بررسی نظام طرح داستان حضرت ابراهیم (ع) در قرآن کریم با تکیه بر نظریه ی پیرنگ لاری وای

زبان و ادبیات عربی

مقاله 2، دوره 9، شماره 17، شهریور 1396، صفحه 157-172   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jall.v8i17.54269

نویسندگان

مالک عبدی^{* 1}؛ یوسف طاهری²؛ نجمه محیایی²

¹دانشگاه ایلام

²دانشگاه لرستان

چکیده

داستان به‌عنوان یک فن مهم ادبی مورد توجه ادیان الهی به‌ویژه اسلام قرار گرفته است. تا آنجا که یکی از مهم‌ترین ویژگی های ادبیات قرآنی ساختار روایی و داستانی آن است. پرنمودترین داستان قرآنی که در قالبی هنری و با اسلوبی منحصربه‌فرد بیان شده، داستان حضرت ابراهیم (ع) است. از ویژگی های بارز این داستان طرح منسجم و پیوند محکم بین اجزای آن است. در پژوهش حاضر با تکیه بر الگوی پیرنگ «لاری وای» و به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی طرح داستان حضرت ابراهیم (ع) در قرآن کریم پرداخته ایم تا بخشی از جلوه های هنری این داستان را نمایان سازیم. یافته های این پژوهش حاکی از این است که مدیریت دقیق و گزینش مناسب اطلاعات، خلق معما و تعلیق پی‌درپی در کمترین حجم متن و کنش، همسویی کنش ها و وحدت حوادث و یکدستی روایت در حادثه پردازی در کل داستان از ویژگی های خاص پیرنگ در داستان ابراهیم (ع) است.

کلیدواژه‌ها

طرح؛ پیرنگ؛ لاری وای؛ ابراهیم (ع)؛ قرآن کریم

مراجع

1. ابوالستیت، محمد الشحات. ( 1991 م). خصائص النظم القرآنی فی قصه ابراهیم (ع). قاهره: مطبعه الامانه. 1991 م.

2. اخوت، احمد.( 1371). دستور زبان داستان. تهران: فردا.

3. ارسطو.( 1357). فن شعر. ترجمه عبدالحسین زرینکوب. تهران: امیرکبیر.

4. ایرانی، ناصر.( 1364). داستان: تعاریف، ابزار، عناصر. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

5. براهنی، رضا.( 1348). قصه نویسی. تهران: اشرفی.

6. بستانی، محمود.( 1372). جلوه های هنری داستان‌های قرآن جلد 2. ترجمه: محمدحسین جعفرزاده. مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی. چاپ اول.

7. پراپ، ولادیمیر.( 1386). ریخت شناسی قصه های پریان. ترجمه فریدون بدره ای. تهران: مرکز.

8. پرین، لارنس.( 1378). ادبیات داستانی ساختار صدا و معنا. ترجمه ی سلیمانی و فهیمنژاد. تهران: رهنما.

9. جعفری، حسینعلی.( 1376). بررسی هنری بهترین قصه قرآن. تهران: حوزه هنری. چاپ اول.

10. حسینی، سید ابوالقاسم.( 1377). مبانی هنری قصه های قرآن. مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما. بیجا.

11. داد، سیما.( 1375). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ دوم. تهران: مروارید.

12. دیپل، الیزابت.( 1390). پیرنگ. ترجمه مسعود جعفری. تهران: نشر مرکز. چاپ اول.

13. رجبی، زهرا و همکاران.( 1391). بررسی و تحلیل طرح داستان یوسف در قرآن با تأکید بر نظریه پیرنگ لاریوای. فصلنامه ی پژوهش های ادبی سال نهم. شماره 36.

14. زیس، آونر.( 1360). پایه های هنرشناسی علمی. ترجمه ی کم. تهران: پیوند.

15. ساعدی، حاتم.( 1999). محاضرات فی النثر العربی الحدیث. بیروت: مؤسسه المعرف للمطبوعات.

16. فورستر، ای. ام.( 1369). جنبه های رمان. ترجمه ی ابراهیم یونسی. تهران: امیرکبیر.

17. قطب، السید.( بی‌تا). التصویر الفنی فی القرآن. بیروت: دارالشروق.

18. کریمی، پرستو و همکاران.( 1391). تحلیل ساختاری طرح داستان کیومرث براساس الگوهای تودوروف، برمون و گریماس. فصلنامه تخصصی مطالعات داستانی. سال اول. شماره اول.

19. مکاریک، ایرناریما.( 1385). دانشنامه ی نظریه ی ادبی معاصر. ترجمه ی مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگه.

20. میرصادقی، جمال.( 1380). عناصر داستان. تهران: سخن. چاپ چهارم.

21. میرصادقی، جمال.( 1382). ادبیات داستانی (قصه، رمان، داستان کوتاه). تهران: انتشارات علمی. چاپ چهارم.

22. میرصادقی، جمال.( 1385). ادبیات داستانی. تهران: مؤسسه ی نهادگذاری مطالعات علمی-پژوهشی گویا.

23. میرصادقی، جمال.( 1392). شناخت داستان. تهران: انتشارات نگاه.