اثر رقابت تاج‌خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus) بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 3، دوره 26، شماره 3 - شماره پیاپی 20، مهر 1391، صفحه 252-260   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v26i3.15485

نویسندگان

مرتضی نورعلیزاده^* ؛ یحیی ابطالی؛ اسکندر زند؛ رضا ولی اله پور

چکیده

به منظور بررسی اثر تراکم‌های مختلف علف‌هرز تاج‌خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus) بر میزان افت عملکرد و اجزای اصلی عملکرد ارقام سویا و تعیین رقم برتر در رقابت با این علف هرز، آزمایشی در سال زراعی 1385 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار و 15 تیمار در ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل مازندران اجرا شد. تیمارها شامل سه رقم سویا (تلار، ساری و سحر) در پنج سطح تراکم (0، 4، 8، 12 و 16 بوته در متر مربع) علف‌هرز تاج‌خروس بود. برای برآورد میزان افت تعداد غلاف، دانه در غلاف، وزن صد دانه و عملکرد از برازش مدل سه پارامتری کوزنس استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که بین تراکم علف‌هرز تاج‌خروس و تعداد غلاف، دانه در غلاف و وزن صد دانه سویا رابطه معکوسی وجود دارد. تعداد غلاف و وزن صد دانه با افزایش تراکم تاج‌خروس دارای روند نزولی بودند، ولی شدت کاهش در تراکم‌های پایین تاج‌خروس بیشتر از تراکم‌های بالا بود. رابطه بین تراکم تاج‌خروس با تعداد غلاف و وزن صد دانه خطی نبود، زیرا در تراکم‌های بالای تاج‌خروس با شروع رقابت درون گونه‌ای از شدت رقابت بین علف‌هرز و سویا کاسته ‌شد. بین تعداد دانه در غلاف و تراکم علف هرز تاج‌خروس رابطه نزولی و بصورت خطی بود. همچنین افت عملکرد سویا در تراکم 16 بوته تاج خروس در ارقام ساری، تلار و سحر به ترتیب 33/46 درصد، 4/57 درصد و 31/58 درصد نسبت به شاهد بدون علف‌هرز بود. در مجموع نتایج نشان داد که رقم ساری دارای قدرت رقابت بالاتری نسبت به ارقام دیگر بود و میزان افت عملکرد آن کمتر بود.

کلیدواژه‌ها

رقابت؛ سویا؛ تاج‌خروس؛ تراکم؛ رقم