سنجش کیفی وب‌سایت های کتاب‌فروشی‌های برخط ایران

پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی

مقاله 8، دوره 7، شماره 2، آبان 1396، صفحه 251-272   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/riis.v7i2.63453

نویسندگان

مهدی محمدی^* ؛ طاهره غلامی؛ نرگس خالقی

دانشگاه قم

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی کیفی وب‌سایت‌های کتاب‌فروشی‌های برخط ایران است.

روش‌: این پژوهش کاربردی با استفاده از روش ارزیابانه با رویکرد وب‌سنجی انجام شده است. جامعه آن را وب‌سایت ۷۲ کتاب‌فروشی برخط معرفی‌شده از سوی خانه کتاب ایران تشکیل می‌دهد. برای گردآوری داده‌ها از سیاهه وارسی وب‌کیوای‌ام استفاده شد. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که قدمت فعالیت حدود نیمی از کتاب‌فروشان کمتر از ۱۰ سال است و بیشتر آنان متعلق به بخش خصوصی هستند. ۸۲% از آنان در سه شهر تهران، قم، و مشهد فعال هستند و بقیه نیز در ۸ شهر ایران مستقر هستند. بیش از نیمی از وب‌سایت‌ها با دامنه IR ثبت شده بود. همچنین، وب‌سایت‌ها از نظر شاخص "قابلیت استفاده" در وضعیت متوسط و در شاخص "قابلیت عملکرد" در حد خوب هستند. از نظر شاخص "قابلیت اطمینان"، در وضعیت عالی و در شاخص "کارایی" در وضعیت خیلی خوب ارزیابی شدند. ارزیابی کلی وب‌سایت‌ها حاکی از آن است که هیچ وب‌سایتی در وضعیت ضعیف قرار ندارد.

بحث و نتیجه‌گیری: به‌طور کلی می‌توان گفت وب‌سایت‌ها براساس معیارهای وب‌کیوای‌ام، در وضعیت متوسط قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

کتاب‌فروشی‌ برخط؛ قابلیت عملکرد؛ قابلیت اطمینان؛ قابلیت استفاده؛ شاخص کارایی؛ ارزیابی وب‌سایت‌؛ وب‌کیوای‌ام (روش ارزیابی کیفیت وب)

مراجع

توفیقی عدالت‌خواه، صارم (1386). مشکلات و موانع گسترش تجارت الکترونیکی در ایران. در چهارمین همایش ملی تجارت الکترونیکی، تهران 3 و 4 آذرماه. تهران: وزارت بازرگانی، معاونت برنامه‌ریزی و اموراقتصادی.

حاتمی، مهرداد؛ بازایی، قاسم‌علی (1390). رتبه‌بندی فروشگاه‌های اینترنتی براساس ویژگی‌های وب‌سایت با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره فازی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.

حق‌پرست، محبوبه؛ عاصمی، عاصفه؛ و افشار، ابراهیم (1389). بررسی نظرات کتاب‌فروشان در رابطه با ایجاد و راه‌اندازی یک سرویس برخط خرده فروشی کتاب در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، اصفهان.

دغاقله، نغمه؛ بیگدلی، زاهد؛ و عظیمی، محمدحسن (1393). ارزیابی کیفی پورتال‌های شرکت‌های تابعه وزارت نفت ایران با استفاده از وب‌کیوای‌ام. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 29 (4)، 1069-1089.

صدیقی، رقیه؛ عسکریان، فریبا (1394).تأثیر کیفیت خدمات برخط بر رضایتمندی مشتریان کتاب‌های ورزشی وب‌سایت حتمی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، تبریز.

صیدی‌پور، هادی؛ حسن‌زاده ثمرین، تورج (1394). بررسی تأثیر احساسات بر رفتار مشتریان برخط (مقایسه جستجو، تجربه و خدمات اعتباری). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان تهران، تهران.

عطافر، علی؛ منصوری، حسین (1390). مدل بهبود وفاداری مشتریان به فروشگاه الکترونیک. تحقیقات بازاریابی نوین، 1 (3)، 145- 164.

علی‌بیک، محمدرضا؛ جمشیدی اورک، روح انگیز؛ حاجی‌زین‌العابدینی، محسن؛ و پاشازاده، فریبا (1390). ارزیابی کیفی وب‌سایت‌های کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ایران با استفاده از روش وب‌کیوای‌ام. مدیریت سلامت، 14 (43)، 63-75.

