واکاوی پدیدۀ افسردگی در شعر عبدالله بردونی بر مبنای آزمون (MMPI-2)‌

زبان و ادبیات عربی

مقاله 5، دوره 9، شماره 17، شهریور 1396، صفحه 201-231   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jall.v8i17.48059

نویسندگان

مصطفی مهدوی آرا^* ؛ حسین شاره

دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

عبدالله بردونی شاعر معاصر و نابینای یمنی، در سال 1929 م. در روستای بردون از توابع صنعا در خانواده‌ای تهیدست به دنیا آمد. وی در چهار سالگی بر اثر بیماری آبله بینایی خود را از دست داد و تمام عمر خویش را نابینا زیست. او در طول حیات ادبی خود آثار منظوم و منثور بسیاری از خود بر جای گذاشته است. در مطالعه دیوان شاعر در می‌یابیم، پیوسته هاله‌ای از حزن و اندوه بر شعر وی سایه افکنده است؛ به نظر می‌رسد این پدیده متأثر از کمبودها و محدودیت‌های شاعر در زندگی ‌باشد. در پژوهش حاضر نگارندگان سعی نموده‌اند بر مبنای آزمون آسیب شناسی روانی و ارزیابی شخصیتِ (MMPI-2)، شخصیت عبدالله بردونی را از خلال شعر وی مورد بررسی قرار دهند و با روش توصیفی – تحلیلی، افسردگی و دلایل بروز آن را در شخصیت شاعر واکاوی نمایند. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می‌دهد: بر مبنای آزمون (MMPI-2) غالب نشانه‌های افسردگی در شاعر بروز نموده است. عوامل متعددی همچون: نابینایی، مرگ عزیزان، فقر و تهیدستی و غیره در تکوین شخصیت شاعر و آفرینش ادبی وی تأثیرگذار بوده‌اند. امید است این پژوهش میان‌ رشته‌ای بتواند سهمی هرچند ناچیز در گسترش دایرۀ این پژوهش‌ها داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عبدالله بردونی؛ آزمون (MMPI-2)؛ شخصیت؛ افسردگی؛ شعر؛ نابینا

مراجع

1. اصغری، مریم. (1393). «روانشناسی و آموزش افراد نابینا». چاپ اول. انتشارات آوای نور. تهران.

2. البردونی، عبدالله. (2006). «دیوان عبدالله البردونی». دار العودة. بیروت. لبنان.

3. بهره‌ور، مجید و حیدری، محمود. (1390). «روان‌کاوی ذهنیت ادبی عرب در توصیف شعب بوّان». مجله‌ی زبان و ادبیات عربی. سال سوم. شماره پنجم. 1-33.

4. پاینده، حسین؛ صنعتی محمد و فرهادپور، مراد. (1382). «رابطه هنر و ادبیات با روانکاوی». کارنامه. شماره 41، 22-39.

5. خلف‌الله، محمد. (1947). «من الوجهة النفسیة فی دراسة الادب و نقده». مطبعة لجنة التالیف و الترجمة و النشر. 1947م.

6. دادستان، پریرخ. (1390). «روانشناسی مرضی تحولی: از کودکی تا بزرگسالی». (جلد اول). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).

7. دیچز، دیوید. (1379). «شیوه های نقد ادبی». ترجمة محمدتقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی. تهران: علمی و فرهنگی.

8. الذبیانی، مساعد بن سعد. (1431). «السخریة فی شعر عبدالله البردونی». پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه أم القری. عربستان سعودی.

9. سید قطب. (1959). «النقد الأدبی، اصوله و مناهجه». الطبعة الثالثة. بیروت. دار الفکر العربی.

10. العمری، فاطمة عبدالله. (2003). «اثر التراث فی شعر عبدالله البردونی». پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه کوفه. کوفه.

11. قبادی، حسینعلی و هوشنگی، مجید. (1388). «نقد و بررسی روانکاوانة شخصیت زال از نگاه آلفرد آدلر». فصلنامه نقد ادبی. سال دوم. شماره 7. 91-119.

12. کراز، ژاک. (1381). «بیماریهای روانی». ترجمه: محمود منصور و پریرخ دادستان. چاپ سوم. انتشارات رشد. تهران.

13. گراهام، جان. (1388). «ارزیابی شخصیت و آسیب شناسی روانی (MMPI-2)». ترجمه: موسی کافی ماسوله و حمید یعقوبی. چاپ اول. نشر نسل فردا. تهران.

14. لوچر، ماکس. (1378). روان‌شناسی و رنگ‌ها. ترجمه‌ نغمه صفاریان. حکایت، تهران.

