تحلیل خطابات قانونیه، آثار، اشکالات و پاسخ آن

فقه و اصول

مقاله 4، دوره 49، شماره 3 - شماره پیاپی 110، آبان 1396، صفحه 113-132   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jfu.v0i0.30268

نویسنده

محمد عرب صالحی^*

پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم

چکیده

در این مقاله پس از تبیین مفهوم و مبنای خطابات قانونیه، که از ابداعات فکری امام خمینی در اصول فقه است به چهار پرسش، پاسخ تفصیلی داده شده است: ادله و شواهد مبنا کدام است؟ آثار مترتب بر این مبنا در اصول فقه و به تبع آن در فقه چیست؟ چه ایراداتی بر این مبنا وارد شده است؟ چه پاسخ هایی به این اشکالات می‌توان داد؟ از آثار قول به خطابات قانونیه به هفت اثر مهم اشاره شده است و در بررسی ایرادات وارده هشت ایراد مهم‌تر مطرح و جمعا شانزده پاسخ داده شده است و در نهایت اصل مبنا با اندک تصرفی در برخی از تقریرات نظریه، تثبیت شده است.

کلیدواژه‌ها

خطابات قانونیه؛ اندیشه اصولی امام خمینی؛ انحلال خطابات

مراجع

خمینی، امام روح‌الله، لمحات الاصول، تقریرات درس آیت الله سیدحسین بروجردی، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، 1421 ق.

خمینی، امام روح‌الله، مناهج الوصول الی علم الاصول، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، 1415 ق.

خمینی، مصطفی، تحریرات فی‌الاصول، قم، چاپ اول، 1418 ق.

سبحانی، جعفر، تهذیب الاصول، تقریرات درس امام خمینی، قم، دار الفکر، چاپ اول، 1382.

شهید ثانی، زین الدین بن علی، تمهید القواعد الاصولیة و العربیة لتفریع قواعد الاحکام الشرعیه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1416 ق.

طبری، محمدبن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، 1412 ق.

عرب صالحی، محمد، «کارکردهای عقل عملی در اصول فقه شیعه»، بهار 1391، قبسات، شماره 63، صص 111- 136.

قدسی، احمد، انوار الاصول، تقریرات درس ناصر مکارم شیرازی، قم، مدرسة الامام علی‌بن ابیطالب، چاپ دوم، 1428 ق.

لاریجانی، صادق، تقریرات درس خارج اصول، نسخه تایپی (چاپ نشده).

مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، خطابات قانونیه [مجموعه مصاحبه: مصاحبه با محمدعلی گرامی، صص 37-65؛ مصاحبه با صادق لاریجانی، صص 183-200؛ مصاحبه با سید مصطفی محقق داماد، صص 99-117؛ مصاحبه با سید احمد مددی، صص 117-157]، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ دوم، 1386.

فاضل لنکرانی، جواد، درس خارج، جلسه 111 و 112، سال 1390، موجود در پایگاه اطلاع‌رسانی ایشان به آدرس:

fazellankarani.com