تحلیل تجربی حاکمیت رابطه ماندل بین نرخ بهره و تورّم در ایران: رهیافت فضا-حالت

اقتصاد پولی مالی

مقاله 3، دوره 25، شماره 15، اردیبهشت 1397، صفحه 219-238   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/pm.v25i16.63738

نویسندگان

داریوش حسنوند^{* 1}؛ یونس نادمی²

¹دانشگاه آیت ا... العظمی بروجردی(ره)

²دانشگاه آیت ا... العظمی بروجردی (ره)

چکیده

ارتباط بین نرخ بهره و تورّم همواره یکی از مهم‌ترین مباحث اقتصاد پولی بوده است که تعیین نوع این رابطه می­تواند اثرات قابل توجهی بر سیاست‌گذاری اقتصادی داشته باشد؛ بنابراین هدف از این مقاله، بررسی رابطۀ بین نرخ سود و تورّم در ایران با رویکرد پارامتر تصادفی در طول زمان است. در این پژوهش صحت اثر فیشر و اثر جایگزین نظری آن، یعنی ماندل مورد بررسی قرار می‌گیرد. دلیل استفاده از رویکرد پارامتر تصادفی در طول زمان آن است که این روش انتقاد لوکاس را در برآورد پارامترها در نظر می­گیرد و درنتیجه می­تواند تورش برآوردها را کاهش دهد؛ بنابراین، با طراحی یک الگوی فضا-حالت برای معادلۀ نرخ سود و تورّم، این رابطه در بازۀ زمانی 1352-1394 با روش کالمن فیلتر برآورد شده است. به‌منظور اطمینان از استحکام نتایج، از دو متغیر وابسته متفاوت استفاده شده است: یکی میانگین نرخ سود اسمی یک ساله تا پنج ساله و دیگری نرخ بازدهی مسکن (به‌عنوان متغیر جایگزین نرخ بهره بازار) است. نتایج برآورد هر دو مدل تأیید کنندۀ اثر ماندل در اقتصاد ایران است؛ ازاین‌رو، فرض خنثایی پول در اقتصاد ایران را نمی­توان رد کرد.

کلیدواژه‌ها

نرخ سود؛ نرخ تورم؛ رابطه فیشر؛ اثر ماندل؛ رهیافت فضا-حالت

مراجع

[1] Abounoori A., SajadiS., & Mohammadi T. (2013). “The Relation between the Rate of Inflation and Deposits Profit Rates in Iran Banking System”, Vol. 1, No. 3, 23-52. (In Persian).

[2] Arısoy, Ibrahim. (2013). “Testing for the Fisher Hypothesis under Regime Shifts in Turkey: New Evidence from Time-Varying Parameters”, International Journal of Economics and Financial Issues, Vol. 3, No. 2, 496-502.

[3] Asemota, O.J., & Bala, D.A. (2011). A Kalman Filter Approach to Fisher Effect: Evidence from Nigeria. CBN Journal of Applied Statistics, Vol. 2, No. 1, 71-91.

[4] Asemota, O,J.& D. a. Bala. (2015).“Fisher Effect, Structure Breaks and Outliers Detection in ECOWAS Counteries”, International Journal of Statistics and Applications, Vol. 5, No. 5, 181-195.

[5] Chuderewicz, R.P. (1997). “Essay on the Fisher Relation and Uncovered Interest Rate Parity. A Thesis in Economics”, The Pennsylvania State University, U.S.A.

[6] Clemente, J., Gadea, M. D., Montañes, A., &Reyes, M. (2017). Structural breaks, inflation and interest rates: evidence from the G7 countries. Econometrics, Vol. 2, No. 1, 1-11.

[7] Crowder, William J. & Dennis L. Hoffman. (1996). ” The Long-Run Relationship between Nominal Interest Rates and Inflation: The Fisher Equation Revisited”,Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 28, No. 1, 102-118.

[8] Fama, E. F, & Gibbons, M. R. (1982). “Inflation,real returns and capital investment”, Journal of Monetary Economics Vol. 2, No. 3, 297-323.

