تبیین چگونگی پیوند فناوری و علم: مطالعه موردی حوزه نانو الکترونیک

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 12، دوره 6، شماره 2، دی 1395، صفحه 261-280   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v6i2.57221

نویسندگان

افسانه حاضری¹؛ محمد توکلی زاده راوری¹؛ ندا احمدی¹؛ فرامرز سهیلی^{* 2}

¹دانشگاه یزد

²دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف: تمایز میان مفاهیم علم و فناوری، شناخت رابطه بین این دو قلمرو را برای سیاستگذاری علمی و اقتصادی به یک ضرورت تبدیل کرده است. ارتباط علم و فناوری ارتباطی متحول و متغیر اسـت و بسته به شرایط ممکن است از یک حوزه به حوزه دیگر، یا از یک زمان به زمان دیگر متفاوت باشد.هدف پژوهش حاضر بررسی روند رشد، قدرت علمی و قدرت فنی پروانه های ثبت اختراع حوزه نانوالکترونیک در پایگاه اداره ثبت اختراع آمریکا است.
روش : این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از فنون علم سنجی انجام شده است. جامعه مورد پژوهش تمام پروانه‌های ثبت اختراع نانوالکترونیک در پایگاه اداره ثبت اختراع آمریکا است. داده ها با استفاده از فنون جستجوی خاص پایگاه، بازیابی و برای تجزیه و تحلیل با استفاده از فنون برنامه نویسی سی‌شارپ استخراج شده اند.
یافته ها: روند رشد پروانه های نانو الکترونیک افزایش قابل توجهی به ویژه از سال 2000 به بعد را نشان می دهد. بررسی فهرست منابع و ماخذ این پروانه ها نیز حاکی از رشد بالای استنادها در آنها است. در این پژوهش، هم چنین علاوه بر قدرت علمی و پیوند با علم شاخص پیوند با فناوری و قدرت فنی برای پروانه های ثبت اختراع به شکل ابداعی، محاسبه و مشخص شد که قدرت فنی پروانه های ثبت اختراع حوزه نانوالکترونیک دو برابر قدرت علمی این مدارک است. پررنگ تر بودن جنبه فنی پروانه های ثبت اختراع نانوالکترونیک ممکن است ناشی از ماهیت کاربردی این حوزه باشد و حجم وسیع تر پروانه های مرتبط قبلی می‌تواند مزید بر علت باشد.

کلیدواژه‌ها

پروانه ثبت اختراع؛ پیوند علمی؛ پیوند فنی؛ پیوند بین علم و فناوری؛ روند رشد

مراجع

احمدی، مهدی، زیباکلام، سعید (1390) رابطه علم و فناوری: طرح و نقد الگوی فناوری به‌مثابه علم کاربردی، فلسفه تکنولوژی، 4، 14-1.

امیری، سعید، نیکنام، نادر، صاحبی‌نژاد، مجید (1387). بررسی آماری وضعیت تولید علم و فناوری و ثبت اختراعات مرتبط با فناوری نانو در کشور‌های مختلف. سیاست علم و فناوری، 1 (3)، 1-12.

باقری، کامران، بداغی، لیلا (1381). استفاده از تحلیل پتنت به عنوان یکی از منابع اصلی اطلاعات تکنولوژی در صنعت برق. در هفدهمین کنفرانس بین المللی برق. 28-30 شهریور، تهران.

توکلی زاده راوری، محمد، سهیلی، فرامرز (1392). بررسی مطالعات استنادی پروانه های ثبت اختراع. رهیافت، 55، 13-31.

زارع احمد آبادی، جبیب، یوسف تبار میری، صادق (1392). پیش بینی فناوری با تحلیل محتوی سند ثبت اختراع: تحلیلی بر آینده فناوری لعاب. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 1(2)، 85-57.

شهبازی منشادی، الهه (1393). مطالعه شدت استناد به پروانه‌های ثبت اختراع در مقالات مجلات شیمی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.

منصوری، علی، عصاره، فریده (1393). بررسی ارزش منابع دانش براساس عامل اهمیت نگاه به گذشته و نگاه به آینده: مطالعه موردی پروانه‌های ثبت اختراع. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 29(3)، 657-684.

