تأثیر ضایعات ماهی و کود‌های شیمیایی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم‌بلبلی (Vigna sinensis) و برخی خصوصیات خاک

پژوهش‌های حبوبات ایران

مقاله 3، دوره 8، شماره 1، شهریور 1396، صفحه 45-59   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijpr.v8i1.47428

نویسندگان

شاهین شاهسونی^{* 1}؛ علی عباسپور²؛ مهدیه پارسائیان²؛ زهرا یونسی²

¹دانشگاه شاهرود

²دانشگاه شاهرود

چکیده

استفاده از ضایعات صنعت ماهی به‌عنوان کود، به‌منظور اصلاح خاک‌های مختلف و تولید محصولات کشاورزی از دیرباز رایج بوده است. در این پژوهش نیز به‌منظور مطالعة اثر ضایعات ماهی بر برخی خصوصیات خاک و رشد گیاه لوبیاچشم‌بلبلی و مقایسه کارآیی آن‌ها با کودهای شیمیایی و زیستی، آزمایشی گلخانه‌‌ای به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتور پودر ماهی (ضایعات ماهی) در سه سطح شامل عدم مصرف (F0)، 500(F1) و 1000‌کیلوگرم در هکتار (F2) و کود شیمیایی شامل NPK در سه سطح شامل عدم مصرف (N0P0K0 ), نصف مصرف معمولی (N1P1K1) و مصرف معمولی (N2P2K2) و سودوموناس در دو سطح شامل عدم مصرف (B0) و مصرف (B1) اعمال گردید. نتایج نشان داد که کاربرد کود ماهی به‌تنهایی، باعث افزایش وزن غلاف (78/16درصد)، کلروفیل برگ (16/17درصد)، پروتئین دانه (25/59‌درصد)، فسفر دانه (6/29‌درصد) و پتاسیم دانه (27/93درصد) شد، اما بیشترین افزایش در تیمار کاربرد توأم کود ماهی (F2) و کود شیمیایی (N2P2K2) حاصل گردید. بیشترین و کمترین میزان پروتئین دانه نیز به‌ترتیب در تیمارهای اثرات متقابل کود شیمیایی (N2P2K2)، ضایعات ماهی (F2) و کاربرد سودوموناس (B1) با 12/43‌درصد و در تیمار شاهد با 87/11‌درصد به‌دست آمد، در حالی‌که مصرف کود شیمیایی به‌تنهایی تأثیر معنی‌‌داری در افزایش مقدار پروتئین دانه نداشت. همچنین نتایج نشان داد مصرف زیاد ضایعات ماهی (1000‌کیلوگرم در هکتار) باعث کاهش pH خاک از 6/7 به 9/6 و افزایش شوری خاک از 45/0 به 75/0‌دسی‌زیمنس بر متر شد. به‌طور کلی کاربرد ضایعات ماهی در مقادیر کم نقش قابل‌توجهی در افزایش عملکرد لوبیا چشم‌بلبلی داشته و می‌تواند به‌عنوان مکمل مناسبی برای کودهای شیمیایی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

کود زیستی؛ کود شیمیایی؛ کود‌های آلی؛ لوبیا

مراجع

1. Abdizadeh, K., Mahdavedamghani, A.H., Sabahi, H., and Sofizadeh, S. 2011. Effect of amount and methods biological fertilizer and fertilizer combination on yield and yield components of seed maize. Electronical Journal of Agricultural Production 4(3): 21-35. (In Persian with English Summary).

2. Ahmadabadi, Z., and Ghajarsepanloo, M. 2012. Effect of organic fertilizer application on some soil physical properties. Journal of Soil and Water Conservation Research 12(2): 99-116. (In Persian with English Summary).

3. Akbarineya, A., Sefidkan, F., Rezaei, M.B., and Shareifi Ashorabadi, A. 2003. Effect of chemical fertilizer, manure and integrated use on yield and Zenian essence composition. Research and Development in Agronomy and Hhorticulture 61: 32-41.

4. Aliehyaei, M., and Behbehanizadeh, A.A. 1994. Soil Chemical Analysis Methods. Technical Journal of Soil and Water Research. Tehran. Iran. (In Persian with English Summary).

5. Arvanitoyannis, I.S., and Kassaveti, A. 2008. Fish industry waste: treatments environmental impacts current and potential uses. International Journal of Food Science & Technology 43: 726-745.

6. Barker, A.V., and Pilbeam, D.J. 2007. Handbook of Plant Nutrition. Printed in the United Stat of America. p: 120-124.

7. Bagheri, A.R., Nezami, A., and Porsa, H. 2006. An analysis to strategy of pulse research in Iran based upon the first national pulse symposium approaches. Iranian Journal of Field Crops Research 4(1): 1-13. (In Persian).

8. Baure, A,. and Black, A.L. 1992. Organic carbon effects on available water. Soil Science Society of America Journal 56: 248-254.

