بررسی پراکنش نسبی قارچ Polymyxa betae Keskin با استفاده از روش‌های میکروسکوپی و مولکولی و امکان انتقال آن از طریق علف‌های ‌هرز مهم مزارع چغندرقند استان‌های خراسان رضوی و شمالی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 7، دوره 26، شماره 3 - شماره پیاپی 20، مهر 1391، صفحه 288-299   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v26i3.15496

نویسندگان

وحید جهانبخش^* ؛ حمید روحانی؛ ماهرخ فلاحتی رستگار؛ بهروز جعفرپور؛ محمدرضا صفرنژاد

چکیده

جنس Polymyxa‌، تاکسونی از شاخه Plasmodiophoromycota و سلسله Protozoa است .این قارچ یک پارازیت اجباری– داخل سلولی ریشه گیاهان آوندی می باشد. تاکنون دو گونه P.graminis و P.betae ازاین قارچ شناسایی شده است که ناقل بیماریهای مخربی در چغندرقند و تیره غلات هستند. به منظور بررسی پراکنش مزارع آلوده به P.betae در استان‌های خراسان رضوی و شمالی از خاک 39 مزرعه چغندرقند نمونه‌برداری شد. سپس در خاک‌های جمع آوری شده بذر چغندر قند رقم IC کاشته شد و پس از 5 الی 7 هفته، گیاهان از خاک خارج گردیدند و با استفاده از‌، روش میکروسکوپی و روش مولکولی PCR Nested میزان آلودگی گیاهان چغندرقند در مزارع مختلف به P.betae ارزیابی شد. نتایج نشان داد قارچ فوق در 59 درصد از نمونه‌های ریشه‌، به روش میکروسکوپی و در 3/75 درصد نمونه‌های ریشه به روش مولکولی ردیابی شد. با کاشت 17 گونه بذر علف‌های هرز غالب مزارع چغندرقند و گندم در خاک‌های آلوده به P.betae‌، امکان میزبانی این گونه‌ها به کمک دو روش میکروسکوپی و مولکولی در دو استان فوق بررسی شد. از بین این علف‌های هرز‌، گونه‌های سلمه تره (Chenopodium album)، تاج خروس ریشه قرمز Amaranthus retroflexus))‌ تاج خروس سبز (A. viridis)‌ ، خرفه (Portulaca oleraceae)‌ و پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis)‌ می‌توانند میزبان این قارچ باشند، و علف‌های هرز سلمه تره و پیچک صحرایی، به عنوان گیاهان آلترناتیو این قارچ در مزارع چغندرقند، معرفی شدند.

کلیدواژه‌ها

Polymyxa betae؛ Nested PCR ‌؛ Re-transmission‌؛ علف‌های هرز غالب مزارع چغندرقند