غریبه نیازی، منیره (1393). مقایسه نتایج ارزیابی وب‌سایت‌های دانشگاه‌های دولتی ایران با دو روش وب‌کیوای‌ام و نمایه ارزیابی وب. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی. 48 (۲): 258-263.

غریبه نیازی، منیره؛ کربلاآقایی کامران، معصومه؛ غائبی، امیر (1395). ارزیابی وب‌سایت‌های دانشگاه‌های دولتی ایران زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با روش وب.کیو.ای.ام. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 23 (17)، 63- 78.

فرهادپور، محمدرضا؛ خلف‌آبادی، راضیه (1394). ارزیابی کیفی وبگاه‌های کودکان و نوجوانان ایران با استفاده از مدل وب‌کیوای‌ام. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 26 (2)، 91-110.

مقدسی، علیرضا (1385). چالش‌ها و راهکارهای پیاده‌سازی تجارت الکترونیکی در ایران. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 6 ، 22-56.

مکتبی‌فرد، رویا (1386). مروری بر بازاریابی کتاب در ایران و جهان با تأکید بر بازاریابی کتاب کودک. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 11 (۱)، ۱۸۵-۲۱۴.

میرحسینی، زهره؛ ابراهیمی، مجتبی (1393). بررسی میزان گرایش به توزیع اینترنتی کتاب از سوی ناشران عمومی استان تهران. دانش‌شناسی، 7 (24)، 25- 40.

Ahmada, F., & Salahdeen, H. M. (2012). Data mining Approach for identifying important websites development criteria. Awer procedia information technology & computer science, 2, 412-417.

Atmojo, R. N. P., & Cahyani, A. D. (2014). Recommendations for development of online bookstore in Indonesia: a review from writer's perspective. Journal of Computer Science, 10 (8), 15-22.

Barnes, S. J., & Vidgen, R. (2001). An evaluation of cyber-bookshops: the WebQual method. International Journal of Electronic Commerce, 6 (1), 11-30.

Borggren, C., Moberg, Å., & Finnveden, G. (2011). Books from an environmental perspective - Part 1: Environmental impacts of paper books sold in traditional and internet bookshops. The International Journal of Life Cycle Assessment, 16 (2), 138-147.

Buenadicha Mateos, M., Chamorro Mera, A., Miranda Gonzalez, F. J., & Rodrigo Gonzalez Lopez, O. (2001). A new Web assessment index: Spanish universities analysis. Internet Research, 11 (3), 226-234.

kala, S., & Sharma, R. (2015). Behavior of customers towards online shopping in India. International Journal of Core Engineering and Management (IJCEM), 2 (4), 127-131.

Laing, A., & Royal, J. (2013). Bookselling online: an examination of consumer behavior patterns. Publishing research quarterly, 29 (2): 110-127.

Lowry, P. B., et al. (2006). A theoretical model and empirical results linking website interactivity and usability satisfaction. System Sciences, 2006. HICSS'06. Proceedings of the 39th Annual Hawaii International Conference on. Kauia,)4-7 Jan), Kauia, HI, USA. Retrieved 11 Jan. 2017, from http://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/1579537/

Muzumdar, P. (.2012). Online bookstore-a new trend in textbook sales management for services marketing. Journal of Management and Marketing Research, 9, 122-135.

Olsina, L., Godoy, D., Lafuente, G. & Rossi, G. (1999). Assessing the quality of academic websites: a case study. New Review of Hypermedia and Multimedia, 5 (1), 81-103.

Olsina, L., & Rossi, G. (2002). Measuring Web application quality with WebQEM. Ieee Multimedia, 9 (4), 20-29.

Parizi, R. M., Abdullah, A., & Ramalingam, H. (2015). Learning of Web quality evaluation: a case study of Malaysia National Museum web site using WebQEM approach. In Taylor’s 7th Teaching and Learning Conference 2014 Proceedings (pp. 593-608). Retrieved 3 Jan, 2018, from http://www.springer.com/gp/book/9789812873989

Subramaniam, H., & Abdullah, R., Zin, N. H. M., & Almasi, M. M. (2013). Quality evaluation of Malaysia online fast food restaurant websites. World Academy of Science, Engineering and Technology, 74, 409- 413.

Thimthong, T., Chintakovid, T. & Krootjohn, S. (2012). An empirical study of search box and autocomplete design patterns in online bookstore. In 2012 IEEE Symposium on Humanities, Science and Engineering Research (pp. 1165-1170). In 2012 IEEE Symposium on Humanities, Science and Engineering Research (pp. 1165-1170). Retrieved 10 Jan. 2017, from http://ieeexplore.ieee.org/document/6268796/