تأثیر محدودیت منبع و مخزن بر عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 9، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، فروردین و اردیبهشت 1389، صفحه 69-74   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i1.7394

نویسندگان

محمد کافی^* ؛ حمیدرضا خزاعی؛ سمیرا صبوری راد

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
به منظور بررسی اثر محدودیت منبع و مخزن بر عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 86-1385 انجام شد. تیمارها شامل شاهد، قطع 100% برگ ها، قطع 50 % برگ ها و قطع 50 % گل آذین بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد، در اولین نمونه برداری (10 روز پس از اعمال تیمارها) وزن خشک و سطح سبز بوته به طور معنی داری از تیمارهای قطع برگ و گل اثر پذیرفت، بطوری که افزایش برگزدایی سبب کاهش تجمع وزن خشک و سطح کل بوته شد. در دومین مرحله نمونه برداری (24 روز بعد از اعمال تیمارها) نیز تیمارهای قطع برگ و گل اثر معنی داری بر وزن خشک و سطح کل بوته نشان داد. از اجزای تشکیل دهنده سطح کل بوته تنها سطح ساقه از هر دو تیمار قطع برگ و قطع گل تأثیر معنی داری نپذیرفت. هر سه جز تشکیل دهنده وزن کل بوته (وزن برگ، وزن ساقه و وزن اندام های زایشی) تحت تأثیر تیمارهای قطع برگ و گل قرار گرفتند و در هر سه جزء بیشترین مقدار در شاهد مشاهده شد. در مرحله رسیدگی تنها تعداد چتر در بوته تحت تأثیر تیمارهای قطع برگ و گل قرار نگرفت. بیشترین تعداد دانه در چتر و تعداد دانه در بوته در شاهد و کمترین مقدار در تیمار قطع 50% گل آذین مشاهده شد. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک بین تیمار شاهد و تیمار قطع 50% برگها معنی دار نشد. بیشترین وزن هزاردانه و شاخص برداشت به ترتیب در تیمار قطع 50 % گل آذین و شاهد مشاهده شد. کمترین عملکرد دانه در تیمار قطع 50% گل آذین مشاهده شد، درحالی که کمترین عملکرد بیولوژیک در تیمار قطع100% برگها مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد زمانی که گیاه با حذف کامل برگها مواجه شد به طور نسبی ماده خشک بیشتری را در اندام های زایشی تجمع داد و زمانی که حذف نیمی از گلها انجام شد، الگوی اختصاص ماده خشک بیشتر به سمت اندام های رویشی گیاه صورت پذیرفت.

واژه های کلیدی: قطع برگ، زیره سبز، عملکرد، اجزای عملکرد، محدودیت منبع، محدودیت مخزن