بررسی آثار رفاهی هدفمند کردن یارانه انرژی بر بهره‌برداران شیلات استان فارس

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی

مقاله 6، دوره 28، شماره 4، دی 1393، صفحه 352-359   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jead2.v0i0.37240

نویسنده

سید نعمت اله موسوی^*

دانشگاه آزاد مرودشت

چکیده

پرورش ماهی و میگو به طور مصنوعی به خصوص در کشورهایی که توانایی گسترش منابع دریایی خود را ندارند، راه مناسبی برای تأمین بخشی از نیازهای غذایی و پروتئینی محسوب می شود. این پژوهش با هدف بررسی آثار رفاهی حذف یارانه انرژی در میان خانوارهای بهره بردار شیلاتی در استان فارس انجام شد. برای این منظور از داده های مقطعی بهره برداران شیلات استان فارس در سال 1389 استفاده و توابع هزینه، تقاضای نهاده ها و تولید این محصول برآورد گردید. نتایج نشان داد که حذف یارانه انرژی، منجر به کاهش تقاضای انرژی و کاهش تولید و درآمد و درنتیجه کاهش سود به اندازة حدود 16/0 درصد در سطح استان فارس می شود. هم‌چنین یافته ها نشان داد غذای ماهی مهم‌ترین نهاده در تولید است. به گونه ای که به ازاء 10 درصد افزایش در مقدار مصرف غذا ماهی در فرآیند تولید، در استان 8/4 درصد تولید افزایش می‌یابد. از سوی دیگر در اثر افزایش 50 درصدی در قیمت انرژی، میزان 5/9 درصد مصرف انرژی کاهش خواهد داشت که در اثر این کاهش مصرف، میزان تولید 057/0 درصد ( 036/0 تن) و سود 06/0 درصد کاهش خواهد داشت. لذا با توجه به اهمیت غذا در تولید پیشنهاد می‌شود بر روی افزایش بهره‌وری این نهاده تمرکز بیش‌تری صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

اثرات رفاهی؛ یارانه انرژی؛ ماهی قزل آلا؛ تابع تولید؛ تابع هزینه ترانسلوگ

مراجع

1- اداره شیلات فارس. 1388. بررسی وضعیت عمل آوری آبزیان و مراکز عمل آوری استان فارس. اداره صنایع شیلاتی و بازاریابی. شیراز.

2- اکبری ا.، مختاری د. و کهخا ا. ع. 1379. بررسی فنی و اقتصادی فعالیت های شیلات در منطقه سیستان. گزارش پژوهشی. دانشگاه سیستان و بلوچستان.

3- امیری م.، ماجد و.، میرزائی م. و سلطانی ا. 1389. اثرات اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در استان تهران (باتمرکز براثرات آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی(. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران. دانش شهر. شماره 10.

4- بیکی س.، سامتی م. و شریفی رنانی ح. 1392. اثر هدفمندی یارانه‌ها بر فقر و بیکاری )فازاول هدفمندی یارانه‌ها(. اولین همایش الکترونیکی ملی چشم انداز اقتصادی ایران. تهران

5- ترازنامه انرژی. 1388.

6- خالویی ا.، موسوی ن. و فرج زاده ز. 1388. بررسی اثرات رفاهی حذف یارانة کود شیمیایی بر تولیدکنندگان ذرت استان فارس. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 1(4): 75-61.

7- خیاطی م. و مشعوفی م. 1386. اندازه گیری و تحلیل بهره وری کل عوامل تولید در مزارع پرورش ماهی مطالعه موردی مزارع گرمابی و سردابی استان گیلان. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه. 15(59) : 74-53.

8- سازمان شیلات ایران. 1391. سالنامه آماری. 1381-1391.

9- عادلی ا. 1385. آبزی پروری. توسعه امنیت غذایی و کاهش فقر. فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی. 3(12): 44-38.

10- عباسیان ع. و اسدبگی ز. 1390. ارتباط هدفمندسازی یارانه‌های انرژی با رفاه اجتماعی از مسیر رشد اقتصادی. فصلنامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی.12(44):173-143.

11- گزارش عملکرد شیلات استان فارس. سالنامه آماری شیلات. 1386-1382.

12- موسوی ن.، طاهری ف. و رضایی م. 1389. اثر حذف یارانة انرژی بر هزینه های تولید کلزا در شهرستان مرودشت. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 2(3):89-77.

13- نجفی ب. و فرج زاده ز. 1389. اثرات رفاهی حذف یارانة کود شیمیایی بر مصرف کنندگان گندم (نان). مجلة تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 2(1): 14-1.

14- نقوی س. و مهرابی بشرآبادی ح. 1390. برآورد تابع تقاضای انرژی در بخش کشاورزی ایران. تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 3(2):162-147.

15- Brummett J., Randall E., Lazard R., and Moehl J. 2008. African aquaculture: Realizing the potential, Journal of Food Policy, 33: 371-385.

16- Christensen L. R., and Green W.H. 1976. Economies of Scale in U.S. Electric Power Generation, Journal of Political Economy. 84.

17- Fetini H., 1999. Economic Aspect Of Increasing Energy Price To Border Price Level in The Islamic Republic of Iran. World Bank. August 2.

18- Golden B., Kastens T., and Dhuyvetter K. 2006. Likely Impacts of Rising Energy Price on Irrigated Agriculture in Western Kansas, Kansas Water Office Report Topeka, Kansas.

19- Minh Duc N. 2007. Economic contribution of fish culture to farm income In Southeast Vietnam, Aquaculture International.

20- Sasoli M., and Saleh A. 2007. The impact of monetary policy on value-added agriculture. Special Issue of sixth Conference of Agricultural Economics, 3:233-242.

21- Uri N.D., and Boyd R. 1997. An Evaluation of the Economic Effects of Higher Energy Prices in Mexico, Energy Policy. 25: 205-215.