بررسی کیفیت استنادها به تولیدات علمی نویسندگان صاحب نام در میان رشته‌های مختلف موضوعی براساس ضریب تأثیر رشته و نوع مدارک در بازه زمانی 10 ساله (2000-2009) در پایگاه وب آو ساینس آی.اس.آی

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 2، دوره 7، شماره 1، شهریور 1396، صفحه 27-47   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v7i1.55016

نویسندگان

زهیر حیاتی^{* 1}؛ نجمه رفیع²

¹دانشگاه شیراز

²پیام نور

چکیده

مقدمه:
بررسی کیفیت استنادها به تولیدات علمی نویسندگان صاحب نام در رشته‌های مختلف موضوعی براساس ضریب تأثیر رشته و نوع مدارک در بازه زمانی 10 ساله (2000-2009) در پایگاه وب آو ساینس آی. اس. آی هدف این پژوهش است.
روش‌شناسی:
این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام گرفته است. به‌منظور درک کیفیت استنادها به تولیدات علمی نویسندگان صاحب نام در میان رشته‌های مختلف موضوعی از شاخص‌های نرخ استناد نسبی و استناد نسبی رشته استفاده شد.
یافته ها:
استناد نقش مهمی در ارزیابی تولید علمی، مجله یا پژوهشگر دارد، به‌طوری که در رتبه‌بندی‌ها، استناد باید در کنار شاخص تولید علمی وجود داشته باشد. اگر مقدار این شاخص‌ها بزرگ‌تر از یک باشد استنادات به تولیدات علمی نویسندگان صاحب نام دارای اثرگذاری بالا در سطح رشته و در مجموعه مجلات این نویسندگان می‌باشد. در این پژوهش کیفیت استنادها به نویسندگان صاحب نام براساس نوع مدارک در رشته‌های پزشکی بالینی، اقتصاد و بازرگانی دارای شاخص نسبی رشته بیشتر از یک و براساس ضریب تأثیر رشته مقدار این شاخص در همه رشته‌ها به‌جز رشته علوم فضا بالاتر از یک بود.
بحث و نتیجه‌گیری:
در این پژوهش کیفیت استنادها به نویسندگان صاحب نام براساس نوع مدارک در رشته‌های پزشکی بالینی، اقتصاد و بازرگانی دارای شاخص نسبی رشته بیشتر از یک و براساس ضریب تأثیر رشته مقدار این شاخص در همه رشته‌ها به‌جز رشته علوم فضا بالاتر از یک بود؛ پس استناد به تولیدات علمی نویسندگان صاحب نام دارای اثرگذاری بالا در سطح رشته ودر مجموعه مجلات این نویسندگان می باشد.

کلیدواژه‌ها

استناد؛ تولیدات علمی؛ نویسندگان صاحب نام؛ رشته‌های مختلف موضوعی

مراجع

ابراهیمی، سعیده (1386). مطالعه میزان حضور مؤسسات علمی و پژوهشی ایران در تحقیقات بین‌المللی (پایگاه Web of Science) بر مبنای شاخص‌های کمی و کیفی علم‌سنجی در سال‌های 2006-1997. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه شیراز، شیراز.

ابراهیمی، سعیده؛ حیاتی، زهیر (1387). کمیت و کیفیت تولید علم در دانشگاه‌های ایران. اندیشه‌های نوین تربیتی دانشگاه الزهرا، 4(3). 105-126.

اعظمی، محمد (1389). بررسی میزان و عوامل مؤثر بر تولید علم در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان طی سال‌های 2000-2007. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 13(3)، 225-242.

امیرحسینی، مازیار (1371). کتابسنجی و اطلاع‌سنجی. فصلنامه کتاب، 3، 183-209.

بینش، مژگان و مقصودی، رویا (1387). بررسی وضعیت انتشارات علمی دانشگاه‌های ایران طی سال‌های 2002- 2006 (براساس پایگاه Web of Science). کتابداری، 42(47)، 139-154.

حقیقی، محمود (1381). کاربرد استناد در نگارش‌های علمی. مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، 32(2)، 215-232.

دیدگاه، فرشته (1388). مطالعه الگوهای مشارکت علمی پژوهشگران بین‌المللی نمایه استنادی علوم طی سال‌های 1998-2007. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز.

رحمانی، مژده (1385). ارزیابی عملکرد مؤسسات پژوهشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری در سال 1383. رهیافت، 38، 51-57.

رضایی، مینا؛ نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1394). شناسایی و اعتبار سنجی شاخص های ارزیابی بهره‌وری پژوهشی دانشگاه‌های ایران. 49 (2)، 213-237.

ستوده، هاجر (1389). گذاری بر ضریب تأثیر مجلات و دلایل ناکارآمدی آن بر ارزیابی پژوهش در رشته‌های مختلف. رهیافت، 147، 33-44.

سهیلی، فرامرز؛ دانش، فرشید؛ مصری‌نژاد، فائزه، و همکاران (1390). قانون باروری پدیدآور در مورد تولیدات علمی محققان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان براساس پایگاه web of science. مدیریت اطلاعات سلامت، 8(6)،766-773.

شریفی، ونداد (1382 الف). ارزیابی کیفی پژوهش. تازه‌های علوم شناختی، 5(4)، 92- 94.

شریفی، ونداد (1382 ب). تحلیل استنادی. تازه‌های علوم شناختی، 5(3)، 96-98.

شریفی، ونداد (1382 ج). علم‌سنجی و علوم شناختی. تازه‌های علوم شناختی، 5(2)، 89-91.

صبوری، علی‌اکبر (1382). مروری بر تولید علم در سال 2003. رهیافت، 31، 21-23.

