طبقه‌بندی اشکال کارستی حوضۀ درپرچین براساس مدل‌های سویچ، والتهام، هراک و کماتینا

جغرافیاوتوسعه ناحیه ای

مقاله 10، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 26، شهریور 1395، صفحه 207-223   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geography.v14i1.42363

نویسنده

غلامرضا مقامی مقیم^*

دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

چکیده

اهداف: این تحقیق با هدف شناسایی و طبقه‌بندی اشکال کارستی حوضۀ درپرچین به‌منظور شناسایی بهتر و دقیق‌تر کارست‌های این حوضه انجام می‌شود و نقش مهمی در پروژه‌های آمایش سرزمین در مناطق کارستی خواهد داشت.
روش: پس از مرزبندی حوضۀ مورد مطالعه و شناسایی اشکال کارستی آن، از روش‌های طبقه‌بندی چویجیک، والتهام، کماتینا و هراک جهت طبقه‌بندی اشکال کارستی این حوضه استفاده شد.
یافته‌ها: مطالعۀ کارست‌های این حوضه نشان داد اشکال کارستی آن از تنوع بالایی برخوردار بوده و انواع کارن‌ها، دولین‌ها دره‌های کارستی، غارها، اووالاها، پنجره‌های کارستی، چاه‌های مکنده، پونورها و چشمه‌های کارستی را شامل می‌شوند.
نتایج: مطالعۀ اشکال کارستی حوضۀ درپرچین مشخص نمود براساس طبقه‌بندی سویچ این اشکال در ردیف کارست‌های انتقالی، براساس ‌طبقه‌بندی والتهام و فوکس در ردیف کارست‌های جوان، براساس طبقه‌بندی کماتینا در ردیف کارست‌های مسطح و ناودیسی و براساس طبقه‌بندی هراک در ردیف کارست‌های کوهزایی قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها

اشکال کارستی؛ درپرچین؛ دولین؛ کارن؛ دره‌های کارستی

مراجع

1. احمدی، ح. (1382). ژئومورفولوژی کاربردی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران

2. بهنیافر، ا.، قنبرزاده، ه.، و فرزانه، ع. (1388). ویژگی‌های ژئومورفولوژیک تودۀ کارستی اخلمد در دامنه‌های شمالی ارتفاعات بینالود. نشریۀ جغرافیا و توسعه، 7(14) ، 121-140

3. جعفریان، م. (1388). نقشۀ زمین‌شناسی شیروان، مقیاس 1:100000، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور

4. رضایی‌مقدم، م. ح.، و قدری، م. ر. (1384). کارن‌ها، متنوع‌ترین پدیده‌های کارست در منطقۀ تخت سلیمان. نشریۀ تحقیقات جغرافیایی، (76)، 123-138

5. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. نقشۀ توپوگرافی 1:50000 درپرچین، اسفراین، اسطخری، دهنۀ اجاق، شیروان و روئین (برگ‌های 7464، 7564، 7264، 7364، 7563، 7662، 7664).

6. سازمان هواشناسی کشور (1354-1390). آمار ایستگاه سینوپتیک بجنورد

7. صداقت، م.، و معماریان، ح. (1369). زمین‌شناسی فیزیکی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور

8. قبادی، م. ح. (1386). زمین‌شناسی مهندسی کارست. همدان: دانشگاه بوعلی سینا

9. قربانی، م.، محمودی، ف.، یمانی، م.، و مقیمی، ا. (1389). نقش تغییرات اقلیمی کواترنر در تحول ‌ژئومورفولوژیکی فروچاله‌های کارستی ناهمواری شاهو، غرب ایران. پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، 42(74)، 1-16

10. ملکی، ‌.ا، شوهانی، د.، و علایی‌طالقانی، م. (1388). پهنه‌بندی تحول کارست در استان کرمانشاه، برنامه‌ریزی و آمایش فضا. مدرس علوم انسانی، 13(60)، 259-271

11. موسوی‌حرمی، ر.، رستمی‌زاده، ق.، و محبوبی، ا. (1386). شناسایی فرآیندهای مؤثر در پیوستگی رسوبی و تغییرات بافتی در رسوبات رودخانه‌ای حوضۀ بیدواز شرق اسفراین. مجلۀ علوم دانشگاه تهران، 33(3)، 75-85

12. ولایتی، س.، و خانعلی‌زاده، ف. (1390). بررسی رابطۀ ساختارهای تکتونیکی و اشکال کارستی (حوضۀ آبریز کارده). نشریۀ انجمن جغرافیایی ایران، 9(31)، 171-189

13. Baomin, Z., & Jingjiang, L. (2009). Classification and characteristics of karst reservoirs in China and related theories. Petroleum Exploration and Development, 36(1), 12-29

14. Cvijic, J. (1925). Type’s morphologiques des terrains calcaires. Comptes Rendus, Academie des Sciences (Paris), 180, 592–594

15. Ford, D., & Williams, P. D. (2007). Karst hydrogeology and geomorphology. West Sussex, England: John Wiley & Sons

16. Herak, M. (1977). Tecto-genetic approach to the classification of karst terrains. Carsus Iugoslaviae, 9(4), 227-238

17. Hung Chak, H. (2012). Island karst classification: Spatial modeling-oriented approach with multispectral satellite imageries (Unpublished master's thesis). Mississippi State University, Oktibbeha, MS

18. Komatina, M. (1975). Development conditions and regionalization of karst. In A. Burger & L. Dubertret (Eds.), Hydrogeology of karstic terrains: Case histories (pp. 21-29). Paris, France: IAH

19. Luhmann, A., Covington, M., Peters, A., Alexander, S., Anger, C., Green, J., … & Alexander, E. J. (2011). Classification of thermal patterns at karst springs and cave streams. Ground Water, 49(3), 324-335

20. Milanovic, P. J. (1981). Karst hydrogeology. Colorado, CO: Water Resources Publications

21. Mustafa, O., & Merkel, B. (2015). Classification of karst springs based on discharge and water chemistry in Makook karst system, Kurdistan region, Iraq. FOG - Freiberg Online Geoscience, 39, 1-24

22. Raeisi, E. (2002). Carbonate karst caves in Iran. In A. Kranjc (Ed.), Evolution of karst: From prekarst to cessation (pp.339-344). Ljubljana, Slovenia: Postojna

23. Waltham, A. C., & Fookes, P. G. (2005). Engineering classification of karst ground conditions. Speleogenesis and Evolution of Karst Aquifers, 3(1), 1-19