شناسایی و تغییرات جمعیت عنکبوت‌ها (Arthropoda: Araneae)در مزارع برنج استان مازندران

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 3، دوره 26، شماره 2 - شماره پیاپی 19، تیر 1391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v26i2.13813

نویسندگان

حسن قهاری^{* 1}؛ مهرداد عمواقلی طبری²

¹دانشگاه آزاد اسلامی

²موسسه تحقیقات برنج کشور

چکیده

عنکبوت‌ها جزو شکارگران فعال و کارآمد در اغلب زیست‌بوم‌ها3 بوده و در مزارع و باغات نقش مؤثری در کنترل آفات مختلف ایفا می‌نمایند. فون این گروه از بندپایان در سال‌های 1384 تا 1388 و تغییرات جمعیت و فعالیت آن‌ها طی سال‌های 1384 و 1385 در شالیزارهای مازندران مورد بررسی قرار‌گرفت. پنجاه و سه گونه عنکبوت متعلق به 44 جنس از مزارع برنج مازندران جمع‌آوری و شناسایی شدند که از این تعداد، پنج‌گونه‌ شامل Dysdera aculeata Kroneberg ، Harpactea babori (Nosek)، Pardosa hortensis (Thorell)، Pardosa paludicola (Clerck) وTedia oxygnatha Simon برای فون ایران جدید می‌باشند. بررسی‌های انجام‌شده در رابطه با تعیین تراکم دستجات تخم عنکبوت‌ها روی ارقام مختلف برنج (شامل طارم، فجر، خزر، شفق، تابش، ساحل، ندا، پویا و کادوس)در خزانه‌ها نشان داد که بیشترین تراکم دستجات تخم عنکبوت‌ها روی رقم‌های طارم، فجر و خزر و کمترین تراکم روی رقم تابش وجود داشت. تراکم دستجات تخم در مناطق مختلف مازندران (شامل سوادکوه، بابلسر، محمود آباد، بابل، فریدون‌کنار، ساری، نور و آمل) دارای تفاوت معنی‌داری بودند، به طوری‌که بالاترین تراکم در مناطق ساری و آمل و پایین‌ترین تراکم در منطقه‌ی نور به‌دست آمد. نتایج پژوهش حاضر در رابطه با تغییرات جمعیت عنکبوت‌ها در مزارع برنج نشان داد که انبوهی جمعیت این شکارگران در طول فصل زراعی با گذشت زمان به تدریج افزایش می‌یابد، اما کاربرد حشره‌کش‌ها در شالیزارها باعث تلفات شدیدی در جمعیت آن‌ها می‌گردد. همچنین بر اساس نمونه‌برداری‌های انجام شده در ساعات مختلف روز، اوج فعالیت این بندپایان در ساعات 10 صبح و 18 عصر و کمترین فعالیت در ساعت 12 ظهر تعیین گردید.

کلیدواژه‌ها

تغییرات جمعیت؛ فون؛ عنکبوت؛ مازندران؛ مزارع برنج