مطالعه اثر پیش‌تیمار اسید سالیسیلیک و عمق‌های مختلف کاشت بر سبزشدن و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی بذر و گیاهچه عدس

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 3، دوره 6، شماره 2، اردیبهشت 1394، صفحه 31-46   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v1394i2.42504

نویسندگان

عباس بیابانی^{* 1}؛ محسن آذرنیا¹؛ حسین صبوری¹؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری²

¹دانشگاه گنبد

²گنید کاووس

چکیده

آزمایشی به‌منظور بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف پیش‌تیمار بذر عدس با اسید سالیسیلیک در عمق‌های مختلف کاشت بر سبزشدن و برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی عدس اجرا شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال1392 به‌اجرا درآمد. عامل‌ اول شامل پیش‌تیمار بذور عدس با اسید سالسیلیک در غلظت‌های صفر، 50، 100 و 150میلی‌گرم بر کیلوگرم و عامل دوم عمق‌های مختلف کاشت 5/2، 5، 5/7، 10 و 5/12 سانتی‌متری بود. صفاتی همچون درصد و سرعت سبزشدن، قدرت بذر، وزن خشک گیاهچه، طول ساقه‌چه، تعداد شاخه فرعی اولیه، سطح برگ، نسبت سطح برگ، سطح ویژه برگ، نسبت وزن برگ، شاخص سبزینگی و پرولین مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی به‌جز نسبت وزن برگ، تحت تأثیر پرایمینگ و عمق‌های مختلف کاشت قرار گرفتند. تیمار 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم اسید سالسیلیک در عمق کشت 5/2 سانتی‌متر، صفاتی نظیر درصد سبزشدن (89/98)، سرعت سبزشدن (80/1 گیاهچه در روز)، وزن خشک گیاهچه (13/1 گرم)، سطح برگ (64/70 سانتی‌متر مربع)، تعداد شاخه فرعی اولیه (7/4)، وزن خشک برگ (69/0 گرم) و شاخص سبزینگی (13/2) را افزایش داد درحالی‌که پرولین، نسبت سطح برگ و سطح ویژه برگ را کاهش داد. همچنین تیمار پرایمینگ با اسید سالسیلیک 150 میلی‌گرم بر کیلوگرم میزان پرولین و طول ساقه را افزایش داد و درمقابل، سطح برگ و وزن خشک گیاهچه را کاهش داد. بهترین تیمار، تیمار 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم اسید سالیسیلیک + عمق کاشت 5/2 سانتی‌متری بود زیرا در اکثر صفات مورد بررسی نقش افزایشی داشت.

کلیدواژه‌ها

پرایمینگ؛ پرولین؛ شاخص سبزینگی؛ صفات مورفوفیزیولوژیک

مراجع

1. Agrawal, R. L. 2004. Seed Technology. Oxford and IBH Publishing Co. LTD. New Delhi.

2. Aikins, S.H.M., Afuakwa, J.J., and Baidoo, D. 2006. Effect of planting depth on maize stand establishment. Journal of the Ghana Institution of Engineers 4(2): 20-25.

3. Aikins, S.H.M., Afuakwa, J.J., and Nkansah, E.O. 2011. Effect of different sowing depths on soybean growth and dry matter yield. Agriculture and Biology Journal of North America 2(9): 1273-1278.

4. Arnon, D.I. 1949. Copper enzymes in isolated chloroplasts. Polyphenol Oxidase in Beta Plant Physiol 24: 1-5.

5. Arteca, N.R. 1995. Plant Growth Substances: Principles and Applications. Springer, 352 pages.

6. Asgharipour, M.R. 2011. Effects of planting depth on germination and the emergence of field Bindweed (Convolvulus arvensis L.). Asian Journal of Agricultural Sciences 3(6): 459-461.

7. Ashraf, M., Karim, F., and Rasul, E. 2002. Interactive effects of gibberellic acid (GA3) and salt stress on growth, ion accumulation and photosynthetic capacity of two spring wheat (Triticum aestivum L.) cultivars differing in salt tolerance. Plant Growth Regulate 36(1): 49-59.

