اثر تداخل علف‌های‌هرز، تاریخ کاشت و روش کاشت بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد لوبیاقرمز (Phaseolus vulgaris L.)

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 13، دوره 7، شماره 2، بهمن 1395، صفحه 188-201   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v7i2.46993

نویسندگان

محسن عدالت^{* 1}؛ مریم کمالی¹؛ سیدعبدالرضا کاظمینی²؛ بهرام حیدری²

¹دانشگاه شیراز

²شیراز

چکیده

به‌منظور ارزیابی تداخل علف‌های‌هرز، تاریخ کاشت و روش کاشت بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد لوبیاقرمز رقم اختر، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبارخُرد‌شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه‌تکرار در سال 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. کرت‌های اصلی، فرعی و فرعی‌فرعی به‌ترتیب شامل روش کاشت در دو سطح (یک‌ردیفه و دوردیفه) که در دو حالت عدم کنترل و کنترل علف‌های‌هرز در سه تاریخ کاشت (25‌اردیبهشت، 11‌خرداد و 28‌خرداد) انجام شد. ویژگی‌های مورد‌مطالعه شامل تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن ‌صد‌دانه، طول غلاف، وزن غلاف، تعداد شاخه فرعی، سطح برگ، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه بودند. نتایج نشان‌داد که وزن خشک علف‌های‌هرز پهن‌برگ در روش کاشت یک‌ردیفه (76/548‌گرم برمترمربع) به‌طور معنی‌داری بیشتر از روش کاشت دو‌ردیفه (1/183‌گرم برمترمربع) بود، ولی سایر صفات اندازه‌گیری‌شده تحت تأثیر روش کاشت قرار نگرفت. تاریخ کاشت 25‌اردیبهشت و 11‌خرداد در بسیاری از صفات اندازه‌گیری‌شده اختلاف معنی‌داری نداشتند؛ اما در مقایسه با تاریخ کاشت 28‌خرداد برتری داشتند. بر اساس نتایج تجزیه علیّت، تعداد غلاف در بوته، وزن صد‌دانه و عملکرد بیولوژیک بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشتند. به‌طور‌کلی، تاریخ کاشت 11‌خرداد با روش کاشت دو‌ردیفه می‌تواند در منطقه باجگاه شیراز پیشنهاد شود.

واژه‌های کلیدی: تاریخ کاشت، تجزیه علیّت، روش کاشت، لوبیا

کلیدواژه‌ها

تاریخ کاشت؛ تجزیه علیّت؛ روش کاشت؛ لوبیا

مراجع

1. Aspasia, P., Anestis, E., Karkanis, C., Bilalis, D.J., and Efthimiadis, P. 2009. The phenomenon of crop weed competition a problem or a key for sustainable weed management? Journal of Food, Agriculture & Environment 7(2): 861-868.

2. Cox, W.J., Shields, E., and Cherney, J.H. 2008. Planting date and seed treatment effects on soybean in the northeastern United States. Agronomy Journal 100(6): 1662-1665.

3. Egli, D.B., and Bruening, W.P. 2000. Potential of early maturing soybean cultivar in late planting. Agronomy Journal 92(3): 532-537.

4. Emam, Y., and Seghatoleslami, M.J. 2005. Crop Yield, Physiology and Processes. Shiraz University Press. (In Persian).

5. Forcella, F., westgate, M.E., and Warnes, D.D. 1992. Effects of row width on herbicide and cultivation requirements in row crops. American Journal of Alternative Agriculture 7(1): 161-167.

6. Ghanbari Motlagh, M., Rastgoo, M., Pur Yusef, M., Saba, J., and Afsahi, K. 2011. Effect of sowig date and weed interference on yeild and yeild component of red bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars with different growth habitat. Iranian Journal of Pulses Research 2(1): 1-20. (In Persian with English Summary).

7. Hemmati, A., Vazan, Q., and Sadeghi Shoaii, M. 2012. Effect of pre-planting irrigation, maize planting pattern and nitrogen on grain yield and yield components of maize cv. SC704. Agronomy and Plant Breeding 8(2): 31-21. (In Persian).

