ارتباط خصوصیات مورفولوژیک ریشه با کارآیی مصرف نیتروژن در شش رقم سیب‌زمینی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 8، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 17، مرداد و شهریور 1389، صفحه 444-454   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v8i3.7760

نویسندگان

متین جامی معینی^{* 1}؛ سید علی محمد مدرس ثانوی²؛ پیمان کشاورز³؛ علی سروش‌زاده²؛ علی گنجعلی⁴

¹دانشگاه تربیت مدرس، تهران

²دانشگاه تربیت مدرس

³مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

⁴دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
طی دو آزمایش مزرعه‌ای و گلخانه‌ای، کارآیی مصرف نیتروژن و مورفولوژی ریشه ارقام مختلف سیب‌زمینی مورد مقایسه قرار گرفت و واکنش مورفولوژی ریشه به غلظت نیتروژن بررسی گردید. تیمارهای مورد مطالعه در آزمایش مزرعه‌ای شامل چهار مقدار نیتروژن (صفر، 90، 180 و 270 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و شش رقم سیب‌زمینی (فونتانه، کوراس، آگریا، میریام، کاسموس و پیکاسو) بودند. آزمایش گلخانه‌ای به روش کشت در ماسه اجراء شد و اثر غلظت‌های مختلف نیتروژن (100، 200 و 300 میلی‌گرم در لیتر) بر خصوصیات مورفولوژیک ریشه ارقام سیب‌زمینی مورد بررسی قرار گرفت. مصرف نیتروژن عملکرد کل غده و کارآیی نیتروژن ارقام سیب‌زمینی را تحت تأثیر قرار داد. بیشترین عملکرد غده در تیمار 270 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد. تفاوت معنی‌داری بین سطوح کودی 180 و 270 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از نظر عملکرد غده مشاهده نشد. کارآیی مصرف و کارآیی زراعی نیتروژن با افزایش مقدار کاربرد نیتروژن کاهش یافت. در بین ارقام سیب‌زمینی، کاسموس، کوراس و پیکاسو بالاترین مقادیر عملکرد، کارآیی مصرف و کارآیی زراعی نیتروژن را دارا بودند. غلظت‌های مختلف نیتروژن بر کلیه صفات مورفولوژیک ریشه به استثنای قطر ریشه، اثر معنی‌داری داشت. با افزایش غلظت نیتروژن، حجم، وزن تر، وزن خشک، مجموع سطح و مجموع طول ریشه و همچنین وزن خشک اندام‌های هوایی در کلیه ارقام سیب‌زمینی افزایش و نسبت وزن خشک ریشه به وزن خشک اندام‌های هوایی و وزن ویژه ریشه کاهش یافت. تفاوت معنی‌داری بین ارقام سیب‌زمینی از نظر خصوصیات مورفولوژیک ریشه وجود داشت و ارقام با کارآیی بالاتر نیتروژن، در کلیه غلظت‌های نیتروژن سیستم ریشه قوی‌تر و گسترده‌تری را تولید نمودند.

واژه های کلیدی: سیب‌زمینی، کارآیی مصرف نیتروژن، کارآیی زراعی نیتروژن، مورفولوژی ریشه