اثر برهم‌کنش علف‌های‌هرز، تراکم کاشت و تقسیط نیتروژن بر عملکرد گندم دیم

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 5، دوره 26، شماره 2، شهریور 1391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v26i2.13815

نویسندگان

عباسعلی یزدانی^* ؛ حسین غدیری؛ سید عبدالرضا کاظمینی

دانشگاه شیراز

چکیده

به‌منظور بررسی اثر برهم‌کنش علف‌های هرز، تراکم گندم و تقسیط نیتروژن بر عملکرد گندم دیم، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت طرح کرت دو‌ بار خرد شده با 4 تکرار در سال 87-1386 و 88-1387 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز اجرا شد. در این آزمایش فاکتور اصلی تیمار علف‌هرز و بدون علف‌هرز، فاکتور فرعی شامل مقدار بذر مصرفی گندم (100، 120، 140 و 160 کیلوگرم در هکتار) و فاکتور فرعی فرعی، تیمار تقسیط نیتروژن خالص به میزان 100 کیلوگرم در هکتار در 5 سطح (صفر-کامل، یک سوم- دوسوم، نصف-نصف، دوسوم-یک سوم و کامل-صفر) بود. نتایج نشان دادند که در اثر برهم‌کنش علف‌های‌هرز، تراکم کاشت و تقسیط نیتروژن، بیشترین عملکرد بیولوژیک (699 و 5/1449 کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب در سال اول و دوم) در تیمار بدون علف‌هرز، تراکم 120 کیلوگرم بذر در هکتار و تقسیط 3/2-3/1 به‌دست آمد. در سال اول در اثر بر هم‌کنش علف‌های‌هرز، تراکم کاشت و تقسیط نیتروژن، بیشترین عملکرد دانه (07/440 کیلوگرم در هکتار)در تیمار بدون علف‌هرز، تراکم کاشت 120 کیلوگرم بذر در هکتار و تقسیط یک سوم- دو سوم و کمترین عملکرد دانه (7/47 کیلوگرم در هکتار) در تیمار با علف‌هرز، تراکم کاشت 100 کیلوگرم بذر در هکتار و تقسیط دوسوم- یک سوم به‌دست آمد. در این پژوهش در هر دو سال بیشترین وزن خشک علف‌های‌هرز (5/367 کیلوگرم در هکتار در سال اول و 38/160 کیلوگرم در هکتار در سال دوم) در تراکم کاشت 100 و کمترین وزن‌خشک علف‌های‌هرز (5/247 کیلوگرم در هکتار در سال اول و 3/52 کیلوگرم در هکتار در سال دوم) در تراکم کاشت 160 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. در سال دوم دمای بسیار پائین در مرحله گل‌دهی اثرات مخربی را بر گندم گذاشت و منجر به عدم‌تولید دانه شد. با توجه به نتایج این آزمایش، تراکم کاشت 120 کیلوگرم بذر در هکتار و تقسیط یک سوم- دوسوم نیتروژن باعث افزایش عملکرد و رقابت گیاه زراعی شد.

کلیدواژه‌ها

گندم دیم؛ تقسیط نیتروژن؛ تراکم کاشت؛ علف‌هرز