9. Chapman, H.D., and Pratt, P.F. 1961. Methods of Analysis for Soil, Plants and Waters. University of California. Division of Agriculture. Sciences Pp: 309.

10. Ebrahimi, N., Afiuoni, M., Karami, M., and Rezaeinezhad, Y. 2008. Residual effect of organic fertilizer accumulation on nitrogen concentration, phosphorus and potassium in soil and wgeat. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources 46: 803-812. (In Persian with English Summary).

11. El-Tarabily, A.K., Nassar, A.H., Giles, E., Hardy, S.J., and Sivasithamparam, K. 2003. Fish emulsion as a food base for rhizobacteria promoting growth of radish (Raphanus sativus L. var. sativus) in a sandy soil. Plant and Soil 252: 397-411.

12. Hiscox, J.D,. and Israelstam, G.F. 1978. A method for the extraction of chrophyll from leaf tissue without naceration. Canadian Journal of Botany 57: 1332-1334.

13. Illera-Vives, M., Seoane Labandeira, S., and Lopez-Mosquera, M.E. 2013. Production of compost from marine waste: evaluation of the product for use in ecological agriculture. Journal of Applied Phycology (25): 1395-1403.

14. Jones, J. 2001. Laboratory guide for conducting soil tests and plant analysis. Journal of Botany 41(3): 1373-1384.

15. Khoramdel, S., Kochakei, A.L., Naseirimahalatei, M., and Ghorbani, R. 2008. Effect of biological fertilizer on Nigella sativa growth index. Journal of Agricultural Research 6(2): 285-294. (In Persian with English Summary).

16. Marschner, H. 1995. Mineral Nutrition of Higher Plants. 2nd Academic Press. Ltd. London 889 pp.

17. Lee, J. 2010. Effect of application methods of organic fertilizer on growth, soil chemical properties and microbial densities in organic bulb onion production. Scientia Horticulturae 124(3): 299-305.

18. Lema, A., and Degebassa, A. 2013. Comparison of chemical fertilizer, fish offal’s fertilizer and manure applied to tomato and onion. African Journal of Agricultural Research 8(3): 274-278.

19. Mahmmodabadi, M,. Rashidi A.L., and Fekri, M. 2013. Effect of alfalfa remaining, chicken manure and potassium fertilizer on some soil properties and onion yield. Journal of Industry and Agricultural Science 27(2): 452-461. (In Persian with English Summary).

20. Majnon Hosseini, N. 1993. Legumes of Iran. Jahad Daneshgahi. Tehran University Publication. P. 24.

21. Mansorifar, S., Modaressanavei, A.A., and Mohammadi, K. 2010. Effect of water stress and nitrogen on yield and yield components of hybrid maize. Journal of Soil and Water 21(2): 29-45. (In Persian with English Summary).

22. Miransari, M. 2011. Soil microbes and plant fertilization. Microbiol Biotechnol 92: 875-885.

23. Mohammadzadeh, A., Majnonhosseini, N., Moghadam, H., and Akbari, M. 2012. Effect of different dry stress levels and nitrogen on yield and yield components of two red bean verieties. Journal of Agricultural Science of Iran 1(43): 29-38. (In Persian with English Summary).

24. Olsen, S.R., Cole, C.V., Watanabe, F.S., and Dean, L.A. 1954. Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodiu bicarbonate. United States Department of Agriculture Circular 939: 1-19.

25. Parsa, M., and Bagheri, A. 2008. Pulses. Mashhad University. 522. (In Persian).

26. Rahdari, B, 2011. Study on the effect of mineral elements deficiency (nitrogen, phosphorus, potassium, calcium and magnesium) on dry weight, fresh weight, root length, areal part and residual water content onfenugreek (Trigonella foenum-graecum). Journal of Natural Ecosystem of Iran 1: 1-10. (In Persian with English Summary).

27. Schlemmer, M.R., Francis, D.D., Shanahan, J.F., and Schepers, J.S. 2005. Rmotely measuring chlorophyll content in corn leaves with differing nitrogen levels and relative water content. Agronomy Journal 97: 106-112.

28. Toor, R.K., Savage, G.P., and Heeb, A. 2006. Influence of different types of fertilizers on the major antioxidant components of tomatoes. Journal of Food Composition and Analysis 19: 20-27.

29. Walkley, A.J., and Black, I.A. 1934. Estimation of soil organic carbon by the chromic acid titration method. Soil Science 37: 29-38.

30. Zeng, D.Q., Brown, P.H., and Holtz, B.A. 1999. Potassium fertilization and diagnostic, criteria for pistachio trees. Better Crops 83(3): 10-12.

31. Zia-Ul-Haq, M., Ahmad, S., Amarowicz, R., and De Feo, V. 2013. Antioxidant activity of the extracts of some cowpea (Vigna unguiculata (L) Walp.) cultivars commonly consumed in Pakistan. Molecules 18: 2005-2017.