8. Azarnia, M. 2011. The Effect of Priming by Gibberllin and Abcsisic Acid on Seed and Seedling Physiological Quality Enhancement of Chikpea (Cicer arietinum L.) Under Dry Farming and Irrigated Conditions. M.Sc.Thesis in Agriculture, University of Lorestan.

9. Azarnia, M., and Eisvand, H.R. 2013a. Effects of hydro and hormonal priming on yield and yield components of chickpea in irrigated and rain-fed conditions. Electronic Journal of Plant Production (EJCP) 6(4): 1-18. (In Persian with English Summary).

10. Azarnia, M., and Eisvand, H.R. 2013b. Priming is a method for improve seed quality for increase growth and yield crop. Research Achievements for Field and Horticulture Crops 2(4): 277-287. (In Persian).

11. Da Silva, E.A.A., Toorop, P.E., Nijsse, J., Bewley, J.D., and Hilhorst, H.W.M. 2005. Exogenous gibberellins inhibit coffee (Coffea arabica cv Rubi) seed germination and cause cell death in the embryo. Journal of Experimental Botany 56(413): 1029-1038.

12. Eisvand, H.R., Alizadeh, M.A., and Fekri, A. 2010. How hormonal priming of aged and non aged seeds of bromgrass affects seedling physiological characters. Journal of New Seeds 11: 52-64.

13. Eisvand, H.R., Azarnia, M., Nazarian Firozabadi, F., and Sharafi, R. 2011a. Effect of priming by gibberllin and abcsisic acid on emergence and some seedling physiological characters of Chikpea (Cicer arietinum L.) under dry and irrigated conditions. 42(4): 789-797. (In Persian).

14. Eisvand, H.R., Shahrosvand, S., Zahedi, B., Heidari, S., and Afroughe, Sh. 2011b. Effects of hydro‐priming and hormonal priming by gibberellin and salicylic acid on seed and seedling quality of carrot (Daucus carota var. sativus). Iranian Journal of Plant Physiology 1(4): 233‐239.

15. El-Tayeb, M.A. 2005. Response of barley gains to the interactive effect of salinity and salicylic acid. Plant Growth Regulation 45: 215-225.

16. FAO. 2013. FAO Year Book. FAO Publication, (http://faostat.fao.org/site/).

17. Farahmandfar, E., Bagheri Shirvan, M., Azimi Sooran, S., and Hoseinzadeh, D. 2013. Effect of seed priming on morphological and physiological parameters of fenugreek seedlings under salt stress. International Journal of Agriculture and Crop Sciences 5(8): 811-815.

18. Farooq, M., Aziz, T., Basra, S.M.A., Cheema, M.A., and Rehman, H. 2008. Chilling tolerance in hybrid maize induced by seed priming with salicylic acid. Journal Agronomy Crop Science 194: 438-448.

19. Ghassemi-Golezani, K., Aliloo, A.A., Valizadeh, M., and Moghaddam, M. 2008a. Effects of hydro and osmo-priming on seed germination and field emergence of lentil (Lens culinaris Medik.). Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca 36(1): 29-33.

20. Ghassemi-Golezani, K., Aliloo, A.A., Valizadeh, M., and Moghaddam, M. 2008b. Effects of different priming techniques on seed invigoration and seedling establishment of lentil (Lens culinaris Medik). Journal of Food, Agriculture and Environment 6(2): 222-226.

21. Ghassemi-Golezani, K., Chadordooz-Jeddi, A. Nasrollahzadeh, S., and Moghaddam, M. 2010. Effects of hydro-priming duration on seedling vigour and grain yield of Pinto Bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars. Notulae Botanicae Horti AgrobotaniciCluj-Napoca 38(1): 109-113.

22. Green, B., Grevers, M., and Lafond, G. 2000. Soil temperature and crop emergence under conventional and direct seedling. ca/DOCS/crop/integrated-pest-manegment/soil-fertility-fertilaizer/Ses 1294.asp.

23. Harbir, S., Singh, T., Singh, S.M., Rao, D.S.R.M., Faroda, A.S., Panwar, K.S., and Singh, H. 1991. Effect of seeding depth in relation to germination, seedling establishment and yield of dwarf wheat (Triticum aestivun). Indian Journal Agronmy Science 61(8): 546-550.

