آسیب‌شناسی مدیریت تحقیقات و توسعه فناوری کشاورزی در چارچوب نظام نوآوری کشاورزی

اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 8، دوره 28، شماره 1، فروردین 1393، صفحه 71-82   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v1391i6.27268

نویسندگان

ابوالقاسم شریف زاده^{* 1}؛ غلامحسین عبدالله زاده¹؛ مهنوش شریفی²

¹دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²دانشگاه تهران

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل مسایل و چالش‌های تحقیقات و فناوری کشاورزی در چارچوب نظام نوآوری کشور از طریق راهبرد پیمایش و با استفاده از پرسشنامه به انجام رسیده است. محققان سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی و اعضای هیات علمی کشاورزی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دو جامعه آماری پژوهش را در طی مرحله پیمایش تشکیل داده‌اند. با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران و نیز روش‌نمونه‌گیری چند مرحله‌ای، به ترتیب 188 محقق و 205 عضو هیات علمی جهت تکمیل پرسشنامه محقق‌ساخته به عنوان ابزار تحقیق انتخاب شدند. با استفاده از نرم‌افزارSPSS، داده‌های گردآوری شده از طریق تحلیل عاملی اکتشافی مورد تحلیل قرار گرفت. در مجموع، تحلیل عاملی سه دسته از مسایل و چالش‌های تحقیقات و فناوری کشاورزی به استخراج 13 عامل به شرح زیر منجر شده است: ساختار و سیاست توسعه کشاورزی، منابع و زیرساخت‌های توسعه کشاورزی، خدمات حمایتی توسعه کشاورزی (سطح توسعه کشاورزی)، ظرفیت‌ها و سرمایه‌گذاری در تحقیقات و فناوری، مدیریت تحقیقات و فناوری، بهره‌وری تحقیقات و توسعه فناوری، فرهنگ پژوهش، شبکه‌گرایی در ‌تحقیقات و فناوری (سطح نظام نوآوری کشور)، سیاست تحقیقات کشاورزی، سودمندی و اثربخشی تحقیقات و فناوری کشاورزی، مدیریت یکپارچه تحقیقات و فناوری کشاورزی، توسعه نهادی نظام تحقیقات و فناوری کشاورزی و همگرایی آموزش عالی و تحقیقات کشاورزی (سطح نظام نوآوری کشاورزی). این سه گروه از عوامل به ترتیب توانسته‌اند 64، 75 و 73درصد واریانس کل مجموعه مربوطه را تبیین نمایند. سرانجام، از طریق خوشه‌سازی مفهومی عوامل استخراج شده، الگوی مفهومی مسایل و چالش‌های تحقیقات و فناوری کشاورزی ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها

: نظام نوآوری کشاورزی؛ فناوری کشاورزی؛ مدیریت تحقیقات؛ خوشه‌سازی مفهومی