ارزیابی منابع ایجاد ضایعات طی فرآیند تولید نیشکر و ارائه راهکارهای کاهش ضایعات

ماشین های کشاورزی

مقاله 6، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، 1397، صفحه 67-77   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jam.v8i1.59027

نویسندگان

حسن ذکی دیزجی^* ؛ نسیم منجزی

گروه مهندسی بیوسیستم، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

نیشکر با سطح زیر کشت 110 هزار هکتار یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی- صنعتی کشور است. فرآیند تولید این محصول، ضایعات بالایی به دنبال دارد. بخشی از این ضایعات مربوط به شرایط تولید محصول در مزرعه و بخشی مربوط به فرآوری تولید شکر از نیشکر در کارخانه است. هدف از این مطالعه، بررسی، شناسایی و اولویت‌بندی منابع ایجاد ضایعات طی فرآیند تولید نیشکر و ارائه راهکارهای کاهش ضایعات می‌باشد. برای یافتن منابع ایجاد ضایعات طی فرآیند تولید محصول نیشکر از طریق مصاحبه و نظرخواهی از کارشناسان و متخصصان واحدهای تولیدی در کشت و صنعت‌ها درباره منابع ایجاد ضایعات در طی فرآیند تولید اقدام شد. با توجه به نتایج حاصله، منابع ایجاد ضایعات به‌صورت مراحل امور زیربنایی و تهیه زمین، کاشت، داشت، برداشت، حمل نی، بازرویی و صنعت طبقه‌بندی شد. به‌منظور اولویت‌بندی این منابع از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. بدین منظور، داده‌ها با تکمیل پرسشنامه‌هایی توسط 32 نفر از متخصصان و کارشناسان شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی خوزستان در سال زراعی 95-1394 جمع‌آوری شد. اساس کار، اولویت‌بندی منابع ایجاد ضایعات در فرآیند تولید نیشکر از طریق تخصیص وزن نسبی به معیارها و گزینه‌ها با توجه به نظرهای ارائه شده در پرسش‌نامه‌ها بود. با استفاده از نرم‌افزار Expert choice تحلیل سلسله مراتبی انجام گرفت. نتایج نشان داد که مرحله برداشت مهم‌ترین منبع است. حمل نی، فرآوری پس از برداشت و صنعت، مرحله کاشت، مرحله داشت، مرحله بازرویی و مرحله تهیه زمین به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

تحلیل سلسله مراتبی (AHP)؛ ضایعات؛ نیشکر

مراجع

1. Barimani, A., A. Ghasemianb, M. Azizic, and S. M. Zabizadeh. 2014. Optimized locating of fluting paper plant from agricultural residues using AHP (based on benefit and cost approach). International Journal of Lignocellulosic Products 1 (2): 104-120.

2. Coats, W. E. 2001. Reduced tillage systems for irrigated cotton: Is soil compaction a concern? Applied Engineering in Agriculture 17 (3): 273-279.

3. Colwick, R. F., and G. L. Barker. 1975. Controlled traffic and reduced inputs for cotton production. American Society of Agricultural Engineers 75: 1051.

4. Dadashian, M., Gh. Dashti, B. Hayati, and M. Ghahremanzadeh. 2015. The Combined Use of AHP and TOPSIS Technique for Determining the Weighted Criteria and Evaluation of Agricultural Sustainability (Case Study: Selected Counties of East Azarbaijan Province). Journal of Sustainable Agriculture and Production Science 25 (1): 145-157. (In Farsi).

5. Garside, A. L., M. J. Bell, B. G. Robotham, R. C. Magarey, and G. R. Stirling. 2011. Managing yield decline in sugarcane cropping systems. A report from Sugar Yield Decline Joint Venture.

6. Ghasemnejad Maleki, H. M. 1999. Studying of losses caused by mechanical harvesting sugar cane crop. Ms. C. thesis in agricultural mechanization, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran. (In Farsi).

7. Ghodsi Pour, H. 2006. Analytical Hierarchy Process (AHP). Tehran, Amirkabir University of technology. (In Farsi).

8. Hurney, A. P., and K. G. Dick, 1984. Evaluation of the efficiency of cane harvester in removing extraneous matter and in limiting cane losses during the cleaning process. Proceedings of the Australian Society of Sugar Cane Technology 6: 11-19.

9. Meyer, E. 2005. Machinery systems for sugarcane production in South Africa. M.Sc. Eng Seminar, South African Sugarcane Research Institute. 36 p.

10. Mohammadiyeghaneh, B., and A. Nabati. 2014. Analysis of obstacles to agricultural development in rural areas using AHP (A Case Study: Rural Karany- city of Bijar). Journal of Geographic Space 44: 135-152. (In Farsi).

11. Monajem, S., A. Ranji, M. Khani, H. Atari, and H. Dorosti. 2013. Evaluation of rice production systems in Guilan province by using of Analytical Hierarchy Process (AHP). Cereal Research 3 (3): 255-266. (In Farsi).

12. Norris, S., and C. Norris. 2016. Modeling the sugarcane value chain: A real time decision making tool. Proceedings of the Australian Society of Sugar Cane Technologists 38: 1-10.

13. Pourtaheri, M. 2006. Multi-criteria decision-making methods in geography. SAMTpublications. (In Farsi).

14. Saska M., S. L. Goudeau, I. Dinu, and M. Marquette. 2009. Determination of sucrose loss in storage of clean unburnt billet cane. Journal of the American Society of Sugar Cane Technologists 29: 53-77.

15. Saxena, P., R. P. Srivastava, and M. L. Sharma. 2010. Impact of cut to crush delay and bio-chemical changes in sugarcane. Australian Journal Crop Science 4 (9): 692-699.

16. Schroeder, B., J. Panitz, T. Linedale, C. Whiteing, B. Callow, P. Samson, A. Hurney, D. Calcino, and P. Allsopp. 2009. Smart Cane Harvesting and Ratoon Management. BSES Limited Technical Pub. TE09004. 34 p.

17. Sharifi, M., A. Akram, Sh. Rafiee, and M. Sabzehparvar. 2014. Prioritize strategic agricultural products Alborz province by using AHP and Delfi-fuzzy method. Journal of Agricultural Machinery 4 (1): 116-124. (In Farsi).

18. Shirali, J. 2002. Studying and indicating of the mechanized and semi-mechanized methods of sugarcane harvesting in view of economy and presenting the suitable method of harvesting in site of Mirza Kouchak Khan. M.Sc. thesis in agricultural mechanization, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran. (In Farsi)

19. Shomeili, M. 2012. Evaluation of agricultural wastes produced during operation of sugarcane production. CD Proceedings of the 7th conference of Iranian sugar cane technologists. February 21-23. Iran, Ahvaz. (In Farsi).

20. Wiedenfeld, B. 2009. Effects of green harvesting vs. burning on soil properties, growth and yield of sugarcane in south Texas. Journal of the American Society of Sugar Cane Technologists 29: 102-109.