15. المختاری، زین‌الدین. (1998). «المدخل إلی نظریة النقد النفسی». اتحاد الکتاب العرب. دمشق.

16. مشوح، ولید. (1996). «الصورة الفنیة فی شعر عبدالله البردونی». اتحاد الکتاب العرب. دمشق.

17. مکنزی، کوام. (1382). «افسردگی، علائم و نشانه‌ها». ترجمه: فرهاد همت‌خواه. چاپ دوم. عصر کتاب. تهران.

18. منصور، محمود. (1393). «روانشناسی ژنتیک: تحول روانی از تولد تا پیری». تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).

19. مهریار، امیرهوشنگ. (1373). «افسردگی، برداشت‌ها و درمان‌شناختی» چاپ اول. انتشارات رشد. تهران.

20. میچل، راس. (1369). «افسردگی». ترجمه: غلامرضا خواجه‌پور تادوانی. چاپ اول. نشر مینا. تهران.

21. ناظری، حسین و صدیقی، کلثوم. (1390). «واکاوی روانشناختی مفاهیم «پری» و «عشق» در سروده های خلیل حاوی». مجله زبان و ادبیات عربی. سال سوم. شماره پنجم. 167-191.

1. Akindipe, T. O., Aina, O. F., &Onakoya, A. O. (2011). Risk ofDepressionand Subjective Quality of Life among Attendees of A West African GlaucomaClinic.International Journal of Medicine and Medical Sciences, 1(2): 432- 435.

2. Birren, F. (1961).Color Psychology and Color Therapy: A Factual Study of the Influence of Color on Human Life. New York: New Hyde Park, University Books.

3. Bolat, N., Dogangun,B., Yavuz, M., Demir, T., &Kayaalp, L. (2011). Depression and anxiety levels and self-concept characteristics of adolescents with congenital complete visual impairment. Turkish Journal of Psychiatry, 1: 1-6.

4. Brady, I. (2004). In defense of the sensual: Meaning construction in ethnography and poetics. Qualitative Inquiry, 10(4): 622-644.

5. Chavis, G., &Weisberger, L. (2003). The healing fountain: Poetry therapy for life’s journey. St. Cloud, MN: North Star Press.

6. Colvin, K. (2007). Dream poetry: Collective intimacy and healing. Master of Arts Summer Fieldwork, Pacifica Graduate Institute, Carpinteria, CA.

7. Freud, S. (1916). Leonardo da Vinci: A Psychosexual Study of an Infantile Reminiscence. Translated by A. A. Brill, Introduction by G. Stanley Hall, New York: Moffat, Yard and Company.

8. Freud, S. (1917). Delusion and Dream, Translated by Helen M.Downey, Introduction by G. Stanley Hall, New York: Moffat, Yardand Company.

9. Freud. S. (1953). "Remembering, Repeating and working Through" In Freud: The Standard Edition. The Hogarth Press and the Institute of Psychoanalysis.

10. Gorelick, K. (2007). Poetry Therapy. In C. Malchiodi (Ed.), Expressive therapies (pp. 117-140).New York, NY: The Guilford Press.

11. Hashmi A. (2009).Three Poems of Iqbal: A Psychological Interpretation. The Annual of Urdu Studies, 25: 108-121.

12. Kaya, N. & Epps, H.H. (2004). Relationship between Color and Emotion: A Study of College Students. College Student Journal, 38 (3): 396-400.

13. Leahy, R. L., Holland, S. J. F. &McGinn, L. K. (2012). Treatment Plans and Interventions for Depression and Anxiety Disorders, Second Edition. New York: The Guilford Press.

14. Maurer, D. M. &Darnall, C. R. (2012). Screening for depression. AmFam Physician, 85(2):139-144.

15. Pleij,H. (2004). Colors Demonic and Divine: Shades of Meaning in the Middle Ages and After. Translated by D. Webb, New York: Columbia University Press.

16. Ray, D. (1998). Dreamwork, griefwork, poemwork. In R. Townley (Ed.), Night errands: How poets use dreams. Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press, 170-180.

17. Rense, L., &JasonR. (2007).Color and Personality: Strong's Interest Inventory and Cattell's 16PF. North American Journal of Psychology, 9(3): 423.

18. Sadock, B. J., &Sadock, V. A. (2007). Kaplan and Sadock's synopsis of psychiatry: behavioral sciences/clinical psychiatry. (10th ed.). Philadelphia, USA: Lippincott Williams & Wilkins.

19. Spearing, A. C. (2010). Medieval dream-poetry. Cambridge, UK: Cambridge University Press.

20. Wong, H. B., Machin, D., Tan, S. B. et al. (2009) Visual impairment and its impact on health-related quality of life in adolescents. Am J Ophthalmol, 147:505-511.