ناشناس. 1390. مقایسه وضعیت انتشارات و ثبت پتنت برخی کشور‌های جهان در فناوری نانو. ترجمه مرتضی سلطان دقان، ماهنامه فناوری نانو. 164 (3)، 38-45 .

Bunge, M. (1966). Technology as Applied Science. Technology and Culture , 3: 329-347.

Bush, V. (1945). Science, The Endless Frontier: A Report to the President . Washington DC.

Cuevas, A. (2005) The Many Faces of Science and Technology Relationships. Essays in Philosophy, 6( 1), 3.

European Patent Office (2008). What is prior art. Retrived from https://www.epo.org/learning-events/materials/inventors-handbook/novelty/prior-art.html 24/08/2015

Gibbons, M., and Johnston, R. (1974) The Role of Science in Technological Innovation." Research Policy, 3: 220?242.

Harhoff, D., Narin F., Scherer F.M. and Vopel. K. (1999). Citation frequency and the value of patented inventions. Review of Economics and statistics, 81(3), 511-515.

Hicks, D. (2000). 360 degree linkage analysis. Research evaluation, 9(2), 133-143.

Illinois Institute of Technology Research Institute)1968). Technology in Retrospect and Critical Events in Science . Washington, DC: National Science Foundation.

Intepe,G., Koc, T. (2012). The Use of S Curves in Technology Forecasting and its Application On 3D TV Technology, International Journal of Mechanical, Aerospace, Industrial. Mechatronic and Manufacturing Engineering, 6(11), 2491- 2495.

Looy, B. V., Magerman, T., & Debackere, K. (2007). Developing technology in the vicinity of science: An examination of the relationship between science intensity (of patents) and technological productivity within the field of biotechnology. Scientometrics 70(2): 441-449.

Mcmillan, G. , Narin, F.and Deeds, D. L. (2000). An analysis of the critical role of public science in innovation: the case of biotechnology. Research Policy, 29: 1-8.

Mäkinen, I. (2007). The propensity to patent: An empirical analysis at the innovation level. In Paper Submitted to the EPIP–2007 Conference Lund, Sweden. www. vtt. fi/inf/pdf/publications/2007 P (Vol. 646).

Milanez, D. H., Faria, L., Amaral, R., Levia, D.and Jose´ Angelo Rodrigues Gregolin, J. (2014). Patents in nanotechnology: an analysis using macro-indicators and forecasting curves. Scientometrics, 101(2), 1097-1112..

Narin, F. (2000). Tech-Line® BACKGROUND PAPER. Measuring Strategic Competence,(n.d.). Retrieved 4 1, 1394, from uspto.gov.

Narin, F., and Olivastro, D. (1998). Linkage between patents and papers: an interim epo/us comparison. Scientometrics, 41(1-2):51-59.

Narin, F., Hamilton, S. K. S. and Olivastro, D. (1997). The increasing linkage between U.S. technology and public science. Research Policy, 26: 317-330.

Perko, .J. S & Narin, F. (1997). The transfer of public science to patented technology: A case study in agricultural science. The Journal of Technology Transfer. 22(3): 65-72.

Price, Derek S. (1965). Is Technology Historically Independent of Science? A Study in Statistical Historiography, Technology and Culture , 6: 553-568.

Verbeek, A., Koenraad, D., Marc, L., & Petra A. (2002) . Linking science to technology: Using bibliographic references in patents to build linkage schemes. Scientometrics, 54 (3): 399–420.

World Intellectual Property Organisation. (2011). WIPO Economics & Statistics Series, World Intellectual Property Indicators, WIPO Publication No. 941E/2011, Switzerland.

Dang, Y., Zhang, Y., Fan, L., Chen, H. & Mihail C. R. (2010). Trends in worldwide nanotechnology patent applications: 1991 to 2008, J Nanopart Res. 12(3): 687–706.

Zuniga, P., D. Guellec, H. Dernis, K., M., Okazaki, T., and Webb, C. (2009). OECD patent statistics manual.