بررسی تأثیر ادوار تجاری بر مصارف و ترکیب منابع بانک‌های دولتی و خصوصی در ایران (طی دوره 92-1384)

اقتصاد پولی مالی

مقاله 10، دوره 24، شماره 13، فروردین 1396، صفحه 237-262   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pm.v24i14.54117

نویسندگان

مصطفی دین محمدی¹؛ امیر جباری¹؛ فهمیده قربانی^{* 2}

¹زنجان

²دانشگاه زنجان

چکیده

هدف این مطالعه بررسی تأثیر ادوار تجاری بر ترکیب منابع و مصارف بانک‌های دولتی و خصوصی در ایران، طی دوره زمانی 92-1384 است. منابع اصلی بانک‌ها شامل: سپرده‌های دیداری یا حساب جاری، سپرده‌های کوتاه مدت و بلند مدت و همچنین مصارف اصلی بانک‌ها تسهیلات اعطایی توسط بانک‌ها می‌باشند. به همین منظور، تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی و ادوار تجاری بر ترکیب منابع و مصارف 22 بانک دولتی و خصوصی کشور به صورت داده‌های تابلویی با استفاده از روش GMM، مدل سازی و تحلیل شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که ادوار تجاری طی دوره مورد بررسی، رابطه مثبت و معنی داری با سهم سپرده‌های دیداری، بلندمدت و تسهیلات اعطایی بانک‌ها داشته و این رابطه در مدل سهم سپرده‌های کوتاه مدت منفی و معنی‌دار است. سرمایه گذاری بخش خصوصی دارای رابطه معنی دار با سهم سپرده‌های دیداری می‌باشد، ولی با سهم سپرده‌های مدت دار و تسهیلات اعطایی رابطه معنی داری ندارد. این در حالی است که سرمایه گذاری بخش خصوصی با یک وقفه در مدل سهم سپرده‌های بلندمدت معنی دار است. رابطه بین کل تسهیلات اعطایی بانک‌ها و سرمایه گذاری بخش دولتی از لحاظ آماری معنی دار نمی‌باشد. رابطه بین نوع مالکیت بانک‌ها و متغیر وابسته در هر 4 مدل بررسی شد. نتایج حاصل نشان می‌دهد نوع مالکیت بانک بر ترکیب منابع و مصارف بانک‌ها تاثیرگذار نیست. در دوره زمانی 92-1384 رابطه بین نرخ تورم و سهم سپرده‌های بلندمدت مثبت و معنی دار است ولی این رابطه در مورد سهم سپرده‌های دیداری و کوتاه مدت معنی دار نمی‌باشد. رابطه بین نرخ تورم و تسهیلات اعطایی بانک‌ها نیز معنی دار نیست. همچنین نتایج نشان می‌دهند بخش اعظم تغییرات سهم سپرده‌های کوتاه‌مدت توسط عوامل داخلی بانک‌ها و بخش اعظم تغییرات سهم سپرده‌های دیداری، بلندمدت و تسهیلات اعطایی بانک‌ها توسط عوامل خارج از بانک‌ها توضیح داده می‌شود. تحلیل ضرایب نشان می‌دهد که حداکثر توان درونی بانک‌ها در جذب سپرده‌ها 61 درصد است ـ که آن هم متعلق به سپرده‌های کوتاه مدت است ـ و به طور متوسط 40 درصد آن وابسته به عوامل خارج از اختیار بانک‌ها و متغیرهای بیرونی است. در مورد سهم سپرده‌های دیداری و بلندمدت شرایط بیرونی بانک تعیین کننده توان بانک‌ها در جذب منابع است.

کلیدواژه‌ها

فعالیت بانک ها؛ نوسانات چرخه های تجاری؛ داده‌های تابلویی؛ روش GMM

مراجع

[1] Abrishami, H. (2009). Investigate the effects of free trade policies on economic growth(case study: Islamic countries). Economic Research, No. 91, PP 200-219. (in Persian)

[2] Al-Kilani, Qais A and A.Kaddumi, Thair. (2015). “Cyclicality of Lending Behavior by Banking Sector for the Period (2000-2013): Evidence from Jordan”, International Journal of Economics and Finance, No:4, PP: 57-65 .

[3] Amidu, Mohammed (2006). THE link between monetary policy and banks lending behavior: the Ghanaian case, Banks and Bank systems, NO: 4, PP: 38-48.

[4] Amini, s. (2010). Factors affecting bank deposits, selected banks with an emphasis on Saderat Bank, Economic science, No. 6, PP 159-172. (in Persian)

[5] Arash, E and Amini asl, E. (2014). The impact of macroeconomic instability on Iran's state-owned banks lending behavior, M.S thesis, Sistan and Baluchestan university. (in Persian)

[6] Bahmani, M; Hedayati, A; Safari, A; Kalhor, H. (2012). Domestic banking operation-2, Publication: Central bank of Islamic Republic of Iran. (in persian)

[7] Baltagi, B. (2012). Econometric(volume I). Translators: Talebloo, R and Baghery, S, Publication: Nashr ney, Tehran. (in Persian)

[8] Baltagi, B. H (2008). Econometric Analysis of panel data, Chichester: John wiely & Sons Ltd.

[9] Baltagi, Badi. H (2005). Econometric analysis of panel data, 3red edition, Library of congress cataloging –in- publication data.