8. Kantolic, A.G., and Slafer, G.A. 2001. Photoperiod sensitivity after flowering and seed number determination in soybean cultivars. Field Crop Research 72(2): 109-118.

9. Khajepoor, M.R. 1997. Principles and Fundamentals of Agronomy. Isfahan University Press. (In Persian).

10. Kiani, M., Yadavi, A., and Movahedi Dehnavi, M. 2012. Interaction effects of planting date and weed competition on yield and yield components of three white Bean cultivars in Semirom. Journal of Crop Production and Processing 2(3): 17-29. (In Persian with English Summary).

11. Loss, S.P., Siddique, K.H.M., and Martin, L.D. 1997. Adaptation of faba bean (Vicia faba L.) to dryland Mediterranean-type environments II. Phenology, canopy development, radiation absorption and biomass partitioning. Journal of Field Crops Research 52: 29-41.

12. Majnon Hosseini, N. 2008. Agriculture and Cereal Production. Mashhad University Press (In Persian).

13. Omae, H., Kumar, A., and Shono, M. 2012. Adaptation to high temperature and water deficit in the common Bean (Phaseolus vulgaris L.) during the reproductive period. Journal of Botany 2012: 1-7.

14. Parsa, M., and Bagheri, A. 2008. Legumes. Mashhad University Jahad Press. (In Persian).

15. Rahmani, T., Heidari Sharif Abad, H., and Madani, H. 2012. The study of effect plantig date on yeild of red bean cultivars in Aligudarz region. New Finding Agriculture (4): 321-335. (In Persian).

16. Rahnamaie Tak, A., Vaezi, Sh., and Mozafari, J. 2007. Study on correlation and path analysis for seed yield per plant and its dependent traits in red bean (Phaseolus vulgaris L.). Pajouhesh and Sazandegi 76: 80-88. (In Persian with English Summary).

17. Roa, V.S. 2000. Principles of Weed Science. Enfield, NH: Science Publisher.

18. Robinson, S.L., and Wilcox, J.R. 1998. Comparison of determine and indeterminate soybean nearisolines and their response to row spacing and planting date. Crop Science 38(6): 1554-1557.

19. Robinson, A.P., Conley, S.P., Volenec, J.J., and Santini, J.B. 2009. Analysis of high yielding, early-planted soybean in Indiana. Agronomy Journal 101(1): 131-139.

20. Rezvani Moghadam, P., Pourazar, R., and Najafi, H. 2013. Studying the effect of cultivar and seeding rate on weed suppression in single- vs. double-row corn. (Abstract). In: Abstract Book of the 5rd Iranian Weed Science Conference, August 24-26, 2013. University of Tehran-Karaj. p.1444. (In Persian).

21. SAS Institute. 2002. SAS/Stat User’s Guide, Version 9.0. SAS Institute, Cary, NC.

22. Santalla, M., Escribano, M.R., and Deron, A.M. 1993. Correlation between agronomic and immature pod characters in populations of French bean. Plant Breeding Abstract 63(4): 495.

23. Saxena, N.P., Saxena, M.C., and Jhonsen, J. 1996. Adaptation of Chickpea in the West Asia and North Africa Region. ICARDA.

24. Sincik, M., Goksoy, A.T., and Turan, Z.M. 2009. Soybean seed yield performances under different cultural practices. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 33: 111-118.

25. Soghani, M., Vaezi, S., and Sabaghpoor, S.H. 2010. Study on correlation and path analysis for seed yield and its dependent traits in white bean genotypes (Phaseolus vulgaris L.). Journal of Agriculture and Plant Breeding 6: 27-36. (In Persian).

26. Williams, M.M., and Lindquist, J.L. 2007. Influence of planting date and weed interference on sweet corn growth and development. American Society of Agronomy 99: 1066-1072.

27. Yazdi Samadi, B., and Postini, A. 1994. Principles of Crop Production. Publishing Center of Tehran University (In Persian).