بررسی اثرات اکولوژیکی سطوح مختلف قارچ کش متالاکسیل بر میزان زیست توده میکروبی خاک های کشت شده و کشت نشده ذرت (Zea mays L.) در شرایط مزرعه ای

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 2، دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 17، مهر 1392، صفحه 220-230   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v5i3.28991

نویسندگان

مهشید منصورزاده^{* 1}؛ فایز رییسی²

¹دانشگاه شهرکرد

²شهرکرد

چکیده

قارچ کش ها از جمله سموم پر مصرف در ایران و جهان است و کاربرد آنها می تواند بر فعالیت ریزجانداران خاکزی به خصوص قارچ ها تأثیرگذار باشد و تغییر در ترکیب و جمعیت میکروبی خاک می تواند حاصلخیزی خاک را تحت تأثیر قرار دهد. هدف این آزمایش ارزیابی تأثیر سطوح مختلف قارچ کش متالاکسیل بر میزان کربن و نیتروژن زیست توده میکروبی و نسبت آنها و نیز ضریب متابولیکی در شرایط کشت ذرت و بدون کشت تحت شرایط مزرعه ای بود. در این آزمایش، سطوح 30 و 60 کیلوگرم در هکتـار قارچ کش متالاکسیل در خاک های تحت کشت ذرت و بدون کشت به صورت کرت های خرد شده، در قالب طرح پایه بلوک های کاملاً تصادفی با سه تکرار در یک خاک آهکی مطالعه شد. میزان کربن و نیتروژن زیست توده میکروبی، همچنین ضریب متابولیکی طی دو مرحله در روزهای 30 و 90 پس از شروع آزمایش اندازه گیری شد. نتایج این بررسی نشان داد که در خاک تحت کشت ذرت کربن و نیتروژن زیست توده میکروبی در هر دو مرحله (به جز کربن زیست توده میکروبی مرحله دوم) در سطح 30 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با شاهد به طور معنی دار (01/0p≤) افزایش (بین 15-80 درصد) یافت، در حالی که در محیط کشت نشده کاهش (بین 34-1 درصد) پیدا نمودند. نسبت کربن به نیتروژن زیست توده میکروبی در محیط کشت نشده با افزایش سطح سم کاهش (15 و 53 درصد) یافت، در حالی که در محیط کشت شده روند مشخصی نداشت. از سوی دیگر، روند تغییرات ضریب متابولیکی حاکی از آن بود که در محیط کشت شده با ذرت این شاخص در تیمارهای حاوی متالاکسیل در هر دو سطح 30 و 60 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با شاهد کاهش (48 درصد) یافت، در حالی که محیط کشت نشده در مرحله اول سطح 30 کیلوگرم در هکتار بالاترین میزان این شاخص را داشت و در مرحله دوم مقدار آن با افزایش سطح متالاکسیل افزایش پیدا کرد. به طور کلی، مصرف قارچ کش متالاکسیل باعث کاهش و افزایش شاخص های زیستی در خاک های تیمار شده گردید و جهت و میزان این تغییرات به میزان مصرف سم، زمان سپری شده پس از مصرف آن و حضور یا عدم حضور گیاه در خاک بستگی دارد.

کلیدواژه‌ها

حضور گیاه؛ ضریب متابولیکی؛ قارچ کش؛ کربن؛ نیتروژن میکروبی