اثرات روش‌های مختلف کم‌آبیاری بر خواص فیزیکی، مکانیکی و بیولوژیکی لوبیای قرمز

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 7، دوره 7، شماره 2، دی 1395، صفحه 109-124   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v7i2.44931

نویسندگان

ناصر گنجی خرم دل^* ؛ عبداله ایمانمهر

دانشگاه اراک

چکیده

تحقیق حاضر، با هدف بررسی تأثیر پنج روش آبیاری شامل آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی، قطره‌ای سطحی، بارانی سنترپیوت، بارانی ثابت و آبیاری سطحی اصلاح‌شده و چهار سطح نیاز آبی گیاه شامل 50، 75، 100 و 125‌درصد بر خصوصیات فیزیکی، مکانیکی و بیولوژیکی دانه لوبیای قرمز (رقم ناز) انجام شد. آزمایش‌ها به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه‌تکرار اجرا گردید. در این تحقیق پارامترهای ابعاد، قطر متوسط هندسی، کرویت، حجم، سطح ، دانسیته حجمی، دانسیته واقعی، تخلخل، سختی دانه، زاویه استقرار، ضریب اصطکاک، شاخص شناوری، درصد جوانه‌زنی و قدرت دانه اندازه‌گیری شد و اثر تیمارهای آزمایش بر فاکتورهای فوق بررسی گردید. نتایج نشان داد که بزرگترین ابعاد دانه و قطر هندسی لوبیا با سیستم آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی و کمترین ابعاد دانه با سیستم آبیاری بارانی سنترپیوت به‌دست آمد. تنها نیاز آبی و اثر متقابل آن با سیستم آبیاری اثرات معنی‌داری را بر درصد کرویت دانه ‌نشان‌داد. مقادیر دانسیته حجمی تحت سیستم آبیاری سطحی بیشترین مقدار (722‌گرم بر لیتر) و تحت سیستم آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی کمترین مقدار (689 ‌گرم بر لیتر) بود. دانسیته واقعی، درصد تخلخل و شاخص شناوری توسط تیمارهای آزمایش تحت تأثیر قرار نگرفتند. بیشترین رطوبت دانه متعلق به دانه‌های تولیدی تحت سیستم‌های آبیاری بارانی ثابت و محور گردشی (4/16 و 16درصد) بود. وزن صد‌دانه و حجم دانه با افزایش مقدار آب مصرفی روند صعودی داشتند. بیشترین حجم دانه لوبیا (mm3) 876، تحت سیستم آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی و با بیشترین میزان آب مصرفی برابر 125‌درصد نیاز آبی به‌دست آمد. بیشترین زاویه استقرار دانه‌ها برابر 2/23‌‌درجه و ضریب اصطکاک 387/0، تحت سیستم آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی و کمترین زاویه استقرار برابر 4/20‌درجه و ضریب اصطکاک استاتیکی برابر 355/0 تحت آبیاری سطحی اصلاح‌شده حاصل گردید. سختی دانه تحت تأثیر هیچ‌یک از تیمارهای مقدار آب مصرفی و سیستم‌های آبیاری قرار نگرفت. بیشترین سختی دانه (N/mm2 5/61) در سیستم آبیاری زیر‌سطحی و کمترین مقاومت دانه (N/mm2 3/56) در سیستم آبیاری سطحی حاصل گردید. نتایج آنالیز آماری خصوصیات بیولوژیکی ‌نشان‌داد که تنها سیستم آبیاری اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی دانه دارد و بیشترین درصد جوانه‌زنی برابر 7/94درصد مربوط به دانه‌های تولید شده تحت سیستم آبیاری سطحی اصلاح‌شده و پس از آن آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی، قطره‌ای سطحی، بارانی ثابت و در نهایت سیستم بارانی سنتر پیوت بود.

واژه‌های کلیدی: خواص بیولوژیکی، خواص فیزیکی، خواص مکانیکی، سیستم‌های آبیاری، کم‌آبیاری، لوبیای قرمز

کلیدواژه‌ها

خواص بیولوژیکی؛ خواص فیزیکی؛ خواص مکانیکی؛ سیستم‌های آبیاری؛ کم‌آبیاری؛ لوبیای قرمز

مراجع

1. Afkari Sayyah, A.H., and Minaei, S. 2004. Behavior of wheat kernels under quasi-static loading and its relation to grain hardness. Journal of Agricultural Science and Technology 6: 11-19.

