استفاده از روشهای دورسنجی برای شناسایی رخساره‌ های دگرسانی- کانه‌ زایی در منطقه رامند (استان قزوین)

زمین شناسی اقتصادی

مقاله 8، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 14، تیر 1395، صفحه 223-238   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/econg.v8i1.20972

نویسندگان

سید ابوالفضل عزتی^{* 1}؛ سید رضا مهرنیا²؛ کیمیا سادات عجایبی³

¹شرکت مهندسین مشاور زرناب اکتشاف

²پیام نور مرکز قزوین

³آزاد اسلامی

چکیده

منطقه مورد بررسی، بخشی از نوار ماگمایی ارومیه- دختر در زون ساختاری ایران مرکزی است که در جنوب غرب شهرستان بوئین‌زهرا و جنوب بخش دانسفهان قرار دارد و فاصله آن تا مرکز استان حدود 60 کیلومتر است. منطقه رامند، عمدتاً شامل سنگهای آذرین ریوداسیتی و ریولیتی، توف ریوداسیتی، توف بلورین و گدازه‌های جریانی ریوداسیتی است. در این منطقه دگرسانی وسیعی به روشنی در پردازش تصاویر ماهواره‌ای قابل ردیابی و پی‌گیری است.
حضورکانیهای رسی، بر وجود دگرسانی آرژیلیک در منطقه دلالت دارد؛ که می‌تواند نشانه خوبی به لحاظ کانی‌سازی باشد. وجود این دگرسانی در بازدیدهای صحرایی، مطالعه مقاطع نازک و آنالیز XRD نیز به‌خوبی مشخص است .واحدهای آذرآواری و آتشفشانی توسط گسلهای اصلی این منطقه شامل گسل کورچشمه، گسل حسن‌آباد و گسلهای فرعی، قطع شده‌اند. این گسلها در امتداد شمال‌غرب ـ جنوب‌شرق در منطقه وجود دارند و دگرسانیهای گسترده‌ای در طول گسلها و در سنگهای دیواره رخ‌داده است.
دگرسانیها شامل دگرسانی آرژیلیک، سریسیتیک، پروپیلیتیک و سیلیسی هستند؛ که به‌صورت قائم و جانبی منطقه‌بندی نشان می‌دهند. بارزسازی زون‌های احتمالی دگرسانی در محدوده مورد نظر در مراحل اولیه، به‌کمک پردازش داده‌های سنجنده ETM به روش کروستا صورت گرفت. همچنین برای تفکیک زون دگرسانی آرژیلیک منطقه، از بین ره‌یافتهای مختلف، روش مؤلفه اصلی انتخاب شده است.
علاوه‌بر هاله دگرسانی آرژیلیک، پدیده سیلیسی‌شدن سنگ میزبان دارای اهمیت بالایی بوده است و شرایط میزبانی فلزات پایه و گرانبها در درون این رخساره تأمین می‌شود. برای شناسایی دگرسانی سیلیسی، از داده‌های سنجنده ASTER استفاده شده که با اعمال روش نسبت باندی، نواحی با احتمال کانی‌سازی سیلیسی مشخص شده‌اند. نتایج مبتنی بر آنالیز دستگاهی (XRD)، تأییدکننده بررسیهای سنجش از دور است. با توجه به بررسیهای انجام شده در این منطقه، دگرسانیهای توأم رسی، اکسیدهای آهن و سیلیسی‌شدن سنگ دیواره برای پی‌جویی ذخایر فلزات پایه و گرانبها حایز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها

دگرسانی؛ سنجش از دور؛ تحلیل مؤلفه اصلی انتخابی (کروستا)؛ رامند

مراجع

Akbari, A., Mehrnia, S.R. and Moghadasi, J., 2012. Using GIS for Investigating on Barite Mineralization Potentials in Qazvin 1/100000 Sheet. 6th National Geological Conference, Payame Noor University of Kerman, Kerman, Iran (in Persian with English abstract).

