بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک و حجم های مختلف آب در هر نوبت آبیاری بر خصوصیات رویشی و عملکرد دانه کنجد (Sesamum indicum L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 2، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 16، تیر 1392، صفحه 93-104   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v5i2.24461

نویسندگان

سرور خرم دل^* ؛ پرویز رضوانی مقدم؛ افسانه امین غفوری؛ جواد شباهنگ

گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک و حجم های مختلف آب بر برخی خصوصیات رویشی و عملکرد دانه کنجد (Sesamum indicum L.) آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1388 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار انجام شد. در این آزمایش سه کود بیولوژیک (نیتراژین، نیتروکسین و بیوفسفر) و شاهد به عنوان فاکتور اول و سه حجم آب در هر نوبت آبیاری (100، 200 و 300 میلی لیتر) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثر ساده کود بیولوژیک و حجم آب بر ارتفاع بوته، فاصله اولین میانگره از سطح خاک، تعداد و وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، عدد کلروفیل متر، درصد رطوبت نسبی برگ و عملکرد دانه کنجد معنی دار (05/0≥p) بود. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در نیتراژین و شاهد با 4/204 و شاهد با 0/100 کیلوگرم در مترمربع مشاهده شد. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در حجم آبیاری 100 و 300 میلی لیتر با 1/202 و 1/170 کیلوگرم در مترمربع حاصل شد. همچنین اثر متقابل کود بیولوژیک و حجم آب بر ارتفاع بوته و محتوی آب نسبی برگ کنجد معنی دار (05/0≥p) بود. تلقیح با کودهای بیولوژیک بدلیل بهبود توسعه سیستم ریشه ای و همچنین تولید انواع هورمون ها و مواد بیولوژیکی محرّک رشد گیاه باعث فراهمی رطوبت و افزایش دسترسی به عناصر غذایی گردید. افزایش حجم آب از 100 به 300 میلی لیتر احتمالاً به دلیل نیاز آبی نسبتاً پایین کنجد باعث کاهش خصوصیات رشدی این گیاه گردید. بنابراین چنین به نظر می رسد که کاربرد کودهای بیولوژیک مناسب در مناطق خشک و نیمه خشک، می تواند در بهبود خصوصیات رویشی و عملکرد دانه این گیاه مقاوم و مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

عناصر غذایی؛ گیاه دانه روغنی؛ نیاز آبی؛ نیتراژین