رابطه میان مدیریت دانش مرتبط با زلزله و تاب‌آوری (مطالعه موردی: داوطلبان آموزش‌دیده محله سرآسیاب کرمان)

جغرافیا و مخاطرات محیطی

مقاله 5، دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 27، پاییز 1397، صفحه 75-87  

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/geo.v7i1.58184

نویسندگان

سید سجاد حسینی ؛ حسن صفرنیا؛ محمد مهدی پورسعید

دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

در طی چند دهه اخیر، جوامع جهانی برای کاهش خسارات ناشی از وقوع بلایای طبیعی و افزایش توانایی­های اجتماعات محلی سعی در غنا بخشیدن به رویکردهای مدیریت بحران داشتند. به دنبال این تلاش‌ ها، در کنفرانس بین‌المللی هیوگو در ژاپن، تاب ‌آوری جوامع محلی به‌عنوان رویکردی جامع مطرح شد. علاوه براین، بر دانش نیز به‌عنوان ابزاری برای دستیابی به مدیریت بلایای طبیعی اثربخش و کارا، و در پی آن رسیدن به تاب­آوری تأکید شد. از طرف دیگر چون شهر کرمان از نظر وضعیت نسبی بودن خطر زلزله در سطح بسیار زیاد درجه ­بندی شده است، هدف کلی از این تحقیق رابطه میان مدیریت دانش مرتبط با زلزله و تاب‌ آوری می‌باشد. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی بوده که برای جمع‌آوری داده‌ ها از پرسش‌ نامه استفاده گردید. پرسش‌ نامه مورد استفاده در این تحقیق محقق ساخته می‌باشد که روایی آن توسط استادان راهنما و مشاور و دیگر متخصصین تأیید گردید. همچنین ضریب پایایی پرسش‌نامه ۸۵۱/ برآورد گردید. نمونه آماری این تحقیق ۱۰۳ نفر می‌باشد که با استفاده از جدول مورگان و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تجزیه ‌وتحلیل داده‌ ها از آزمون ‌های تی تک نمونه ‌ای، تی دو نمونه ‌ای، آنوا و همچنین از آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای تأیید یا رد فرضیات استفاده شد. نتایج نشان داد که میان مدیریت دانش مرتبط با زلزله و تاب ‌آوری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ علاوه بر این تمامی فرضیات فرعی نیز مورد تأیید قرار گرفتند. از طرفی دیگر نتایج حاصل از مقایسه میانگین ‌ها حاکی از آن است که میانگین مدیریت دانش بین دو گروه زن و مرد تفاوتی ندارد، اما میانگین مدیریت دانش در گروه ‌های باتجربه و بی‌ تجربه، تحصیلی و سنی متفاوت است و میانگین تاب ‌آوری در بین تمامی گروه‌ها متفاوت است.

کلیدواژه‌ها

مدیریت بحران؛ مدیریت دانش؛ اجتماعات محلی؛ تاب آوری؛ کرمان

مراجع

پورطاهری، مهدی؛ سجاسی قیداری، حمداله؛ صادقلو، طاهره؛ 1390. ارزیابی تطبیقی روش‌های رتبه‌بندی تکنیک مخاطرات محیطی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: استان زنجان). پژوهش‌های روستایی. شماره 3. 54- 31.

جعفری، مرتضی؛ 1393. چالش‌های برنامه‌های کاهش خطرپذیری حوادث و تاب‌آوری. ششمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران. تهران.

رضایی، محمدرضا، 1392. ارزیابی تاب‌آوری اقتصادی و نهادی جوامع شهری در برابر سوانح طبیعی (مطالعه موردی: زلزله‌ی محله‌های شهر تهران). دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بحران، دوره 2. شماره 1. 36- 25.

سجاسی‌قیداری، حمداله؛ صادقلو، طاهره؛ رئیسی، اسلام؛ 1393. سنجش سطح دانش مدیریت بحران مدیران محلی روستایی با تأکید بر زلزله مطالعة موردی: دهستان گشت، شهرستان سراوان. پژوهش‌های روستایی. دوره ۵. شماره 3. 564- 541.

کریستانی سنویرانته؛ دیوید اماراتونگا، شامیندا پاتیراژ؛ 2012. کاربرد مدیریت دانش در کنترل و مدیریت سوانح: شناسایی عوامل کلیدی موفقیت. دانشکده ساخت محیط، دانشگاه سالفورد؛ ترجمه: حجتی، حمید؛ کلانتری، محسن؛ 1390. فصلنامه دانش مدیریت بحران. دوره 1. شماره 2. 299- 276.

کمیته دائمی بازنگری آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله، 1393. آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800. چاپ اول. ویرایش 4. نشر مرکز تحقیقات راه. مسکن و شهرسازی. تهران.

محمدی، جواد؛ حسینی، سید شایان؛ طبسی، عیسی؛ نظریان، نازنین؛ 1393. بررسی رابطه اجزای مدیریت دانش و هوش سازمانی در دانشگاه پیام نور استان مازندران. کنفرانس بین‌المللی توسعه و تعالی کسب‌وکار اقتصاد و مدیریت.

نیکمردنمین، سارا؛ برک‌پور، ناصر؛ عبدالهی، مجید؛ 1393. کاهش خطرات زلزله با تأکید بر عوامل اجتماعی رویکرد تاب‌آوری؛ نمونه موردی: منطقه 22 تهران. فصلنامه مدیریت شهری، دوره 37. شماره 13. 34 -19.

Davenport, T. & Grover, V., 2001. Knowledge Management, Journal of Management Information Systems, 18(1): 3-4.

Emmanuel Mavhura a, Siambabala Bernard Manyena b,n, AndrewE.Collins c, Desmond Manatsa., 2013. Indigenous knowledge, coping strategies and resilience to floods in Muzarabani, Zimbabwe. International Journal of Disaster Risk Reduction. 5: 38–4

Evely, A.C., Fazey, I., Stringer, L.C., Reed, M.S., 2012. Designing knowledge exchange for resilience: how people view and conduct knowledge matters. Sustainable Learning Working Paper Series No.2, [online] URL: http://sustainable-learning.org/workingpapers/newworking- papers

Godwin, Ikpe. Umoh, Edwinah Amah., 2013. Knowledge Management and Organizational Resilience in Nigerian Manufacturing Organizations, Developing Country Studies, Vol.3, No.9: 104- 120.

Victoria Reyes-Garcı´a, Laura Aceituno-Mata, Laura Calvet-Mir, Teresa Garnatje, Erik Go´ mez-Baggethun, Juan J. Lastra, Ricardo Ontillera, Montserrat Parada., 2014. Resilience of traditional knowledge systems: The case of agricultural knowledge in home gardens of the Iberian Peninsula.Global Environmental Change, Vol 24 : 223–231