تأثیر آگاهی فرازبانی زبان مقصد بر کیفیت و ویژگی‌های متنی ترجمه از انگلیسی به فارسی: تمرکز بر دروس نگارش فارسی و ساخت زبان فارسی در مقطع کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی

مطالعات زبان و ترجمه

مقاله 5، دوره 53، شماره 3، مهر 1399، صفحه 121-151   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/lts.v53i3.84804

نویسندگان

علی فاضل؛ داریوش نژادانصاری^* ؛ عزیزاله دباغی

گروه زبان انگلیسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

از توانش‌های لازم برای مترجمان، آگاهی از زبان مبدأ و مقصد است. بدین‌منظور دروسی، از جمله ساخت زبان فارسی و نگارش فارسی، در برنامة کارشناسی مترجمی انگلیسی ایران گنجانده شده است. در تحقیق کنونی تأثیر دو درس ساخت زبان فارسی و نگارش فارسی بر کیفیت ترجمه و نیز بر پیچیدگی و صحت متون فارسی ترجمة دانشجویان بررسی شد. روش نمونه‌گیری، هدفمند و نوع تحقیق، پس از رخداد بوده است. چهار گروه انتخاب شدند: یک گروه (19=N) ساخت فارسی را گذرانده بودند، یک گروه (15=N) نگارش فارسی، یک گروه (41=N) هر دو درس را و یک گروه (20=N) هم هیچ‌کدام از دروس را نگذرانده بود. در این تحقیق، بعد از آزمون تعیین سطح، متن واحدی به چهار گروه شرکت‌کننده داده شد تا ترجمه کنند. سپس ترجمه‌ها ارزیابی شد تا کیفیت ترجمه‌ها مقایسه شود. در مرحلة بعد سنجه‌های پیچیدگی و صحت در متون ترجمة فارسی چهار گروه بررسی شد. نتایج نشان داد که کیفیت ترجمة چهار گروه تفاوت معناداری نداشت. همچنین، در پنج سنجه صحت و پیچیدگی، تنها در سنجة فرعی شکل‌های فعلی صحیح تفاوت معناداری بین عملکرد چهار گروه شرکت‌کننده وجود داشت. نتیجة کلی حاکی از آن است که به‌نظر می‌رسد تدریس دو درس ساخت زبان فارسی و نگارش فارسی بیشتر با هدف افزایش دانش زبان دانشجویان بوده است و چندان در جهت افزایش توانش راهبرد شرکت‌کنندگان نبوده و در مجموع، تأثیر معناداری بر ترجمة دانشجویان نداشته است.

کلیدواژه‌ها

کیفیت ترجمه؛ ویژگی‌های متنی؛ صحت؛ پیچیدگی؛ نگارش فارسی؛ ساخت زبان فارسی

مراجع

احمدی، ‌ا. (1393). نکات اساسی درباره ترجمه. در علی جانزاده. ویراستیار. فن ترجمه. تهران. انتشارات جانزاده، 40-36.

افراشی، آ. (1387). ساخت زبان فارسی. تهران: سمت.

امامی، ک. (1393). از پست و بلند ترجمه. در علی جانزاده. ویراستیار. فن ترجمه. تهران. انتشارات جانزاده، 224-207.

خوش‌سلیقه، م. (1393). توانش‌های هدف در آموزش مترجم فارسی و انگلیسی. مطالعات زبان و ترجمه. 47(3).143-113.

شادلو، ف.، شهریاری احمدی، ح. و قنسولی، ب. (1309). بررسی پیچیدگی دستوری در متون استدلالی زبان‌آموزان ایرانی از سه سطح مختلف توانش زبانی، مطالعات ترجمه و زبان، 49(4)، 75-61.

علوی، م.، نعمتی، م.، و قائمی،‌ ح. (1393). اندازه‌گیری رشد توانش ترجمه‌ای با درنظرگرفتن الگوی تربیت مترجم تکلیف محور. فصلنامه مطالعات ترجمه و زبان. 46(1)، 17-1.

مینوی، م. (1393). درباره ترجمه به فارسی. در علی جانزاده. ویراستیار. فن ترجمه. تهران. انتشارات جانزاده، 32-20.

نجفی، ا. (1393). مسئله امانت در ترجمه. در علی جانزاده. ویراستیار. فن ترجمه. تهران. انتشارات جانزاده، 60-51.

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (1396). مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسی ناپیوسته مترجمی زبان انگلیسی. برگرفته از http://hes.msrt.ir/uploads/T_Education/1524306471_1.pdf

 

 

Ellis, R. & Yuan, F. (2004). The Effects of Planning on Fluency, Complexity and Accuracy in Second Language Narrative Writing. SSLA, 26, 59-84. DOI:10.1017/S0272263104261034.

Farhady, H. (2009). Research methods in applied linguistics 1 & 2. Tehran, Iran: PNU University.

Massardier-Kenny, F. (2017). An MA in translation. In L. Venuti (Ed.), Teaching translation: Programs, courses and pedagogies (pp. 32-38). New York, The US: Routledge.

Munday, J. (2001). Introducing translation studies: Theories and applications. London, UK: Routledge.

Newbert, A. (2000). Competence in language, in languages, and in translation. In Christina Schäffner & Beverly Adab (Eds.), Developing translation competence (pp. 4-18). Amsterdam, The Netherlands, and Philadelphia, The USA: John Benjamins B.V.

PACTE (2011). Results of the validation of the PACTE translation competence model: Translation project and dynamic translation index”. In S. O’Brien (Ed.). IATIS yearbook 2010 (pp. 30–56). London: Continuum.

Riazi, M. (2016). Comparing writing performance in TOEFL-iBT and academic assignments: An exploration of textual features. Assessing Writing, 28, 15-27. doi: 10.1016/j.asw.2016.02.001.

Sedarat, R. (2017). An MFA in literary translation. In L. Venuti (Ed). Teaching translation: Programs, courses and pedagogies (pp. 39-45). New York, The US: Routledge.

Williams J., & Chesterman, A. (2002). The Map: A beginner's guide to doing research in translation studies. Manchester, UK & Northampton, MA: St. Jerome Publishing.

Wyke, B. V. (2017). An undergraduate certificate in translation studies. In L. Venuti (Ed.) Teaching translation (pp. 18-24). New York, The US: Routledge.