[10] Betubiza, Eustacius N and Leatham, David J. (1995). Factors Affecting Commercial Bank Lending to Agriculture, Agriculture and Applied Economic, NO: 27, PP: 112-126.

[11] Brei, Michael and Schclarek, Alfredo (2013). Public bank lending in times of crisis, Journal of financial stability, NO: 9, PP: 820-830.

[12] Burns, A.F., and W.C. Mitchell. 1946. “Measuring business cycles.” NBER Books.

[13] Daei Karimzadeh, S; Alimoradi, M; Habibipoor, H. (2013). Investigate the factors affecting on banking resource mobilization (Case study: Refah bank in Esfahan). Khorasegan Azad university. (in Persian)

[14] Darabi, R and Molayi, A. (2011). The effect of liquidity, inflation, capital preservation, GDP on Mellat bank's profitability, Financial knowledge of securities Journal, No. 10, PP 139-182. (in Persian)

[15] Djiogap, Fouapi and Ngomsi, Augustin. (2012). Determinants of Bank Long-term Lending Behavior in the Central African Economic and Monetary Community (CEMAC). Review of economics & financing, NO: 02, PP: 107-114.

[16] Finger, Harald and Heiko, Hesse. (2009). Lebanon—Determinants of Commercial Bank Deposits in a Regional Financial Center, IMF Working Paper Middle East and Central Asia Department.

[17] Freixas X. and Rochet J.c. (2008). Microeconomics of Banking, 2nd ed, Cambridge: MIT press.

[18] Glen, Jack and Mondragon, Camilo. (2011). Business cycle effects on commercial bank loan portfolio performance in developing economic, Review of Development finance, NO: 1, PP: 150-165.

[19] Gojarati, D. (2013). Principles of Econometrics(volume II). Translate by Abrishami, H, 9th Edition, Tehran university publication institute. (in Persian)

[20] Googerdchian, A and Mirhashemi, S. (2011). The role of monetary policies and credit in managing the Business Cycle, Economic Research, PP 61-89. (in Persian)

[21] Haron, Sudin et al. (2008). Determinants of Islamic and convential deposits in the Malaysian banking system, Managerial Finance, No:34, PP: 618-643.

[22] Jafarzadeh, B and Akbarifard, H. (2013). Bank and money economic, Publication: Noor elm. (second edition). (in Persian)

[23] Karimkhani, A and Forati, M. (2012). Investigate the effects of economic variables on resources and uses of banks, Sepah bank's bureau of Investigation and risk control. (in Persian)

[24] Larbi- siaw, Out and Angmor Lawer, Peter. (2015). “Determinants of bank deposits in Ghana: A cointegration Approach”, Asian Journal of Economics and Emprical Research, No:1, PP: 1-7 .

[25] Lazgy, F. (2009). Investigate and analyze the effectiveness of the banking system lending Qazvin Province on the growth of major economic sectors (during 1997-2005). Economic Research and Policies, NO. 49, PP 73-92. (in Persian)

[26] Micco, Alejandro and Panizza, ugo. (2006). Bank ownership and lending behavior, Economics letters, NO: 93, PP: 248-254.

[27] Monsef, A and Mansouri, N. (2010). Investigate the factors affects on banking deposits volume (emphasis on interest rate bonds: 1988-2008). Knowledge and Development Journal, No. 34, PP 69-90. (in Persian)

[28] Morshedian Rafiee, Sudabeh and Houshmand Neghabi, Zahra. (2013). An investigation on different factors influencing growth of banking deposits, Management science letters, No: 3, PP: 195-200.

[29] Nazarian, R and Mohammad esmaeil, M. (2009). Factors affecting attract private deposits at the commercial and professional banks, Economic science, NO, 9, PP 29-50. (in Persian)

[30] O. Eriemo, Nathanael. (2014). “Macroeconomic Determinants of bank deposits in Nigeria”, Journal of Economics and sustainable development, No: 10, PP: 49-58.

[31] Saadaui, Zied. (2014). Business cycle, market power and bank behavior in emerging countries, International economics, NO: 139, PP: 109-132.

[32] Salimifar, M and Ghavi, M. (2003). Bank lending and private investment in Iran, Iranian economic research, NO. 13, PP135-170. (in Persian)

[33] Sayadzadeh, A; Jamaleh, A. (2008). Study Specific characteristics of business cycles in Iran's economic (during: 1951-2006). Research and economic policy, NO. 46, PP63-82. (in persian)

[34] Shahchera, M; Hasanzadeh, A; Mirhashemi, S. (2013). The impact of business cycles on Investment support in the banking system, 23nd monetary policies, Monetary and Banking Research Institute. (in Persian)

[35] Shajari, H and Kamalzadeh, M. (1997). Banking and monetary economic, Publication: Hasht bahasht, Esfahan, First Edition. (in Persian)

[36] Shao, J; Xiao, Z; Xu, R. (2011). Estimation with unbalanced panel data having covariate measurement error, Journal of statistical planning and inference, NO. 141, PP 800-808.

[37] Taghavi, M and Lotfi, A. (2006). Checking The effects of monetary policy on deposits, credit facilities and liquidity of Iran's banking system (during: 1995-2003). Economic Research, NO, 131. (in Persian)

[38] Zarei, Z, Hemmati, M. (2011). Iran's banking system Operation, Economic news, PP 37-53. (in Persian)