[9] Gul, E. and Acikalin, S. (2008). An Examination of the Fisher hypothesis: The case of Turkey, Applied Economics, Vol. 40, 3227-3231.

[10] Harvey, A. C. (1990). “The econometric analysis of time series”. MIT Press.

[11] Hamilton, J. D. (1994). “Time series analysis”, Vol. 2. Princeton: Princeton university press.

[12] Hatemi-J, A. (2009). “The International Fisher Effect: Theory and Application”. Investment management and Financial Innovations, Vol. 6, 75-79.

[13] Hatemi-J, A., & Irandoust, M. (2008).“The Fisher effect: a Kalman filter approach to detecting structural change. Applied Economics Letters”, Vol.15, No.8, 619-624.

[14] Kalman, R. E. (1960). “A new approach to linear filtering and prediction problems”. Journal of Fluids Engineering, Vol.82, No.1, 35-45.

[15] Komijani, A., & Bahrami, R. D. (2008). “Estimation of the Long Run Relationship between Nominal Interest Rates and Inflation Rate in Iran”. Journal of Economic Research, No.82, 187-210. (In Persian).

[16] Komijani a, zamanzadeh. H, & behador, Ali. (2016). “The mechanism for managing interest rates within the framework of monetary policy”. Paper Policy, Monetary and Banking Research Institu0te. No.1, 1-4 (In Persian).

[17] Lucas, R. E. (1976, December). “Econometric policy evaluation: A critique. In Carnegie-Rochester conference series on public policy”, North-Holland, Vol.1, 19-46.

[18] Meregan, n. Ezati, M. & Asgharpour, H. (2006).”“The study of the causal relationship between interest rates and inflation by using the panel data method””, Quarterly Journal of The Economic Research, Vol. 6, No 3, 1-15. (In Persian).

[19] Million, Nicolas. (2004) “Central Bank’s Interventions and the Fisher Hypothesis: A Threshold Cointegration Investigation”, Economic Modelling, Vol. 21, 1051–64.

[20] Mishkin, F.S. (1992). “Is the Fisher effect for real? A re-examination of the Relationship between Inflation and interest rates”, Journal of Monetary Economics, Vol.30, 195 – 215.

[21] Mundell, R. (1963). “Inflation and Real Interest”, The Journal of Political Economy, Vol. 71, No. 3, 280-283.

[22] Panopoulou, E., & Pantelidis, T. (2016).”The Fisher effect in the presence of time-varying coefficients”. Computational Statistics & Data Analysis, Vol.100, 495-511.

[23] Paul, M. Thomas. (1984).“Interest Rates and The Fisher Effect in India, An Empirical Study” Economics Letters, No.14, 17-22.

[24] Saeedi, P., Mazhary, R., & Valian, H. (2012). “Studying the relation between inflation rate and interest rate based on Fisher's theory of the Iranian economy” Financial Knowledge of Securities Analysis., Vol. 5, No 1, Page 83-98. (In Persian).

[25] Söderlind, P. (2001). “Monetary policy and the Fisher effect”, Journal of Policy Modeling, Vol.23, No.5, 491-495.

[26] Sameti, M.; Dallaly, R. & Khoshakhlagh, R. (2009). “Investigating the Causal Relationship between Macroeconomics Variables for Reducing the Rate of Interest in Iran With Bayesian Causal Map (BCM) Approach”, Journal of Economic research, Vol. 78, pp123-152. (In Persian).

[27] Sugita, K. (2017). “Non-Linear Analysis of the Fisher Effect: In the Case of Japan”. International Journal of Economics and Finance, Vol. 9, No. 11, 1-9.

[28] Tobin, J. (1969). “A General Equilibriun Approach to Monetary Theory”. Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 1, 15-29.

[29] Zainal, N., Nassir, A. M., & Yahya, M. H. (2014). “Fisher Effect: Evidence from Money Market in Malaysia”. Journal of Social Science Studies, Vol.1, No.2, 112-124.