بررسی عوامل منتخب مؤثر بر آلودگی محیط زیست با تأکید بر آزادسازی تجاری در کشورهای مختلف جهان (مطالعه موردی انتشار CO2)

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 3، دوره 28، شماره 3، مهر 1393، صفحه 213-223   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v0i0.27074

نویسندگان

حسین محمدی^* ؛ سمانه حیدرزاده

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

شهرنشینی، افزایش جمعیت و حرکت از سمت تولید سنتی به صنعتی، روند رشد و توسعه اقتصادی کشورها را سرعت بخشیده و به موازات آن، پیامدهای زیست محیطی قابل ملاحظه‌ای بر جای گذاشته است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر متغیرهای مختلفی از جمله آزادسازی تجاری، مزیت نسبی، سطح تولید و دیگر متغیرهای مهم و اثرگذار بر میزان انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در کشورهای مختلف جهان است. در انجام محاسبات از نرم افزار Stata11 بهره گرفته شد، داده‌ها تابلویی و مربوط به 77 کشور طی سال‌های 2010-1980 است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که آلودگی محیط زیست و به طور خاص انتشار Co2، در هر چهار گروه از کشورهای تحت بررسی با آلودگی دوره قبل ارتباط مستقیم دارد، با درآمد سرانه رابطه مستقیم و با مجذور آن رابطه عکس دارد، با نسبت سرمایه به نیروی کار رابطه مستقیم و با مجذور آن رابطه عکس دارد و در نهایت با آزادسازی تجاری در گروه کشورهای با درآمد بالا و متوسط به بالا اثر معکوس و در گروه کشورهای با درآمد کم و متوسط به پایین ارتباط مستقیم دارد.

کلیدواژه‌ها

محیط زیست؛ آزادسازی تجارت؛ انتشار Co2؛ درآمد؛ داده‌های تابلویی

مراجع

صغری م. و محمدی م. 1391. اثر آزادسازی تجاری در بخش صنعت روی کیفیت محیط زیست ایران. فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی 64:8-41.

2- بالتاجی ب. 1391. اقتصادسنجی. رضا طالبلو. انتشارات تهران: نشر نی.

3- حسینی نسب س.ا. و پایکاری س. 1391. تأثیر رشد اقتصادی و آزادسازی تجاری بر آلودگی محیط زیست، مجله اقتصادی-دو ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، شماره 9و10، دی ماه 1391، ص82.

4- طیبی س.ک.، شریفی ع. و یونس پور س. 1390. اثر تجارت درون صنعت بر کیفیت محیط زیست، فصلنامه راه اندیشه، صص 60-37.

5- عاقلی ل.، ولائی یامچی م. و جنگ آور ح. 1389. مطالعه اثر باز بودن اقتصاد بر تخریب زیست محیطی در ایران، فصلنامه راهبرد، سال نوزدهم، شماره 57، صص 216-197.

6- لی سی ا. و کارتر هیل آر. 1390. استفاده از STATA برای مبانی اقتصادسنجی. حمید هوشمندی. تهران: رسا

7- مهرگان ن.، مبارک ا. و الهویردی نوسی م. 1388. بررسی اثر آزادسازی تجاری بر انتشار گازهای گلخانه‌ای، هفتمین همایش ملی انرژی.

8- محمدی ح.،کرباسی ع. و تعالی مقدم آ. 1392. اقتصاد سنجی کاربردی رهیافتی مدرن با استفاده از ایویوز و میکروفیت، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

9- محمدی ح. و تیرگری سراجی م. 1392. بررسی ارتباط میان رشد اقتصادی، آزادسازی تجاری و آلودگی محیط زیست بررسی کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه، فصلنامه اقتصاد محیط زیست و انرژی(اقتصاد انرژی ایران)، سال دوم، شماره 6، صص 207-183 .

10- Anderson T.W., and Hsiao C. 1981. Estimation of dynamic models with error components. Journal of the American Statistical Association, 76: 598–606.

11- Antweiler W., Copeland B., and Taylor S. 2001. Is free trade good for the environment? American Economic Review, 91 (4), 877–908.

12- Arellano M., and Bond S. 1991. Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. Review Economics and Statistics, 58. 277–297.

13- Cole M.A., and Elliot R.J.R. 2003. Determining the trade-environment composition effect: the role of capital, labor and environmental regulations. Journal Environmental Economics and Management, 46 (3). 363–383.

14- Cole M.A. 2006. Does trade liberalization increase national energy use? Economics Letters, 92 (1), 108–112.

15- Copeland B., and Taylor M.S. 2005. Trade and the Environment: Theory and Evidence, Princeton Series in International Economics, Princeton University Press, Princeton, Oxford,.

16- Ederington J., Levinsohn A., and Minier J. 2004. Trade liberalization and pollution havens. Advances in Economic Analysis & Policy, 4 (2), article 6.

17- Frankel J., and Romer D. 1999. Does trade cause growth? American Economic Review, 89 (3), 379–399.

18- Frankel J., and Rose A. 2005. In is trade good or bad for the environment? Sorting out the causality. Review Economics and Statistics, 87 (1), 85–91.

19- Grossman G.M., and Krueger A.B. 1991. Environmental impacts of a North American free trade agreement. National Bureau of Economic Research Working Paper, vol. 3914. NBER

20- Hansen, L.P. 1982. Large sample properties of generalized method of moment’s estimators. Econometrica, 50: 1029–1054.

21- Holtz-Eakin, D., Neweym W., and Rosen H.S. 1988. Estimation vector autoregressions with panel data. Econometrica, 56: 1371-1395.

22- Managi S., Hibiki A., and Tsurumi T. 2009. Does trade openness improve environment quality? J. Environ.Econ. Manage. 58, 346–363.

23- Stern D.I. 2005. Global sulfur emissions from 1850 to 2000, Chemosphere 58, 163–175.

24- Taylor M. 2004. Unbundling the pollution haven hypothesis, Adv. Econ. Anal. Pol. 4 (2), article 8.

25- WWW.WTO.ORG

26- WWW.UN.ORG