بررسی نگرش کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی به تغییر سازمانی: مطالعه موردی دانشگاه شیراز

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 4، دوره 6، شماره 2، دی 1395، صفحه 143-161   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v6i2.50357

نویسندگان

مرضیه مروتی اردکانی¹؛ محمدامین عرفان منش^{* 2}؛ مهدی محمدی³

¹دانشگاه زابل

²دانشگاه اصفهان

³دانشگاه شیراز

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش کتابداران کتابخانه‌های وابسته به دانشگاه شیراز در سه بعد شناختی، عاطفی و رفتاری نسبت به تغییر سازمانی صورت گرفته است.
روش: این مطالعه با روش پیمایشی انجام شده وجهت گردآوری داده‌ها، پرسشنامه دآنهام و همکاران مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه‌ پژوهش را 52 نفر از کتابداران کتابخانه‌های مختلف وابسته به دانشگاه شیراز تشکیل می دهند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس.پی.اس.اس و آزمون های آماری توصیفی (بررسی میانگین و انحراف معیار) و آزمون های آماری استنباطی (تحلیل واریانس یک سویه، تی تست مستقل و تی تست دوسویه) استفاده گردید.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که نگرش رفتاری کتابداران نسبت به تغییر مثبت تر از نگرش شناختی و عاطفی آنها بوده است. با این وجود نگرش کتابداران دانشگاه شیراز به تغییر سازمانی در ابعاد سه گانه و همچنین در کل مقیاس، در سطح متعادلی قرار دارد. یافته های پژوهش بیانگر این است که جنسیت و سطح تحصیلات کتابداران تأثیر معناداری بر بعد شناختی نگرش آنها نسبت به تغییرات سازمانی در محیط کتابخانه ها داشته است. از سوی دیگر تفاوت آماری معناداری میان نگرش کتابداران دارای سن و سابقه خدمت متفاوت نسبت به تفییرات سازمانی مشاهده نشد. کتابداران مورد بررسی از نگرش متعادلی نسبت به تغییر سازمانی برخوردار بوده اند. با بهبود نگرش این افراد در خصوص تغییر می توان اشتیاق و آمادگی آنها به تغییرات سازمانی و احتمال موفقیت برنامه های بهبود سازمانی را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

تغییر سازمانی؛ کتابخانه های دانشگاهی؛ نگرش کتابداران؛ مدیریت تغییر

مراجع

ابراهیمی، سعیده و فرج پهلو، عبدالحسین (1392). سنجش ارتباط بین میزان مهارت مدیران در مدیریت تغییر و نگرش به تغییر در مدیران کتابخانه های دانشگاهی منطقه جنوب کشور. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 12، 45-60.

افجه‌ء، علی اکبر و رضایی ابیانه، ندا (1392). رابطه میان یادگیری سازمانی و آمادگی کارکنان برای تغییر در شرکت های بیمه. فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 70، 231-247.

امین خندقی، مقصود و کاظمی قره‌چه، مهوش (1392). تاثیر نگرش دانشجویان نسبت به یادگیری الکترونیکی بر مشارکت آنان در محیط آموزش الکترونیکی. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 21، 133-154.

امیری فرد ابولوردی، سمیه (1389). مقایسه میزان پذیرش تغییر در مدیران و کارکنان سبک های مختلف تفکر در شرکت آبفا استان فارس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

پاک نژاد، احمد، کارگر، غلام علی و هنری، حبیب (1390). رابطه میان سازمان یادگیرنده و آمادگی برای تغییر در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات مدیریت ورزشی، 12، 149-168.

جواهری، فاطمه (1383). چالش های تغییر سازمانی: بررسی مشکلات حاصل از انتقال دانشگاه تربیت معلم تهران به حصارک. مسائل اجتماعی ایران، 44، 129-162.

حقیقتیان، منصور، هاشمیان‌فر، علی و مرادی، گلمراد (1391). بررسی تأثیر نگرش های دینی بر مسئولیت اجتماعی کارکنان: مورد مطالعه شرکت نفت کرمانشاه. جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، 2، 79-114.

رشیدی، فریبا (1383). بررسی رابطه بین اخلاق اسلامی کار، تعهد سازمانی و نگرش نسبت به تغییر در مدارس متوسطه شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

سمیرمی زاده، مینا (1384). تغییرات سازمانی ناشی از ورود فناوری های نوین به کتابخانه ها. تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، 44، 111-133.

عباسی نسب، ابراهیم (1384). فرآیند تغییر سازمانی و مقاومت کارکنان در برابر آن. فروغ تدبیر، 15، 23-26.

