رویکردی نو به کتابخانه‌های عمومی‌ در ارائه خدمات اطلاعات سلامت: بررسی موردی کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 3، دوره 7، شماره 2، آبان 1396، صفحه 23-40   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v7i2.60555

نویسندگان

عبدالرسول خسروی¹؛ نسرین محمودی¹؛ رضا بصیریان جهرمی²؛ عبدالله حاجیوندی^{* 2}

¹دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

²علوم پزشکی بوشهر

چکیده

مقدمه: هدف بررسی وضعیت منابع کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر و مشخص شدن میزان آمادگی کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر در پاسخ‌گویی به نیاز اطلاعات سلامت مراجعه‌کنندگان به عنوان یکی از نیازهای اطلاعاتی مهم آنها است.

روش: پژوهش حاضر از نظر هدف و نوع کاربردی، و از نظر شیوه گردآوری داده ها به روش پیمایشی- توصیفی انجام شده است. برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه و سیاهه وارسی استفاده شد. در این پژوهش 77 کتابدار مشارکت داشتند و 57 کتابخانه عمومی استان بوشهر بررسی شد. از آزمون کای اسکوار برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد.

یافته‌ها: بررسی وضعیت منابع و خدمات کتابخانه‌های استان بوشهر نشان داد که تعداد منابع اطلاعاتی در ارتباط با موضوع سلامت از نظر کمی ضعیف (5/2 درصد) است و خدمات اطلاعات سلامت نیز ارائه نمی‌گردد. همچنین بررسی میزان آمادگی لازم در کتابداران جهت ارائه منابع سلامت پایین ارزیابی شد که در بین آنان، بیشترین میزان آمادگی مربوط به فارغ‌التحصیلان کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی بوده است.

بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش به مدیران و برنامه‌ریزان کتابخانه‌های عمومی کمک می‌کند که به طور ویژه‌ای به مجموعه‌سازی در رده 610 کتابخانه‌ها اهتمام ورزند و کتابخانه‌های عمومی را مکانی مناسب برای پاسخ‌گویی به نیاز اطلاعات سلامت جامعه معرفی می‌کند. همچنین دسترس‌پذیری اطلاعات سلامت در کتابخانه‌های عمومی می‌تواند منجر به جذب کاربران سلامت به کتابخانه‌های عمومی و بهبود جایگاه کتابخانه‌های عمومی در جامعه اطلاعاتی شود.

کلیدواژه‌ها

کتابخانه عمومی؛ اطلاعات بهداشت و سلامت؛ کتابداران؛ بوشهر

مراجع

امیدخدا، مریم و سپهر، فرشته (1387). نیازسنجی اطلاعاتی اعضای جوان کتابخانه‌های عمومی شهر تهران. دانش‌شناسی، 1(2)، 17-30

حصاری، ژیلا (1385). بررسی نیازهای اطلاعاتی زنان خانه‌دار در کتابخانه‌های عمومی شهر مشهد. پیام بهارستان، 66، 11-14.

خسروی، عبدالرسول، احمدزاده، خدیجه، و احمدزاده، زیبا (1393). توسعه سواد سلامت. بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی بوشهر.

شهمیرزادی، طیبه و فهیم‌نیا، فاطمه. (1388). بررسی وضعیت فراهم‌آوری و مجموعه‌سازی کتابخانه‌های عمومی کشور. فصلنامه کتاب، 77، 111-136.

صیامیان، حسن، حسن‌زاده، محمد، نوشین‌فرد، فاطمه، و حریری، نجلا (1391). نیازهای اطلاعاتی کاربران با آسیب بینایی و نقش کتابخانه‌ها در تأمین آن‌ها: مرور نظام‌مند. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، 25(2):150-165.

عبداللهی، نوراله (1382). خدمات و اهمیت کتابخانه‌های عمومی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 50 و 51، 15-21.

زارع ‌گاوگانی، وحیده، و عبداله‌زاده، پروین (1393). مروری بر نقش کتابخانه‌های دیجیتال در ارتقای سواد سلامت. تصویر سلامت، 5(2)، 32-36.

وحدانی، فاطمه؛ صنعت‌جو، اعظم و تجعفری، معصومه (1395). نیازسنجی اطلاعاتی بازنشستگان اداره آموزش و پرورش شهرستان بجنورد؛ پیش درآمدی بر طراحی خدمات برون کتابخانه‌ای. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 22 (1)، 121-140.

Alpir, K. M. Bibel, B. M. (2004). Meeting the Health Information Needs of Diverse Populations. LIBRARY TRENDS. 53 (2), 268–282.

Chang, Y.-K., Adiputra, K. D., & De Yang, L. (2013). Public Librarian's Readiness in Providing Health Related Information. qualitative and quantitative methods in libraries, 1, 79-86.

Chobot, M. C. (2002). The challenge of providing consumer health information services in public libraries.

Gillaspy, M. L. (2000). Starting a consumer health information service in a public library. Public Library Quarterly, 2000, 18(3/4), 5-19.

Gillaspy, M. L. (2005). Factors Affecting the Provision of Consumer Health Information in Public Libraries: The Last Five Years.

Grace Flaherty, M).2009(. Outreach for Rural Public Library Staff: an Effective Means for consumer Health information Dissemination. IFLA.

Lukenbill, B., & Immroth, B. (2009). School and Public Youth Librarians as Health Information Gatekeepers: Research from the Lower Rio Grande Valley of Texas. School Library Media Research, 12.

Luo, L., & Park, V. T. (2013). Preparing public librarians for consumer health information service: A nationwide study. Library & Information Science Research, 35(4), 310-317. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.lisr.2013.06.002

McDaniel, J., Babcock-ellis, A., & Hernandez, J. (2011). Bridging health information services Gaps Through Community Outreach Programs at the Public Library. Paper presented at the IFLA 2011, Puerto Rico.

Murray, S. (2008). Consumer Health Information Services in Public Libraries in Canada and the US. Journal of the Canadian Health Libraries Association/Journal de l'Association des Bibliothèques de la Sante du Canada, 29(4), 141-143.

Ta Park, V M. , luo, L. , & Rosidi, D. (2014). A qualitative examination about providers’ perceptions and recommendations regarding the role of public librarians in addressing communities’ health literacy. Qualitative and Quantitative Methods in Libraries (QQML), 3, 567 –582.