2. Alami, H., Khoshtayhaza, M.H., and Minaei, S. 2009. Determination of mechanical properties of soybean. Iranian Journal of Food Science and Technology 6(2): 113-124. (In Persian).

3. Altuntaş, E., and Yildiz, M. 2005. Effect of moisture content on some physical and mechanical properties of faba been (Vicia faba L.) grains. Journal of Food Engineering 78(1): 174-183.

4. Bargale, P.C., and Irudayaraj, J. 1995. Some mechanical properties and stress relaxation characteristics of lentils. Canadian Agriculture Engineering 36(4): 247-254.

5. Baümler, E., Cuniberti, A., Nolasco, S.M., and Riccobene, I.C. 2006. Moisture dependent physical and compression properties of safflower seed. Journal of Food Engineering 72: 134-140.

6. Calisir, S., Marakoglu, T., Ogut, H., and Ozturk, O. 2005. Physical properties of rapeseed. Journal of Food Engineering 69: 61-66.

7. Deshpande, S.D., Bal, S., and Ojha, T.P. 1993. Physical properties of soybean. Journal of Agricultural Engineering Research 56(2): 89-98.

8. El-Raie, A.E.S., Hendawy, N.A., and Taib, A.Z. 1996. Study of the physical and engineering properties for some agricultural products. Misr Journal of Agricultural Engineering 13(1): 211-226.

9. Gahhari Kermani, F. 2011. Determination of some physical and mechanical properties of a common Iranian variety of kidney bean Grains. MSc. Thesis, Faculty of Agriculture. University of Mohaghegh Ardabili. Ardabil, Iran (in Persian).

10. Geil, P.B., and Anderson, J.W. 1994. Nutrition and health implications of dry beans: a review. Journal of the American College of Nutrition 13(6): 549-558.

11. Ghafari Khaligh, G. 2000. Scattering of bean in iran. Seed and Plant Improvement Institute. Education Publication, 11p. (In Persian).

12. Graham. P.H., and Ranalli, P. 1997. Common bean (Phaseolus vulgaris L). Field Crops Research 53:131-146.

13. Gupta, R.K., and Das, S.K. 1997. Physical properties of sunflower seeds. Journal of Agricultural Engineering Research 66(1): 1-8.

14. Harmond, J.E., Brand-Enburg & Jensen, L.A. 1962. Physical properties of seeds. Trans. ASAE 8(1):30-32.

15. Khazaei, J. 2008. Characteristics of mechanical strength and water absorption in almond and its kernel. Cercetări Agronomic in Moldova Xli(1) (133): 37-51.

16. Khazaei, J., Rajabipour, A., Mohtasebi, S and Behrozielar, M. 2004. Determination of force and energy required for rupture of chickpea kernel in quasi-static loading. Iranian Journal of Agricultural Science 35(3): 765-766. (In Persian).

17. Lyimo, M., Mugula, J., and Elias, T. 1992. Nutritive composition of broth from selected bean varieties cooked for various periods. Journal of the Science of Food & Agriculture 58(4): 535-539.

18. McCabe, W.L., Smith, J.C., and Harriott, P. 1986. Unit Operations of Chemical Engineering. NY: McGraw-Hill.

19. McCabe, W.L., Smith, J.C., and Harriott, P. 1986. Unit Operations of Chemical Engineering. NY: McGraw-Hill.

20. Mohsenin, N.N. 1970. Physical Properties of Plant and Animal Material. Volume 1. Gorden and Beach Sc. Pub. Inc. New York, pp. 58-60.

21. Özarslan, C. 2002. Physical properties of cotton seed. Biosystems Engineering 83: 169-174.

22. Sitkei, G. 1986. Mechanics of Agricultural Materials. Elsever Sc. Pub., Amesterdam, Netherlands 13-23.

23. Snedecor, G.W. 1956. Statistical Methods. 5th Ed. Iowa State Univ. Press., Ames, Iowa, USA.

24. Tekin, Y., Isik, E., Unal, H., and Okorsoy, R. 2006. Physical and mechanical properties of Turkish Goynuk Bombay Beans (Phaseolus vulgaris L.). Pakistan Journal of Biological Sciences 9(12): 2229-2235.

25. Zoerb, G.C. 1976. Instruction and measurement techniques for determining physical properties of farm products. Trans. ASAE 10(1): 100-104.