واکنش های فیزیولوژیکی رازیانه L.) (Foeniculum vulgare به محدودیت آب

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 7، دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 14، دی 1391، صفحه 347-355   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v4i4.17827

نویسندگان

اسماعیل رضائی چیانه^{* 1}؛ سعید زهتاب سلماسی¹؛ کاظم قاسمی گلعذانی¹؛ عباس دل آذر²

¹گروه اکوفیزیولوژی گیاهی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

²گروه داروسازی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ایران

چکیده

بررسی واکنش های فیزیولوژیکی توده های بومی رازیانه L.) (Foeniculum vulgare به تنش خشکی می تواند به شناسایی مکانیسم های مؤثر در مقاومت به خشکی و نیز انتخاب بهترین توده بومی برای کاشت در مناطق کم باران ایران کمک کند. در این راستا، آزمایش طی سال های زراعی 89 - 1388 و 90- 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز و در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد که در آن چهار رژیم آبیارﻯ بر اساس میزان تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (آبیاری بعد از 6٠، 9٠، 120 و ١5٠ میلی متر) در کرت هاﻯ اصلی و سه توده بومی رازیانه (توده بومی همدان از ایران و دو توده ازمیر و گازی آنتپ از ترکیه) در کرت هاﻯ فرعی قرار گرفتند. در هر دو سال آزمایش صفاتی از قبیل پرولین، قندهای محلول، کلروفیل، میزان نسبی آب برگ و پتانسیل آب برگ در شروع مرحله گلدهی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سطوح مختلف تیمارهای آبیاری بر تمام صفات مورد مطالعه اثر معنی داری داشته است. با افزایش سطح آبیاری از 60 میلی متر به 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر به ترتیب غلظت کلرفیل a و b، محتوای نسبی آب برگ و پتانسیل آب برگ 30، 24، 27 و 41 درصد کاهش یافت و بر غلظت پرولین و قندهای محلول برگ 41 و 23 درصد افزوده شد. توده های بومی ازمیر و همدان در مقایسه با توده گازی آنتپ از نظر صفات فوق تحمل بهتری به تأخیر درآبیاری نشان دادند. بنابراین، گیاه رازیانه به عنوان یک واکنش در برابر کم آبی برای حفظ وضعیت آبی خود، هم قندهای محلول و هم مقدار پرولین خود را افزایش داده تا از طریق مکانیسم تنظیم اسمزی تا حدودی با خشکی مقابله کند.

کلیدواژه‌ها

پتانسیل آب برگ؛ پرولین؛ قندهای محلول؛ کلروفیل؛ محتوای نسبی آب برگ