ارزیابی روش های مختلف خاک ورزی و مقدار بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (Brassica napus L.) در شرایط دیم

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 5، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16، خرداد و تیر 1389، صفحه 213-224   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i2.7519

نویسندگان

سارا فولادی وندا^{* 1}؛ امیر آینه بند¹؛ فرج اله نارکی²

¹دانشگاه شهید چمران اهواز

²مرکز تحقیقات دیم گچساران

چکیده

چکیده
به منظور بررسی روش های مختلف خاک ورزی حفاظتی و رایج و مقدار بذر بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا، آزمایشی در سال 87-1386 در مزرعه مرکز آموزش کشاورزی امامزاده جعفر واقع در 20 کیلومتری شهرستان گچساران انجام گرفت. این آزمایش در قالب طرح کرت های نواری یک بار خرد شده و بر پایۀ بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. تیمار اصلی شامل روش های مختلف خاک ورزی حفاظتی و مرسوم در پنج سطح شامل 1- بی خاک ورزی،2-قلمی+دیسک،3-دیسک+دیسک،4-کمبینات و 5-برگردان دار(روش رایج) بود. تیمار فرعی نیز شامل مقدار بذر در سه سطح به صورت 5، 7 و9 کیلوگرم بذر کلزا در هکتار بود. صفات مورد اندازه گیری شامل عملکرد و اجزای عملکرد دانه بودند. نتایج نشان داد تأثیر روش خاک ورزی و کاشت با کمبینات بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه بهتر از چهار تیمار دیگر روشهای خاک ورزی بود. همچنین مقادیر7 و 9 کیلوگرم بذر در هکتار نسبت به مقدار 5 کیلوگرم بذر در هکتار برتری معنی داری به لحاظ تأثیر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه نشان داد. روش کمبینات با مقدار 7 کیلوگرم بذر درهکتار (2957 کیلوگرم در هکتار) و روش بی خاک ورزی با مقدار 5 کیلو گرم بذر در هکتار (1300 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را دارا بودند. بیشترین و کمترین درصد روغن با وجود آنکه تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند نیز به ترتیب مربوط به تیمارهای کمبینات با مقدار 5 کیلوگرم بذر در هکتار (60/38 درصد) و برگردان دار با مقدار 9 کیلوگرم بذر در هکتار (58/35 درصد) می باشد. از بین اجزای عملکرد تعداد شاخه فرعی و تعداد غلاف در هر بوته بیشترین و وزن هزاردانه، شاخص برداشت، درصد روغن و درصد پروتئین کمترین تغییر را دارا بودند. این بررسی نشان داد که روش خاک ورزی و کاشت با دستگاه کمبینات و مقدار 7 کیلوگرم بذر در هکتار بالاترین میزان عملکرد را دارا بود.

واژه های کلیدی: کلزا، مقدار بذر، روش خاک ورزی