣūl)

مقاله 1، دوره 49، شماره 1 - شماره پیاپی 108، تیر 1396، صفحه 9-28   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/fiqh.v0i0.51608

نویسنده

اکبر احمدپور^*

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

یکی از موضوعاتی که کم و بیش در میان فقیهان مورد گفتگو بوده و مباحثی را نیز به دنبال داشته است، مسئله ناپاکی ذاتی فرزندان نابالغ کفار است. هرچند فقیهان سنی قائل به طهارت همة انسان‌ها، فارغ از نوع گرایش و باور آن‌ها شده‌اندکه به‌صورت طبیعی فرزندان کفار هم مشمول این قاعده کلّی قرار خواهند گرفت، امّا در مقابل، بیشتر فقیهان شیعی برآنند که نابالغان کفار، تابع پدران خویش بوده و همچون آنان ناپاک تلقی خواهند شد. این فقیهان در تأیید دیدگاه خود دلایلی را برپا داشته‌اند که در این مقاله همه این دلایل و مستندات مورد نقد و بررسی قرار گرفته و سُست بودن آن‌ها از جوانب مختلف نشان داده شده و در نهایت نظریّه پاکیزگی جسمانی کودکان کفار، چه در حوزه اهل کتاب و یا مشرکان مورد پذیرش قرار گرفته و شواهدی هم در تقویت این دیدگاه ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

طهارت ذاتی فرزندان نابالغ کفار؛ کودکان کفار؛ نقد دلایل قاعده تبعیّت؛ نجاست فرزندان نابالغ کفار

مراجع

قرآن کریم.

 

ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی ‌التاریخ، بیروت، دار صادر، 1399 ق.

 

ابن بابویه، محمدبن علی، علل ‌الشرایع، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1408 ق.

 

ابن بابویه، محمدبن علی، کتاب من لایحضره الفقیه، تهران، مکتبة الابن بابویه، بی‌تا.

 

ابن حزم، علی ‌بن ‌احمد، المحلّی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1418 ق.

 

ابن حنبل، احمد بن محمد، مسند الامام احمد بن حنبل، بیروت، دار صادر، بی‌تا.

 

ابن قدامة، عبدالله ‌بن ‌احمد، المغنی و الشرح‌الکبیر، بیروت، دارالکتاب ‌العربی، 1492 ق.

 

ابن هشام، عبدالملک بن هشام، السیرة ‌النبویّة، بیروت، داراحیاء التراث ‌العربی، 1415 ق.

 

اشتهاردی، علی پناه، مدارک ‌العروة، بی‌جا، دارالاسوة للطباعة و النشر، 1416 ق.

 

آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة ‌الاصول، قم، مؤسسة ‌النشر الاسلامی، 1412 ق.

 

بجنوردی، حسن، القواعد الفقهیة، قم، مکتبة بصیرتی، بی‌تا.

 

بجنوردی، حسن ، منتهی ‌الاصول، قم، مکتبة بصیرتی، بی‌تا.

 

بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق‌ الناضرة، نجف، دار الکتب ‌الاسلامیة، 1378 ق.

 

بخاری، محمدبن اسماعیل، صحیح البخاری، دمشق- بیروت، دار ابن کثیر، الیمامة، 1414 ق.

 

تبریزی، جواد، تنقیح مبانی العروة، قم، مطبعة نگین، دارالصدیقة الشهیدة، 1429 ق.

 

جزیری، عبدالرحمن، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1420 ق.

 

حرعاملی، محمدبن حسن، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.

 

حکیم، محسن، مستمسک العروة ‌الوثقی، نجف، مطبعة النجف، 1376 ق.

 

خمینی، روح‌الله، کتاب‌ الطهارة، قم، مؤسسة تنظیم و نشر آثار الامام‌ الخمینی، 1421 ق.

 

خوئی، ابوالقاسم، التنقیح فی شرح العروة‌ الوثقی، قم، دارالهادی للمطبوعات، 1410 ق.

 

خوئی، ابوالقاسم ، معجم رجال‌ الحدیث، قم، منشورات مدینة ‌العلم، 1403 ق.

 

روحانی، محمدصادق، فقه ‌الصادق، قم، چاپخانه مهر استوار، بی‌تا.

 

زمخشری، محمودبن عمر، الکشاف، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1417 ق.

 

سبزواری، عبدالاعلی، مهذب ‌الاحکام فی بیان ‌الحلال و الحرام، نجف، مطبعة الآداب، بی‌تا.

 

سند، محمد، سند العروة ‌الوثقی، قم، مطبعة، 1418 ق.

