آنزیم های آنتی‌اکسیدانت، پایداری غشاء و درصد اسانس بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)، تحت تنش خشکی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 7، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 17، مرداد و شهریور 1389، صفحه 438-443

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i3.7758

نویسندگان

محمدرضا اردکانی^{* 1}؛ بهلول عباس زاده²؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی³

¹تهران

²آزاد اسلامی واحد کرج

³مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

چکیده
در این پژوهش اثر تنش خشکی بر آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت، پایداری غشاء و درصد اسانس بادرنجیویه (Melissa officinalis L.) در شرایط مزرعه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت بلوک‌های کامل تصادفی و با 4 تکرار در سال 1385 در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع اجرا گردید. تیمارها شامل1T (بدون تنش)، 2 T(80% ظرفیت زراعی)، 3T (60% ظرفیت زراعی)، 4T(40% ظرفیت زراعی) و 5T (20% ظرفیت زراعی) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان دادند، بین تیمارهای مختلف از لحاظ کاتالاز، نیترات ردوکتاز، پراکسیداز، پایداری غشاء و درصد اسانس اختلاف آماری در سطح یک درصد وجود داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان دادند که میزان کاتالاز تولید شده در تیمار 5T (20%FC) با میانگین 09/31 میکرومول آب اکسیژنه تجزیه در یک دقیقه، نسبت به سایر تیمارها افزایش داشت. در این مقایسه مشخص گردید که نیترات ردوکتاز در تیمار 4T (40%FC) با میانگین 543/3 میکرومول نیترات تولید شده به ازای هر گرم وزن تر، بیشتر از سایر تیمارها بود. بین میانگین میزان پراکسیداز در تیمار 4T و 5T اختلاف آماری وجود نداشت اما این تیمارها نسبت به سایر تیمارها پراکسداز بیشتری تولید کردند. مقایسه میانگین پایداری غشاء نشان داد که در تیمارهای تنش متوسط میزان پایداری نسبت به شاهد افزایش یافت. اما در تیمار تنش شدید خشکی پایداری غشاء مجددا کاهش یافت. در بخش دیگری از این تحقیق نمونه‌هایی از عرصه ‌های طبیعی استان‌های تهران، اردبیل و اصفهان جمع‌آوری گردیدند تا علاوه بر مقایسه عرصه ها با یکدیگر به لحاظ درصد اسانس با تیمارهای کشت شده نیز مقایسه شوند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نمونه‌های جمع‌آوری شده از عرصه نشان دادند که به لحاظ ارتفاع گیاه، قطر ساقه و درصد اسانس بین نمونه‌ها اختلاف معنی‌دار در سطح پنج درصد وجود داشت. مقایسه میانگین ها نشان داد که نمونه‌های جمع‌آوری شده از اردبیل با میانگین 3961/0% بازده اسانس، نمونه اصفهان با میانگین 60/36 سانتیمتر ارتفاع گیاه و نمونه اردبیل با میانگین 867/2 میلیمتر قطر ساقه نسبت به سایر نمونه ها برتری داشتند. نتایج این بررسی نشان داد که بادرنجبویه دارای قدرت سازگاری نسبتا بالایی نسبت به شرایط و عوامل محیطی می‌باشد.

واژه‌های کلیدی: بادرنجبویه، تنش خشکی، آنزیم آنتی‌اکسیدانت، پایداری غشا، رویشگاه طبیعی