بررسی ریسک‌‏پذیری شبکه توزیع آب شهر گرمسار به روش‏‌های باینری و تاپسیس با استفاده از GIS

فصلنامه آب و توسعه پایدار

مقاله 4، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 12، شهریور 1398، صفحه 15-22   

نوع مقاله: مطالعه موردی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jwsd.v6i1.73620

نویسندگان

سیدامید میرمحمدصادقی^{* 1}؛ محمد نبویان پور²

¹دانشگاه شهرکرد

²دانشگاه اصفهان

چکیده

با افزایش جمعیت شهرنشین در کشور و توسعه روز‌افزون شهر‌ها از یک طرف و ادامه روند خشک‌سالی و کاهش نزولات جوی از طرف دیگر تأمین آب آشامیدنی به یکی از چالش‌های مهم در امور مدیریت منابع آب تبدیل شده است. به این دلیل ضرورت اقدامات پیشگیرانه به‌منظور کاهش هدر رفت آب ناشی از تلفات در خطوط شبکه آب به یکی از نیاز‌های اصلی سیستم آب‌رسانی شهری تبدیل شده است. در پژوهش حاضر وضعیت موجود شبکه توزیع آب شهر گرمسار بررسی شد و به‌کمک ترکیب اطلاعات توصیفی با اطلاعات مکانی و همچنین اطلاعات سنجش‌از‌دور در طول زمان توسعه، ریسک‌پذیری شبکه توزیع آب شرب شهر گرمسار به دو روش باینری و تاپسیس بررسی و نقشه خطر‌پذیری شکست یا خرابی در لوله‌ها در اثر پوسیدگی، ترکیدگی، فشار و نشت ترسیم شد. نتایج نشان داد روش تاپسیس (63 درصد صحت) نسبت به روش باینری (45 درصد صحت) در پیش‌بینی اتفاقات شبکه توزیع آب عملکرد بهتری داشته است. همچنین براساس نقشه ریسک‌پذیری لوله‌ها میزان لوله‌هایی که ریسک‌پذیری بالایی دارند حدود ۱۲۰۰۰ متر است که با در نظر گرفتن هزینه‌های خرید و اجرای لوله در مجموع معادل کمتر از هزینه یک سال تلفات آب در شبکه خواهد شد. این هزینه مازاد بر هزینه آب به‌حساب نیامده است و باید صرفاً به‌منظور اصلاح شبکه هزینه شود.

کلیدواژه‌ها

ریسک پذیری؛ تاپسیس؛ باینری؛ ایده آل منفی؛ Water Gems

مراجع

باهری، ع.، برون، ی.، محمودنژاد، ع. و جرفی، م. 1392. ارزیابی احتمال وقوع ترک خستگی و شکست در لوله‏‌های حفاری تحت سیال حفاری. کنفرانس ملی مهندسی مکانیک ایران. دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

تابش، م. و عابدینی، ا.ع. 1384. تحلیل شکست لوله‌‏ها در شبکه آب‏رسانی شهری. نشریه علمی-پژوهشی تحقیقات منابع آب ایران، 1(1): 78-89.

تابش، م.، آقایی، ا. و سلطانی، ج. 1390. مطالعه نرخ شکست لوله‌‏های اصلی آب‏رسانی شهری با استفاده از روش‏‌های هوشمند و رگرسیونی. نشریه علمی-پژوهشی آب و فاضلاب، 22(2): 2-14.

جبل عاملی، م. 1386. رتبه‏‌بندی ریسک پروژه با استفاده از فرآیند تصمیم‌گیری چند معیاره. دانشگاه علم و صنعت. تهران. ایران.

عابدینی، س.، قطبی، م.ح. و دادپور، م.ح. 1394. شناسایی و ارزیابی ریسک در پروژه‏های عمرانی (مطالعه موردی: مسکن مهر استان قم). کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌‏های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری. موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ایلیا، استانبول، ترکیه.

عالم تبریز، ا. و حمزه‏‌ای، ا. 1390. ارزیابی و تحلیل ریسک‏های پروژه با استفاده از رویکرد تلفیقی مدیریت ریسک استاندارد PMBOK و تکنیک RFMEA. نشریه علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی، 9(23): 1-19.

یوسفی، ا.، ناصری، پ. و نیلی‌پور طباطبایی، س.ا. 1393. ارائه مدل ارزیابی ریسک پروژه با استفاده از رویکرد تصمیم‌‏گیری چند هدفه. نشریه علمی-پژوهشی مهندسی صنایع، 48(1): 125-135.

Chopman C and Ward S. 2003. Project Risk Management. John Wiley & Sons, Southampton.

Giustolisi O., Laucelli D and Savic D. 2006. Development of Rehabilitation Plans for Water Mains Replacement Risk and Cost- benefit Assessment. Civil Engineering and Environmental Systems, 23: 175-190.

Ketler A.J. and Goulter I.C. 1985. An Analysis of Pipe Breakage in Urban Water Distribution Networks. Canadian Journal of Civil Engineering, 12: 286-293.

Sadeh N. and Rezaian S. 2017. Risk management and Control of Dams Based on Integrating TOPSIS and RAM-D Techniques (Case Study: Paveh Rood Dam, Iran). Environmental Energy and Economic Research, 1: 363-372.

Zhao J., Jin J., Xu j., hang Q., Chen y. and Han D. 2016. Water Resources Risk Assessment Model based on the Subjective and Objective Combination Weighting Methods. Water Resource Management, 30: 3027-3042.