 

شهید اول، محمدبن مکی، ذکری الشیعة، قم، مؤسسة آل ‌البیت لاحیاء التراث، 1419 ق.

 

شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع ‌الاسلام، قم، مؤسسة المعارف ‌الاسلامیة، 1413 ق.

 

شیرازی، محمد، الفقه، بیروت، دارالعلوم، 1407 ق.

 

صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرایع‌ الاسلام، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1981 م.

 

صافی، علی، ذخیرة ‌العقبی فی شرح العروة ‌الوثقی، قم، مکتبة المعارف‌الاسلامیة، 1414 ق.

 

صدر، محمدباقر، بحوث فی شرح العروة‌ الوثقی، بی‌جا، مؤسسة الهدی للنشر و التوزیع، 1421 ق.

 

طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، بی‌تا.

 

طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1415 ق.

 

طبری، محمدبن جریر، تاریخ ‌الطبری، قاهرة، دارالمعارف بمصر، بی‌تا.

 

طوسی، محمدبن حسن، التبیان فی تفسیرالقرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.

 

طوسی، محمدبن حسن، المبسوط، تهران، المکتبة المرتضویة، بی‌تا.

 

طوسی، محمدبن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب‌الاسلامیة، 1365.

 

طوسی، محمدبن حسن، کتاب الخلاف، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1429 ق.

 

عابدینی، احمد، طهارت ذاتی انسان، قم، مؤسسه بوستان کتاب، 1385.

 

عاملی، محمدبن علی، مدارک الاحکام فی شرح شرایع ‌الاسلام، قم، مؤسسة آل ‌البیت‌ علیهم‌ السلام لاحیاء التراث، 1416 ق.

 

عاملی غروی، جواد بن محمد، مفتاح ‌الکرامة فی شرح قواعد العلامة، بیروت، دارالتراث، 1417 ق.

 

علامه حلّی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسة آل البیت: لاحیاء التراث، 1427 ق.

 

علامه حلّی، حسن بن یوسف، منتهی ‌المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، 1413 ق.

 

علامه حلّی، حسن بن یوسف، نهایة ‌الاحکام فی معرفة الاحکام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1410 ق.

 

غزالی، محمد بن محمد، الوجیز فی فقه ‌الامام الشافعی، بیروت- صیدا، المکتبة العصریّة، 1426 ق.

 

فخر المحققین، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات‌ القواعد، بی‌جا، مؤسسة اسماعیلیان، 1389 ق.

 

فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بی‌جا، دار احیاء التراث ‌العربی، بی‌تا.

 

فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، مفاتیح ‌الشرایع، قم، مجمع ‌الذخائر الاسلامیة، 1401 ق.

 

قمی، ابوالقاسم، غنائم ‌الایام فی مسائل الحلال‌ و الحرام، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1417 ق.

 

کاشانی، حبیب‌الله، منتقد المنافع فی شرح ‌المختصر النافع، قم، مؤسسه بوستان کتاب، 1429 ق.

 

کرکی، علی‌ بن حسین، جامع ‌المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسة آل‌البیت لاحیاء التراث، 1408 ق.

 

کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، بیروت، دارصعب، دارالتعارف للمطبوعات، 1401 ق.

 

گلپایگانی، محمدرضا، نتایج الافکار فی نجاسة ‌الکفار، قم، دارالقرآن الکریم، 1413 ق.

 

مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی، بحار الانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1403 ق.

 

محقق سبزواری، محمدباقربن محمدمومن، کفایة الفقه، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1431 ق.

 

مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، شرح: محیی الدین النووی، بیروت، دارالمعرفة، 1415 ق.

 

مغنیه، محمدجواد، فقه الامام جعفر الصادق ‌علیه‌ السلام، بیروت، مؤسسة الشیخ المظفّر الثقافیه، بی‌تا.

 

مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع‌ الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1414 ق.

 

موسوی خوانساری، احمد، جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1405 ق.

 

نجاشی، احمدبن علی، رجال‌ النجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1418 ق.

 

نراقی، احمد بن محمد مهدی، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، قم، مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام لاحیاء التراث، 1419 ق.

 

نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسة آل‌ البیت علیهم‌ السلام لاحیاء التراث، 1408 ق.

 

همدانی، رضا بن محمدهادی، مصباح ‌الفقیه، قم، مؤسسة الجعفریة لاحیاء التراث، 1422 ق.

 

یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم، العروة‌ الوثقی، قم، منشورات میثم تمار، 1429 ق.