صبوری، علی‌اکبر و پور ساسان، نجمه (1383). تولید علم ایران در سال 2004. رهیافت، 34، 60-66.

صراطی شیرازی، منصوره؛ و گلتاجی، مرضیه (1390). بررسی تولیدات علمی دندانپزشکی با استفاده از پایگاه web of science در سال‌های 2000 تا 2009. مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، 12(2)، 170-173.

عزیزخانی، زهرا (1388). فرا تحلیلی بر تحلیل استنادی. مجله علمی گروه کتابداری، بازیابی شده در تاریخ 2/12/1388 از http://psyedu.ut.ac.ir/magezine.htm

عصاره، فریده؛ و معرفت، رحمان (1384). مشارکت پژوهشگران ایرانی در تولید علم جهانی در مدلاین (حوزه علوم پایه و بین رشته‌ای پزشکی). رهیافت، 35، 39-44.

عصاره، فریده؛ حیدری، غلامرضا؛ زارع فراشبندی، فیروزه؛ حاجی زین العابدینی، محسن (1388). از کتاب‌سنجی تا وب‌سنجی: تحلیلی بر مبانی، دیدگاه‌ها، قواعد و شاخص‌ها. تهران: کتابدار.

علیجانی، رحیم و کرمی، نورالله (1387). مطالعات علم سنجش کمی کتابسنجی، علم‌سنجی، اطلاع‌سنجی، وب‌سنجی. تهران: چاپار.

علیجانی، رحیم؛ کرمی، نورالله؛ و زراعتکار، ندا (1388). بررسی و مقایسه چهار دوره تولیدات علمی جامعه پزشکی ایران در عرصه بین‌المللی. ماهنامه اطلاع‌یابی و اطلاع‌رسانی، 26، 43-58.

عمرانی، ابراهیم (1386). شاخص‌های جدید علم‌سنجی و مقایسه پایگاه‌های وبگاه علوم و اسکوپوس و گوگل اسکولار. رهیافت، 39، 47-55.

کومار، کریشان (1374). روش‌های پژوهش در کتابداری و اطلاع‌رسانی. ترجمه فاطمه رهادوست. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

مسگرپور، بیتا؛ اعتمادی، آرش؛ فتوحی، اکبر؛ کبریائی‌زاده، عباس؛ و یونسیان، مسعود (1388). روند تحقیقات علوم دارویی در ایران در مقایسه با کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی: یک مطالعه علم‌سنجی. مدیریت سلامت، 6 (2)، 141-151

موسوی، فضل‌الله (1383). رتبه‌بندی تولید علم در 50 کشور اول جهان. رهیافت، 32، 37-57.

مدیرامانی، پروانه (1381). استناد. دایرة‌المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی. (ص 180- 176). تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ نور محمدی، حمزه علی؛ وزیری، اسماعیل، و همکاران (1386). تولید علم ایران در سال‌های 2005 و 2006، بر اساس آمار پایگاه های موسسه اطلاعات علمی (آی.اس.آی). فصلنامه کتاب، 71، 71-90.

نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1388). ارزیابی تولیدات علمی متخصصان علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران بر مبنای مقاله‌های موجود ر پایگاه استنادی web of science. کتاب ماه کلیات، 136، 26-35.

Campanario, J.M.; Carretero, J.; Marangon,V.; Molina, A.and Rose, G. (2011). Effect on the journal impact factor of the number and document type of citing records:a Wide- scale study. Scientometrics,Vol.87.pp.75-84

Eggeh, L.; Rousseau, R. (1990). Introduction to Informetrics: Quantitative Methods in library, Documentation and Information Science.Amesterdam: Elsevier Science pub, 1990.

Gross, P.L.K; Gross, E.M. (1927). college libraries and chemical education. Science.Vol.66. No. 1713.pp.385- 389

Harzing, A.W. (2005).Australian Research Output in Economics and Business:High Volume, Low Impact. Australian Journal of Management.Vol.30.No.2, pp. 183-200.

Mingers, J.; Xu, F. (2010).The drivers of citation in management science journals. European Journal of Operational Research. Vol. 205.pp.422-430.

Noroozi Chakoli, A.; Jafari, S. (2015). Analytical assessment of the relationship between the quality and self- Citation in persian Humanities Journal. Caspian Journal of Scientometrics.Vol.1, No. 2, pp. 57-65.

Ovens, C. S. H. (1995). Citations pattern of the university of the orange free state scientists. South African journal of the library and information science. Vol. 63.pp. 47- 54.

Schubert, A.; Braun, T. (1986). Relative indicators and relational charts for comparative assessment of publication output and citation impact. Scientometrics. Vol. 9.pp. 281- 291.

Sigogneau, A. (2000). An analysis of document types published in journals related to physics: proceeding papers recorded in the Science Citation Index database. Scientometrics. Vol. 47. No. 3.pp. 589-604.

Sombatsompop N., Markpin T., and Yochai W. (2005). Saechiew M: An evaluation of research performance for different subject categories using Impact Factor Point Average (IFPA) index: Thailand case study. Scientometrics.Vol. 65. No. 3.pp.293-305.

Sotudeh, H. (2010). Are Iranian scientists recognized as their productivity enhances? A comparison of Irans impact to global norms in different subfields of Science Citation Index during 2002-2005. Scientometrics. Vol. 83.pp.39- 54.

Sotudeh, H. (2011). concentration effect of citation to Iranian papers: Iran’s Matthew core journals. Online Information Review.Vol. 35.No.3.pp. 471-491.

Vinkler, P. (1986).Evaluation of some methods for the relative assessment of scientific publication. Scientometrics. Vol. 10.pp.157-177.

Vinkler, P. (2002). Subfield problems in applying the Garfield (impact) factors in practice. Scientometrics. Vol. 53.pp.237- 279.