فرازجا، مهدی و خادمی، محسن (1390). بررسی رابطه بین سبک های رهبری تحول آفرین و تعامل گرا و نگرش به تغییر سازمانی. نوآوری های مدیریت آموزشی، 24، 49-69.

فرهادپور، محمدرضا و نظری، فریبا (1393). مطالعه عوامل مؤثر بر مقاومت در برابر تغییر در کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی. تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، 79، 597-610.

لگزیان، محمد و ملک زاده، غلامرضا (1389). بررسی رابطه میان آمادگی برای تغییر و ابعاد سازمان یادگیرنده. چشم انداز مدیریت دولتی، 4، 101-118.

محمدکاظمی، رضا، حسینی‌نیا، غلامحسین و رمضان زرندی، سعید (1392). تأثیر نگرش کارآفرینانه بر عملکرد مدیران ورزشی (مورد مطالعه: فدراسیون کشتی جمهوری اسلامی ایران). توسعه کارآفرینی، 6(1)، 67-85.

میرکمالی، محمد و زینلی پور، حسین (1388). طراحی الگوی مناسب تغییر سازمانی در دانشگاه های جامع دولتی از طریق تحلیل عامل ها. مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز، 5(3)، 139-164.

واعظی، رضا، عدنان راد، اعظم و شاه محمدی، مرضیه (1393). نگرشی به تغییر از منظر آموزه های اسلامی و رابطه آن با آمادگی کارکنان برای تغییر. مطالعات رفتار سازمانی، 8 و9، 1-30.

Appleton, L., Stevenson, V., & Boden, D. (2011).Developing learning landscapes: academic libraries driving organisational change. Reference Services Review, 39(3), 343-361.

Baldini, N., Fini, R., Grimaldi, R., & Sobrero, M. (2014).Organisational change and the institutionalisation of university patenting activity in Italy. Minerva,52(1), 27-53.

Bovey, W.H., & Hede, A. (2001). Resistance to organizational change: The role of defense mechanisms. Journal of Managerial Psychology, 16(7), 534-548.

Dunham, R.B., Grube, J.A., Gardner, D.G., Cummings, L.L., & Pierce, J.L. (1989).The development of an attitude toward change instrument. Paper presented at the Academy of Management Annual Meeting, Washington, DC.

Edwards, C., & Walton, G. (2000).Change and conflict in the academic library.Library management, 21(1), 35-41.

Farley, T., Broady‐Preston, J, Hayward, T. (1998). Academic libraries, people and change: a case study of the 1990s. Library Management, 19(4), 238-251.

Frahm, J. & Brown, K. (2007). First steps: linking change communication to change receptivity. Journal of Organizational Change Management, 20(3), 370-387.

French, W.L. & Bell, C.H.(2005).A History of organization development.In W.L. French, C.H. Bell& R.A. Zawaki (Eds.). Organization Development and transformation:Managing effective change (pp. 16-39). New York, NY: McGraw Hill.

Gross, J., & Leslie, L. (2010). Learning 2.0: a catalyst for library organisational change. The Electronic Library, 28(5), 657-668.

Hammond, C.J. (2005). Technical efficiency and organisational change in UK public library systems: A stochastic distance function approach. Hull Univ. Business School.

Liaw, S. S. (2004). Considerations for developing constructivist web-based learning.International Journal of Instructional Media, 31(3), 309-319.

Madsen, S. R., Miller, D., & John, C. R. (2005). Readiness for organizational change: Do organizational commitment and social relationships in the workplace make a difference?. Human Resource Development Quarterly, 16(2), 213-234.

Marshak, R.J. (2002). Changing the language of change: how new contextsand concepts are challenging the ways we think and talk aboutorganizational change. Strategic Change, 11(5), 279-286.

Oreg, S., Vakola, M., & Armenakis, A. (2011). Change recipients’ reactions to organizational change: A 60-year review of quantitative studies. Journal of Applied Behavioral Science, 47(4), 461-524.

Peach, M., Jimmieson, N. L., & White, K. M. (2005). Beliefs underlying employee readiness to support a building relocation: a theory of planned behavior perspective. Organization Development Journal, 23, 9-22.

Pillay, S., & Pillay, P. (2012). Organisational change and culture: A case study of the University of KwaZulu-Natal, South Africa. In European Conference on Management, Leadership & Governance (p. 531-541). Academic Conferences International Limited.

Rashid, Z. A., Sambasivan, M., & Rahman, A. A. (2004).The influence of organizational Culture on attitudes toward organizational change.Leadership & Organization Development Journal, 25(2), 161–179.

Williamson, V. (2008). Relationships and engagement: The challenges and opportunities for effective leadership and change management in a Canadian research library. Library Management, 29(1/2), 29-40.