تأثیر مقادیر مختلف آب خاک بر توسعه ریشه ذرت

آب و خاک

مقاله 14، دوره 24، شماره 3، مرداد 1389   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.3626

نویسندگان

راضیه خلیلی‌راد^* ؛ خلاق میرنیا؛ حسینعلی بهرامی

دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

چکیده
عملکرد گیاه تابعی ‌از توزیع ریشه و فعالیت آن می‌باشد. با توسعه ریشه‌ در واحد حجم خاک، جذب آب و مواد غذایی تسهیل خواهد شد. از مهمترین عوامل مؤثر بر نحوه و میزان توسعه ریشه، مقدار و مدیریت مصرف آب می‌باشد. به‌ منظور تعیین مناسب‌ترین مقدار آب برای دستیابی به حداکثر رشد ریشه ذرت (Zea mays L.)، این تحقیق در سال 1385 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفت. مقدار آب مصرفی 55، 70، 85، 100 و 110 درصد نیاز‌آبی بود. تیمار 100 درصد نیاز آبی به عنوان شاهد در نظر‌گرفته شد. نمونه‌برداری از ریشه‌ها در مراحل 9-8 برگی، تولید ابریشم و خمیری انجام گرفت. وزن مرطوب و خشک، طول، حجم، سطح ریشه در سه مرحله مذکور اندازه‌گیری شد. علاوه بر این نسبت وزن ریشه به شاخه نیز محاسبه گردید. وزن، حجم، سطح و طول ریشه‌ها با افزایش مقدار آب کاربردی تا تیمار 100 درصد نیاز آبی افزایش پیدا کرد. در مورد اکثر پارامترها، بین تیمارهای 85، 100 و 110 درصد نیاز آبی و تیمار 55 درصد نیاز‌آبی، تفاوت‌ها در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. با افزایش مقدار آب کاربردی، نسبت وزن ریشه به شاخه کاهش یافت. هر چه میزان آب مصرفی به آب مورد استفاده در تیمار شاهد نزدیک می‌شد، رشد ریشه‌ها افزایش، ولی باکاهش آب مصرفی، رشد ریشه‌ها کاهش ‌یافت. وقتی میزان آب مصرفی بیشتر از حد نیاز‌آبی ذرت بود عملکرد و شاخص‌های مربوط به آن کاهش یافتند. به دلیل معنی‌دار نبودن تفاوت پارامترهای ریشه‌‌‌ای تیمار 70 درصد با تیمار شاهد و به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب استفاده از تیمار 70 درصد نیاز آبی به جای مقادیر بیشترتوصیه می‌‌گردد.

واژه‌های کلیدی: ذرت (Zea mays L.)، توسعه ریشه، نیاز‌آبی، تنش رطوبتی