بازآفرینی اسطورۀ بندهشی و مزدایی آفرینش در داستان ضحاک

جستارهای نوین ادبی

مقاله 3، دوره 45، شماره 2 - شماره پیاپی 177، شهریور 1391، صفحه 61-83   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jls.v45i2.18913

نویسندگان

فاطمه جهان‌پور¹؛ لیلا حق‌پرست^{* 2}

¹پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران

²فردوسی مشهد

چکیده

در این جستار از طریق مقایسة عناصر ساختاری اسطورۀ مزدایی آفرینش با داستان ضحاک از شاهنامه، به اثبات این فرضیه پرداخته شده است که داستان ضحاک در حقیقت الگوبرداری مجددی از اسطورۀ آفرینش است. در راستای این هدف، نخست خلاصه‌ای از اسطورۀ آفرینش در قالب تقسیم‌بندی سه‌گانه‌ای روایت و پس از آن با تقسیم داستان ضحاک به سه پارۀ مشخص، این نتیجه مطرح شده است که برش‌های سه‌گانۀ داستان ضحاک بر سه دورۀ سه‌هزارسالۀ مورد بحث قابل تطبیق است و زروان، اهریمن، اورمزد و کنش‌های آنها به ترتیب در قالب شخصیت‌ها و کردارهای داستانی جمشید، ضحاک و فریدون بازآفرینی شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

شاهنامة فردوسی؛ اسطورۀ آفرینش؛ اهریمن؛ اورمزد؛ ضحاک؛ فریدون