24. Harris, D.B.S.R., Aghuwanshi, G.S., Gangwar, S.C., Singh, K.D., Joshi, A., Rashid, H., and Hollington, P.A. 2001. Participatory evaluation by farmers of on farm seed priming in wheat in india Nepal and Pakistan. Experimental Agriculture 37: 403-415.

25. Kafi, M., Zand, E., Kamkar, B., Mahdavi-Damghani, A., and Abbasi, F. 2010. Plant Physiology 2 (translate). Jihad-e- Daneshgahi of Mashhad press. (In Persian).

26. Kaur, S., Gupta, A.K., and Kaur, N. 2005. Seed priming Increases crop yield possibly by modulating enzymes of sucrose metabolism in chickpea. Journal of Agronomy and Crop Science 191: 81-87.

27. Kayednezami, R., Balouchi, H.R., and Yadavi, A. 2012. Effect of foliar application of Salicylic Acid on yield and yield components and some physiological traits of Lentil (Lens culinaris Medik.) varieties under salt stress. Iranian Journal of Pulses Research 3(2): 97-110. (In Persian with English Summary).

28. Koocheki, A., and Sarmadnia, G. 1999. Physiology of Crop Plants. Pp 400. (In Persian).

29. Mahdi, L., Bell, C.J., and Ryan, J. 1998. Establishment and yield of wheat (Triticum turgidum L.) after early sowing at various depths in a semi-arid mediterranean environment. Field Crops Research 58: 187-196.

30. Parsa, M., and Bagheri, A. 2008. Pulses. Jihad-e Daneshgahi Mashhad Publisher. (In Persian).

31. Roy, J., Biswas, P.K., Ali, M.H., and Rahman, A. 2011. Effect of sowing depth and population density on yield attributes and yields of wheat. Technical Journal of Engineering and Applied Sciences 1(4): 125-133.

32. Schimdt, C.P., and Belfred, R.K. 1994. Increasing the depth of soil disturbance increases yield of direct drilled wheat on the sand plain soils of Western Australia. Australian Journal of Experimental Agriculture 34(6): 777-781.

33. Senaratna, T., Touchell, D., Bunn, E., and Dixon, K. 2000. Acetyl salicylic acid (Aspirin) and salicylic acid induce multiple stress tolerance in bean and tomato plants. Plant Growth Regulate 30: 157-161.

34. Siddique, K., Loss, S., French, B., and Veitch, C. 1997. Sowing depth for chickpea, faba bean. lentil and field pea. http://agspsrv 34. agric. wa. gov.au /agency/pubns/ farmnote /1997/f04597.

35. Srivastava, A.K., Goering, C.E., Rohrbach, R.P., and Buckmaster, D.R. 2006. Engineering Principles of Agricultural Machines, (2nd), American Society of Agricultural and Biological Engineers, Michigan.

36. Thomas, M., Robertson, J., Fukai, S., and Peoples, M.B. 2003. The effect of timing and severity of water deficit on growth development, yield accumulation and nitrogen fixation of mung bean. Field Crop Research 86(1): 67-80.

37. Yagmur, M., and Kaydan, D. 2009. The effects of different sowing depth on grain yield and some grain yield components in wheat (Triticum aestivum L.) cultivars under dryland conditions. African Journal of Biotechnology 8(2): 196-201.

38. Yousefi, M., Soltani, A., Zeinali, E., and Sarparast, R. 2007. Effect of temperature and sowing depth on emergence of chickpea. Journal Agriculture Science Natural Resource. 13(2), Feb- Mar 2007 Special Issue.

39. Zaki, R.N., and Radwan, T.E. 2011. Improving wheat grain yield and its quality under salinity conditions at a newly reclaimed soil by using different organic sources as soil or foliar applications. Journal of Applied Sciences Research 7: 42-55.

40. Zarei, I., Mohammadi, G., Sohrabi, Y., Kahrizi, D., Khah, E.M., and Kheirollah, Y. 2011. Effect of different hydropriming times on the quantitative and qualitative characteristics of chickpea (Cicer arietinum L.). African Journal of Biotechnology 10(66): 14844-14850.