«نقد نو» در بوتة نقد با تکیه بر نگرش سیستمی

جستارهای نوین ادبی

مقاله 5، دوره 41، شماره 2 - شماره پیاپی 161، بهمن 1387، صفحه 99-114   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v41i1.13184

نویسنده

پیروز پیروز^*

چکیده

نقدنو بر مطالعة دقیق شعر و ادبیّات، صرف‌نظر از مسائل بیرونی و جنبی تأکید دارد. اساس شیوة نقدنو بر استقلال اثر ادبی است. به‌همین‌دلیل نقدنو از پرداختن‌ به مسائل فرعی و حاشیه‌ای اثر، نظیر زندگی نویسنده‌ یا شاعر، روزگار او و ملاحظات تاریخی، سیاسی و اجتماعی اجتناب می‌ورزد، زیرا از نظر این‌ رویکرد، چنین‌ مباحثی غیرادبی و غیرهنری به‌حساب می‌آیند. پیروان‌ نقدنو را طرفداران تحلیل‌ بسته‌ نیز خوانده‌‌اند؛ زیرا آنچه برایشان مهم است دلالتهای معناشناختی و زیبایی‌شناختی است و متن را همچون‌ سیستمی بسته و عایق‌بندی‌شده درنظر می‌گیرند. در این مقاله‌ درنظر است ضمن معرفی تئوری‌ سیستمها و ویژگیهای هر سیستم‌ به‌ چگونگی کارکرد سیستمی پرداخته‌ شود و مطابق مدلهای سیستمی‌ از متن‌ ادبی به‌مثابة یک‌ سیستم‌ یاد گردد. در این‌ تحلیل سعی خواهد شد ماهیّتِ «تحلیلی‌ و مکانیستی» نقدنو بررسی شود و از فراسیستمهایی که بر سیستم‌ِ متن ادبی تأثیر می‌نهند و از سیستمهای فرعیِ موجود در متن و تعامل سیستمهای فرعی و فراسیستمها در سازمان و سیستم‌ِ متن‌ ادبی سخن به‌میان‌ آید.