Crosta, A.P. and Moore, J.McM., 1990. Enhancement of Landsat thematic mapper imagery for residual soil mapping in SW Minais Gerais State, Brazil: a prospecting case history in Greenstone belt terrain. 7th Thematic Conference on Remote Sensing for Exploration Geology, University ofCalgary, Calgary Canada.

Honarmand, M., Ranjbar, H. and Shahabpour, J., 2011.Application of spectral analysis in mapping hydrothermal altertion of the northwestern part of the Kerman Cenozoic magmatic arc, Iran. Journal of Sciences, 22(3): 221- 238.

Honarmand, M., Ranjbar, H. and Shahabpour, J., 2012.Application of principal component analysis and spectral angle mapper in the mapping of hydrothermal alteration in the Jebal–Barez Area, Southeastern Iran. Resource Geology, 62(2): 119–139.

Kaviani Sadr, Kh., Khatib, M. and Zarinkoub, M.H., 2013. The relation between structural condition and mineralization based on aerial magnetism and satellite data and field studies in Cheshme-khort mineralization area, north-west of Birjand. Journal of Advanced Applied Geology, 9(1): 54-62 (in Persian with English abstract).

Kruse, F.A., Lefkoff A.B., Boardman, J.W., Heidebrecht, K.B., Shapiro, A.T., Barloon, P.J. and Goetz. A.F.H., 1993. The spectral image processing system interactive visualization and analysis of imaging spectrometer data. Remote Sensing of Environment, Elsevier, 44(2-3): 145-163.

Loughlin, W.P., 1992. Principal component analyses for alteration mapping. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 57(9): 1163-1169.

Malekzadeh Shafaroudi, A., Karimpour, M.H., Mazaheri, S.A. and Heydarian Shahri, M.R., 2008. Detction of alteration zones related to porphyritic copper mineralization and epithermal gold using principal component analyses methods on landsat 7 satellit images, southwest of Birjand. 16th Symposium of Iranian Society of Crystallography and Mineralogy, Gilan University, Rasht, Iran (in Persian).

Masoudi, F., 1990. Study of stratigraphy, petrography and petrology of volcanic rocks, South of Bouin Zahra. M.Sc. Thesis, Kharazmi University, Tehran, Iran, 210 pp.

Mansouri, F., 1997. Petrology of Eocene volcanic rocks in south-west of Qazvin, Dan Esfahan area. M.Sc. Thesis, Kharazmi University, Tehran, Iran, 190 pp.

Mehrnia, S.R., 2009. Silica Nonlinear Distribution, as a new approaching to textural zonation modeling related to gold-bearing indices in eastern Azerbaijan province. Journal of Sciences, 36(1): 69-82 (in Persian with English abstract).

Ranjbar, H., Honarmand, M. and Moezifar, Z., 2004. Application of the crosta technique for porphyry copper alteration mapping, using ETM+ data in the southern part of the Iranian volcanic sedimentary belt. Journal of Asian Earth Sciences, 24(2): 237-243.

Rasa, I. and Barati, M., 2006. Study of redox reaction in conversion ofmagnetitetohematite in depths of Iron mine, W Iran. 2th Symposium of Applied Geology and Environment, Islamic Azad University of Islamshahr, Islamshahr, Iran (in persian).

Sabins, F.F., 2007. Remote sensing principles and interpretation. Waveland Press, New York, 494 pp.

Tangestani, M. and Moore, F., 2000. Iron oxide and hydroxyl enhancement using the crosta method: a case study from the Zagros Belt, Fars Province, Iran. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 2(2): 140-146.

Vosoughi Abedini, M. and Dorouzi, R., 2009. The role of magmatic fractionation and crustal contamination in the genesis of south and south eastern buein-zahra eocene volcanic rocks. Iranian Journal of Geology, 10(3): 15-23 (in Persian with English abstract).